Page 41 - คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ

B3-200
19th HA National Forum
เมื่อปี ค.ศ.1803-1806 ได้เกิดเหตุการณ์สาคัญ ที่ต้องบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์การสาธารณสุขโลกเหตุการณ์หนึ่ง โดยเหตุการณ์นี้มี จุดเริ่มต้นมาจากการสูญเสียพระราชธิดาของพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 4 แห่งอาณาจักรสเปนที่สิ้นพระชนม์ด้วยไข้ทรพิษ ใน ปี ค.ศ.1798 ด้วยความ เสียพระทัยเป็นอย่างยิ่ง และทรงไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์เช่นน้ีขึ้นอีก เม่ือ Edward Jenner ได้ค้นพบวัคซีนปลูกฝีไข้ทรพิษได้สาเร็จ พระองค์จึง ตดั สนิ ใจใหม้ กี ารออกเดนิ เรอื ไปในดนิ แดนอาณานคิ มตา่ งๆ ของสเปน เพอ่ื ไปทา การปลกู ฝใี หก้ บั ผคู้ น ตงั้ แตอ่ เมรกิ าขา้ มมหาสมทุ รมาจนถงึ ฝง่ั ฟลิ ปิ ปนิ ส์ และจนี เพอื่ ทา การปลกู ฝใี หก้ บั ผคู้ นหลายลา้ นคนในดนิ แดนอาณานคิ มของพระองค์ ในการเดนิ เรอื นมี้ ี Dr.Balmis เปน็ ผนู้ า และแพทยผ์ ทู้ า การปลกู ฝี ร่วมกับ Don Francis Salvani เป็นผู้ช่วย ซึ่งในสมัยนั้นยังไม่มีตู้เย็นที่นามาใช้ในการเก็บวัคซีนได้ วิธีการที่จะรักษาเช้ือฝีที่จะใช้สาหรับปลูกจึงต้อง อาศัยการปลูกฝีด้วยวิธีที่เรียกว่า Arm to Arm หรือจากแขนหนึ่งไปสู่อีกแขนหน่ึงไปเรื่อยๆ เพื่อที่จะรักษาเชื้อเอาไว้ จึงได้ทาการคัดเลือกเด็กจาก บ้านเด็กกาพร้าทั้งหมด 22 คน มาใช้เป็นเสมือน Cold Chain ด้วยการปลูกฝีจากแขนเด็กคนหน่ึงต่อไปยังแขนเด็กอีกคนหน่ึง เหตุการณ์ในครั้งน้ัน ถูกเรียกว่า Balmis-Salvany Expedition ที่นับว่าเป็นการรณรงค์เพื่อการสาธารณสุขท่ีย่ิงใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งของโลก ท่ีเกิดข้ึนก่อนมีการตั้งองค์การ อนามยั โลกถงึ 150 ปี เหตกุ ารณป์ ระวตั ศิ าสตรน์ ที้ า ใหเ้ ราเหน็ ถงึ ความทมุ่ เทและการคดิ สรา้ งสรรคแ์ กป้ ญั หาอปุ สรรคจนทา ใหส้ ามารถฉดี วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคให้กับคนหลายล้านคน
แต่เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ก็ไม่ได้มีแต่เรื่องท่ีดีงาม อีกเหตุการณ์หน่ึงที่ประวัติศาสตร์การสาธารณสุขโลกต้องบันทึกไว้เช่นกัน แต่เป็น เร่ืองที่น่าอัปยศ คือ เมื่อปี ค.ศ.1930-1972 มีการวิจัยที่เมือง Tuskegee รัฐ Alabama ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยหน่วยงานบริการสาธารณสุขของ สหรัฐอเมริกาได้ทาการทดลองเก่ียวกับซิฟิลิส (Syphilis Experiment) ในชุมชนคนผิวดา โดยได้แจ้งกับสมาชิกในชุมชนว่าเป็นโครงการบริการรักษา พยาบาลฟรี เพื่อชักจูงให้เข้ามาตรวจร่างกาย ซึ่งพบว่าจากผู้ที่เข้ามาตรวจร่างกายทั้งหมด 700 คน มีผู้ที่ติดเช้ือซิฟิลิส (Syphilis) อยู่แล้วถึง 399 คน แต่ท้ังนี้ก็ไม่ได้ทาการรักษาให้แก่ผู้ติดเช้ือเหล่าน้ัน เพียงแต่แจ้งว่าจะให้การรักษาโรคเลือดเสีย แม้ว่าในปี ค.ศ.1947 จะมีการค้นพบแล้วว่าเพนิซิลลิน (Penicillins) สามารถใช้รักษาซิฟิลิส (Syphilis) ได้แล้วก็ตาม การทดลองมีการดาเนินการต่อเนื่องถึง 40 ปี เพื่อติดตามการพัฒนาของโรค แม้แต่ ในหญิงตั้งครรภ์ที่ติดเชื้อก็จะปล่อยให้เป็นโรค เพราะต้องการดูว่าเด็กที่ติดเช้ือซิฟิลิสแต่กาเนิด (congenital syphilis) นั้นจะเป็นอย่างไร จนกระทั้ง ถึงปี ค.ศ.1972 ได้มีนักข่าวไปทราบเร่ืองและทาการตีข่าวลงหนังสือพิมพ์ จึงทาให้การทดลองนี้ยุติลงไป จวบจนกระทั่ง วันที่ 16 พฤษภาคม 1997 หรืออีก 25 ปีต่อมา ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา บิล คลินตัน ได้ออกมาขอโทษต่อเหตุการณ์ดังกล่าว พร้อมทั้งให้เงินชดเชยเพื่อดูแลเยียวยาแก่ ชุมชมผิวดาดังกล่าวด้วย
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) 41