Page 46 - 1.ประวัติสาสตร์ชาติไทย ประถม สค.12024
P. 46
37
เรื่องที่ 2 พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจที่ส าคัญของพระมหากษัตริย์สมัยสุโขทัย
จากหลักศิลาจารึกสุโขทัย หลักที่ 2 เป็นที่มาของประวัติศาสตร์สุโขทัย
โดยกล่าวว่า ดินแดนสุโขทัยและศรีสัชนาลัยนั้นมีชุมชนตั้งอยู่เป็นหลักแหล่ง เป็นนครรัฐ
มีที่ตั้งศูนย์อ านาจการปกครองที่ถาวร ศูนย์อ านาจการปกครองที่เชลียงและสุโขทัย ตั้งอยู่
บริเวณใกล้วัดพระพายหลวงเมืองเก่าสุโขทัย ส่วนที่ศรีสัชนาลัย น่าจะอยู่บริเวณวัดพระศรีรัตน-
มหาธาตุ (วัดพระปรางค์) ซึ่งนักประวัติศาสตร์หลายคนมีมติว่า มีผู้น ากลุ่มมวลชนที่
พูดภาษาไทยที่เป็นผู้น ากลุ่มชนที่สุโขทัยราวพุทธศตวรรษที่ 18 เป็นกษัตริย์ที่มีอ านาจแพร่หลาย
ออกไปจนเป็นที่ยอมรับ ซึ่งมีพระมหากษัตริย์ที่มีพระราชกรณียกิจที่ส าคัญ ดังนี้
2.1 พ่อขุนศรีอินทราทิตย์
เป็นองค์ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง เดิมชื่อว่าพ่อขุนบางกลางหาว
เป็นพระสหายสนิทของพ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด ได้น ากลุ่มคนไทยยึดเมืองสุโขทัย
จากขอมสบาดโขลญล าพง (พ.ศ. 1762 – 1781)
พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ทรงจัดการปกครองบ้านเมือง ดังนี้
1) การจัดการทางสังคมวัฒนธรรม คนสุโขทัยยอมรับศาสนา วัฒนธรรมประเพณี
บางอย่างจากอาณาจักรขอม ทั้งลัทธิศาสนาพราหมณ์ และพุทธศาสนาลัทธิมหายาน เมื่อเป็น
อาณาจักรแล้ว รับลัทธิศาสนาพุทธหินยาน และพระพุทธสิหิงค์มาแผ่ขยายให้ทั่วราชอาณาจักร
2) การแผ่อาณาเขต และการสร้างบ้านแปลงเมือง
นับตั้งแต่เริ่มอาณาจักรใหม่ของสุโขทัย ตามหลักศิลาจารึก หลักที่ 1 กล่าวไว้ว่า
มีการรบราแย่งชิงผู้คน และอ านาจกัน ในสมัยนั้น มีการขยายอาณาเขตโดยรวมเมืองต่าง ๆ
มาเข้ากับเมืองสุโขทัย ในสมัยขุนสามชน เจ้าเมืองฉอด ชนชาวไทยกลุ่มหนึ่งยกทัพมาตีเมืองตาก
ซึ่งเป็นเมืองขึ้นของสุโขทัย พ่อขุนรามค าแหงพระราชโอรสของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ได้ท า
ยุทธหัตถีจนรบชนะ โดยมีหลักฐานน่าเชื่อถือว่าพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ทรงเริ่มสร้างก าแพงเมือง
สุโขทัย ริมแม่น้ าล าพัน ปัจจุบันคือ ต าบลเมืองเก่า อ าเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย ห่างจาก
ล าน้ ายม 12 กิโลเมตร
อาณาจักรสุโขทัย
ทิศเหนือ จรดเมืองแพร่
ทิศใต้ จรดเมืองนครสวรรค์
ทิศตะวันตก จรดเมืองตาก
ทิศตะวันออก จรดเมืองเพชรบูรณ์
