Page 203 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ

Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА- 4 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ

Кўрилган зарарларнинг қопланиши учун кафолатлар

Хорижий инвесторлар капиталининг сақланиши учун кафолатлар

Солиққа тортиш тизимида уларга оид белгиланган имтиёзлар

Фойда ва даромадларни хорижга олиб чиқиб кетишнинг эркинлиги

Миллий сўмда ва чет эл валютасида олинган фойдаларни ўтказиш
ва олиб чиқиб кетиш имконияти

4.2.1-расм. Бир қатор мамлакатларда акционерлик капиталида хорижий Божхона имтиёзларининг мавжудлиги
инвесторнинг назорат қилиш ҳуқуқини бериш ҳиссаси.
даражасида белгиланган. шунингдек, шу корхонанинг бошқарувида бе- Хорижий инвесторларнинг мулклари ва уларнинг ўзларини хавф-хатарлардан
восита амалга оширилаётган инвестицияларнинг узоқ муддатли эканли- суғуртавий муҳофаза қилиш тизимининг яратилгани
ги ҳам унинг муҳим белгиларидан биридир. инвестициянинг бу кўри-
ниши таваккалчиликни, инвестициялардан фойдаланиш самарадорлиги 4.2.2-расм. Ўзбекистон Республикасида яратилган имтиёзли
учун масъулиятни давлат ва аҳоли зиммасига юкламасдан, балки уларни молиявий шароитлар.
тадбиркорлик тизимлари ўртасида тақсимлаш энг яхши ва синалган усул ► хусусийлаштириш жараёнида хорижий инвестицияларнинг қат-
ҳисобланади. нашиши;
Бугунги кунда хорижий инвестицияларни янада кенгроқ миқёсда ► техникавий қайта қуролланиш;
жалб қилиш, уларнинг ўзлик маблағларини мамлакатимиз иқтисодиёти ► халқ истеъмоли ва экспортга мўлжалланган маҳсулотлар ишлаб
учун сарфлашга қизиқтириш мақсадида қонун асосида улар учун им- чиқаришни рағбатлантириш.
тиёзли молиявий шароитлар яратилган. Улар қуйидаги чизмада ўз ифо- Ўзбекистон Республикаси хорижий инвестицияларни миллийлашти-
дасини топган. риш ва реквизиция қилинмаслигига кафолат беради. Хорижий инвестор-
Ўзбекистонда хорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналарнинг ларнинг қонуний фаолиятлари доирасида олган даромадлари хорижий
бир маромда фаолият юритиши ва инвесторларнинг ҳуқуқлари ҳимоя валютада, чегараланмаган миқдорда чегарадан олиб ўтишлари давлат
қилиниши учун меъёрий ҳужжатлар қабул қилинган. Жумладан, 1998 йил томонидан кафолатланади.
30 апрелда қабул қилинган «Чет эл инвестициялари тўғрисида»ги, «Чет Ўзбекистон Республикасида хорижий инвестицияларни жалб
эллик инвесторлар ҳуқуқларининг кафолатлари ва уларни ҳимоя қилиш қилиш ва ўзлаштириш мақсадида инвесторларга бир қатор имтиёзлар
чоралари тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси қонунлари ҳамда (иқтисодий платформа) берилади. Хорижий инвестициялар билан таш-
Солиқ кодекси чет эл сармояларини амалга оширишнинг ҳуқуқий асос- кил этилган корхоналар (савдо, воситачилик, хом ашё етказиб берувчи-
лари ва тартибини белгилаб беради. Ҳозирга келиб, Ўзбекистон ҳудудида лардан ташқари) рўйхатдан ўтган кундан бошлаб:
хорижий компаниялар фаолиятининг ҳуқуқий асосларини шакллантириш ► даромад (фойда) солиғидан биринчи йил 25 фоиз қисмидан, ик-
жараёни асосан ниҳоясига етказилди ва амалда қўлланилмоқда. Бу фао- кинчи йил 50 фоиз қисмидан, учинчи йил 100 фоиз озод қилинади,
лиятни рағбатлантиришга йўналтирилган чора-тадбирларнинг қуйидаги қишлоқ ҳудудида эса биринчи йилдан 100 фоиз;
тизими ишлаб чиқилган: ► мулк солиғидан 2 йилга;

202 20