Page 227 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ
P. 227
Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА- 4 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
Aрабистони, иордания, Того, Баҳрайн, Тожикистон, Покистон, Қувайт, Биринчи гуруҳни жиддий силжишларга эришилган рейтинглар таш-
Хитой, Ҳиндистон ва нигерия камида учта ислоҳотни ўзида татбиқ этиб, кил этади. Булар: 1. Бизнес корхоналарни рўйхатдан ўтказиш; 2. Хусусий
глобал рейтингда юқорига чиқиб олган давлатлардир. мулкни рўйхатга; 3. кредитлар олиш.
Сўнгги йилларда мамлакатимиз рейтингининг «Бизнесни юритиш» интернет тармоғи орқали тадбиркорлик субъектларини давлат рўйха-
ҳисоботида изчил яхшиланиб боришини амалга оширилаётган инвес- тидан ўтказишнинг соддалаштирилган тизимини жорий этиш ва тадбир-
тиция иқлими ва ишбилармонлик муҳитини янада такомиллаштириш корлик субъектларини рўйхатдан ўтказишда «бир дарча» тизимини янада
бўйича чора-тадбирлар самарадорлиги билан изоҳлаш мумкин. 2015 такомиллаштириш орқали Ўзбекистон бизнесни рўйхатга олиш йўнали-
йилнинг 27 октябрида Жаҳон банки ва Халқаро молия корпорацияси ши бўйича 4 поғонага юқорилаб, 8-ўринни банд этди. Ўзбекистонда тад-
томонидан эълон қилинган «Бизнесни юритиш 2016: тартибга солиш биркорлик субъектларини давлат рўйхатидан ўтказиш 3 кунни, европа
сифати ва самарадорлигини баҳолаш» (Doing Business-2016: Measuring ва Марказий осиёда бу кўрсаткич ўртача 11,9 кунни, бошқа иқтисодий
Regulatori quality and Efficienci) мавзусидаги йиллик нашрининг 13-сони- ҳамкорлик ва ривожланиш мамлакатлрида 9,2 кунни ташкил этади.
да Ўзбекистон ишбилармонлик муҳитини яхшилаш соҳасида энг юқори Таъкидлаш жоизки, инвестицион жозибадорликни оширишга
кўрсаткичларга эга ўнта мамлакатлар қаторига кирганлиги баён этил- қаратилган бизнесни ташкил этиш тартиботларини соддалаштириш
ган. бўйича сўнгги йилларда амалга оширилган чора-тадбирлар натижасида
1
Жаҳон банки ва Халқаро молия корпорацияси экспертлари томонидан бугунги кунда Ўзбекистонда бизнес очиш учун япониядагидан 1,5 ба-
тақдим этилган 2020 йилги ҳисоботда 10 та йўналишдан 5 таси бўйича робар, Россия ва Германиядагидан – 1,6 марта, Греция ва исроилдаги-
(бизнес корхоналарни рўйхатдан ўтказиш; шартномалар ижросини таъ- дан – 2 марта, испаниядагидан – 2,2 марта, Украинадагидан – 2,8 марта,
минлаш; Миноритар инвесторларни ҳимоя қилиш; Қурилишга рухсатно- Ҳиндистондагидан – 4,5 марта, Хитойдагидан – 4,8 марта ва Бразили-
малар олиш; Халқаро савдо) Ўзбекистоннинг ўрни яхшиланди. Рейтинг ядагидан – 12,8 маротаба камроқ вақт сарфланмоқда. Жаҳон банки ва
Халқаро молия корпорацияси экспертларининг фикрига кўра, Ўзбекис-
бали ўтган йилдаги 67.8 балдан 69.9 баллга ортди (100 баллик тизим
орқали баҳолаганда). • Таянч ва миллий (маҳаллий) фарқланишларни тартибга солишга
ёрдам беради;
кейинги йилларда мамлакат ҳудудлари бўйича ҳам ишбилармонлик • Мамлакатларни ўзаро таққослаш ҳамда соҳада етакчи бўлган
давлатларнинг тажрибаларини татбиқ этиш имконияти кенгаяди;
индексларини аниқлаш трендга айланиб бормоқда. Ушбу ўзгаришлар • Ислоҳотларнинг бориши ўз аксини топиб боради.
сабаб, Ўзбекистон ҳудудлари бўйича ҳам ишбилармонлик индекси рей- 1
тингини аниқлаш бўйича турли хилдаги илмий-методик тадқиқотлар, ТАШХИС
ёндашувлар амалга оширилмоқда. 4.3.1-расмда келтирилганидек, ушбу ИНСТРУМЕНТИ
индекснинг амалиётга киритилиши натижасида бир қатор самараларга
эришилади. ТАШХИС 2
Республикамиз ўз рейтингини яхшилаш бўйича энг яхши кўрсатки- ИНСТРУМЕНТИ
чга эришган 5 та мамлакат қаторига кирди. аввало шуни айтиш керак- 3
ки, республикамизда бизнес муҳитни яхшилаш соҳасидаги ислоҳотлар НАЗОРАТ ВА
натижасида тадбиркорлик субъектларини рўйхатга олиш, уларга рухсат МОНИТОРИНГ ҚИЛИШ • Минтақавий ва жаҳон миқё-
сида рақобатни таъминлайди;
берувчи ҳужжатларни тақдим этиш таомиллари соддалаштирилмоқда. • Ўзаро тенг бўлган шароитда
Мамлакатимизнинг рейтинг кўрсаткичларини уч гуруҳга ажратиш • Бенчмаркингни такрорий амалга ошириш бир-бирини ўрганиш имконияти-
ни яратади;
мумкин: орқали чора-тадбирлар жадаллаштирилади • Маъмурий бошқарув органлари
(қўшимча вақт давомида); ва бошқа алоқадор идоралар-
1 http://www.doingbusiness.org. Doing Business 2016. Measuring Regulatory Quality and • Иқтисодий-сиёсий тизим ўзгаришларига қарамай, нинг ислоҳотлар жараёнини
Efficiency. 13th edition. Comparing Business Regulation for domestic firms in 189 Ec onomies. World ислоҳотларни амалга ошириш рағбатини кучайтиради. бошқариш имконияти кенгаяди.
Bank grop. 348s. 4.3.1-расм. Subnational Doing Business (SNDB).
22 22
