Page 228 - ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ

Ш.И. МУСТАфАКУЛОВ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБАДОРЛИКНИНГ ЎЗБЕКИСТОН ҲУДУДЛАРИНИНГ ИНВЕСТИЦИОН ЖОЗИБА- 4 - Б О Б
НАЗАРИЙ, МЕТОДОЛОГИК ВА АМАЛИЙ ТАЛҚИНИ ДОРЛИГИНИ ОШИРИШНИНГ АСОСИЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ
тон судларда хўжалик низоларини ҳал этиш бўйича энг кам вақт сарфла- олиш кўрсаткичи бўйича қайд этилди (67-ўрин ёки ўтган йилги ҳисоботга
надиган дунёнинг 4-мамлакати ҳисобланади. нисбатан -7 поғона паст).
янги ҳисоботда сезиларли равишда яхшиланган яна бир йўналиш Ҳисобот рейтингининг иккинчи гуруҳига ўз позицияси ўзгармаган ва
бу кўчмас мулкка ҳуқуқни рўйхатдан ўтказиш кўрсаткичидир (87-ўрин, биринчи юз мамлакат қаторида жойлашган кўрсаткичлар ўз аксини топган.
+26 поғона). Мазкур йўналиш бўйича ижобий ўзгаришга тадбиркорлик Булар: шартномалар ижросини таъминлаш ва тўлов қобилиятсизлигини
субъектларига «бир дарча» тамойили асосида давлат хизматларини кўр- ҳал қилиш кўрсаткичларидир. Ўзбекистон шартномалар ижросини таъ-
сатиш тартибини янада такомиллаштириш эвазига эришилди. Чунончи, минлашда 22-ўринни, тўловга қобилиятсизликни бартараф этишда 100-
2015 йилнинг 1 январидан бошлаб давлат хизматлари кўрсатишда давлат ўринни сақлаб қолган. шунингдек, Ўзбекистон кўчмас мулк ҳуқуқини
органлари ва бошқа органлар томонидан тадбиркорлик субъектларидан рўйхатдан ўтказиш (72-ўрин), миноритар инвесторлар ҳимояси (37-ўрин)
давлатнинг бошқа органларидан мавжуд бўлган ҳужжатларни ва ахборот- каби йўналишлар бўйича биринчи юз мамлакат қаторига кирди.
ларни, шу жумладан, солиқ қарздорлиги ёки коммунал тўловлар бўйича Ўзбекистон учун ўз позицияси бўйича юзта мамлакат қаторига кир-
қарзларнинг мавжуд эмаслиги тўғрисидаги маълумотномаларнинг, тад- маган рейтинг кўрсаткичлари ҳисобот рейтингининг учинчи гуруҳини
биркорлик субъекти таъсис ҳужжатларининг, лицензиялар ва рухсат бе- ташкил этади. Сўнгги рейтинг гуруҳи Ўзбекистон учун ноқулай вазият-
рувчи тусдаги ҳужжатлар нусхаларининг талаб қилиниши тақиқланди. лардан далолат беради. Мамлакатимиз солиққа тортиш мезони бўйича ўз
натижада, Ўзбекистонда бугунги кунда кўчмас мулкни рўйхатдан ўтка- мавқеини 2 поғонага юқорилатган, 64-ўриндан 69-ўринга тушган.
зишни Франция, Белгия, исроил, аргентина, Ҳиндистон, Словения ва шу шу ўринда таъкидлаш жоизки, Жаҳон банки маълумотларига кўра,
каби давлатларга нисбатан анча қисқа муддатларда амалга оширмоқда. Ўзбекистонда солиқ юки даражаси аҚш, канада, Германия, австрия,
Гаров таъминоти механизмларини такомиллаштириш ва замонавий
ягона гаров реестри фаолиятини ташкил этиш ҳамда «кредит ахборот- Франция, италия, испания, Греция, япония, Хитой, Ҳиндистон, Россия
таҳлилий маркази» кредит бюроси фаолиятини такомиллаштириш ва ва бошқа бир қатор мамлакатларга нисбатан анча паст эканлиги қайд
самарадорлигини оширишга қаратилган Ўзбекистон Республикасининг этилди. Электр таъминоти тармоғига уланишда вазият ёмонлашган: 35-
«Гаров реестри тўғрисида», «кредит ахбороти алмашинуви тўғрисида»ги ўриндан 36- ўринга – 1 поғонага пасайган. Қурилишга рухсатномалар
қонунлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг амалиётга жорий олишда 134-ўриндан 132-ўринга +2 поғонага кўтарилган. Халқаро сав-
этилиши натижасида рейтингдаги энг юқори ижобий ўзгариш кредит дода эса, 165-ўриндан 152-ўринга +13 поғона кўтарилган.
Ҳисоботда акс этишича, қуйидаги кўрсаткичлар бўйича Ўзбекистон-
4.3.4 - ж а д в а л да жиддий муаммолар мавжуд. Булар: қурилишга рухсатномани олиш
Doing Business 2020: Ўзбекистон позициясидаги ўзгаришлар. жараёни 17 та тамойилдан иборат бўлиб, ўртача 246 кунни талаб этади
Ўрни ва рухсатномани қўлга киритиш учун сарфланадиган маблағлар бино ва
№ Мезон номи Фарқи
DB 2019 DB 2020 иншоотни қуриш учун сарфланадиган жами маблағнинг 3 фоизига; мул-
1. Бизнес корхоналарни рўйхатдан ўтказиш 12 8 +4 кни рўйхатдан ўтказиш жараёни 9 та таомилдан иборат бўлиб, ўртача 43
2. Хусусий мулкни рўйхатга олиш 71 72 -1 кунни талаб этади ва сарфланадиган харажатлар мулк қийматининг 0,7
3. Кредитлар олиш 60 67 -7 фоизига тўғри келади.
4. Солиқ солиш 64 69 -5 албатта, келгусида давлат бошқаруви идоралари томонидан рейтинг
5. Шартномалар ижросини таъминлаш 41 22 +19 кўрсаткичларини яхшилаш бўйича изчил ислоҳотлар олиб борилишига
6. Тўлов қобилиятсизлигини ҳал қилиш 91 100 -9 шубҳа йўқ. Бунда онлайн-дўконларга янада кенг йўл очадиган «Элект-
7. Миноритар инвесторларни ҳимоя қилиш 64 37 +27 рон тижорат тўғрисида»ги қонунни такомиллаштириш ҳам жиддий ижо-
8. Электр таъминоти тармоғига уланиш 35 36 -1 бий таъсир қилишини айтиб ўтиш керак. Электр тармоқларига уланишни
9. Қурилишга рухсатномалар олиш 134 132 +2 соддалаштириш ҳам мамлакатимизда кейинги пайтда қабул қилинаётган
10. Халқаро савдо 165 152 +13 норматив ҳужжатларда, масалан, «ягона дарча» маркази фаолиятида ўз
Умумий кўрсаткич 76 69 +7 аксини топмоқда.

22 22