Page 57 - คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ
P. 57
C1-200
19th HA National Forum
3.ปจุฉา
ปัจจุบันนี้คนเราอยู่ในสังคม เวลาที่มีเหตุไม่ถูกใจ เห็นภาพไม่ถูกใจ ได้ยินเรื่องไม่ถูกใจ คนที่เคยปฏิบัติก็จะถูกสั่งสอนว่า เวลาที่เห็น ก็สักแต่เห็น ได้ยินสักแต่ได้ยิน ปุจฉา ทาอย่างไรให้มันเป็นอย่างท่ีว่าครับ คือเห็นสักแต่เห็น ได้ยินสักแต่ได้ยิน โดยไม่ไปปรุงแต่งต่อเพื่อให้เรื่องราว ในสังคมนี้ มีสันติและสงบ
วิสัชนา
เห็นสักแต่ว่าเห็น ได้ยินสักแต่ว่าได้ยิน เป็นคาสอนที่พระพุทธเจ้าท่านสอนโดยย่อแก่พระพาหิยะที่ท่านบาเพ็ญบารมีมาเกือบเต็มแล้ว เมื่อท่านฟังแค่นี้ก็บรรลุธรรม เป็นอรหันต์ แต่สาหรับพวกเราก็ต้องยอมรับว่าอย่างมากก็คงแค่เป็นเวไนยสัตว์ คือ เราจะต้องทาความเข้าใจ ในคา สอนของพระพทุ ธเจา้ ใหล้ ะเอยี ดขนึ้ คา สอนทสี่ น้ั ๆ แบบนนั้ เราอาจจะไมส่ ามารถเขา้ ใจไดค้ รบถว้ นเตม็ ทเ่ี หมอื นพระพาหยิ ะ โดยสรปุ กค็ อื การเหน็ สักแต่ว่าเห็น ก็คือเห็นโดยท่ีเราไม่คิดปรุงแต่งไปทางยินดียินร้าย เราก็ต้องมีสติอยู่ตรงน้ัน จริงๆ มันก็แค่กระแสของขันธ์ห้าเกิดดับสืบเนื่องกันไป อาศัยรูปารมณ์ (คือสี) มีแสง อาศัยจักขุประสาท ก็เกิดมีจักขุวิญญาณขึ้น พอสิ่งเหล่านี้มาประจวบกัน ซึ่งมันไม่ได้มีตัวตน หรือมีอัตตาอะไรอยู่ในนั้น ก็มีการกระทบ (ผัสสะ) เกิดขึ้นมา แล้วก็เกิดมีเวทนา อาจจะเป็นสุข เป็นทุกข์ หรือเฉยๆ แล้วก็มีสัญญาจาได้หมายรู้ในสิ่งนั้น พอมีสัญญาแล้วก็เกิด สังขารการปรุงแต่งข้ึน เมื่อเกิดการปรุงแต่งก็จะเกิดตัวตน บุคคลข้ึนมา ความเป็นอดีต อนาคต ปัจจุบัน ก็จะวิ่งไล่ตามบุคคลนั้น โลกก็สร้างขึ้นมา ด้วยกระบวนการอย่างนี้ น่ีเขาเรียกกระบวนการก่อทุกข์หรือก่อวัฏฏะ ไม่เข้าใจก็ติดอยู่ เข้าใจก็เป็นอิสระ
บทส่งท้าย
คุณค่าของมนุษย์ไม่ได้อยู่ที่การได้เกิดเป็นมนุษย์เท่านั้น อยู่ท่ีได้พัฒนาศักยภาพทุกๆ ด้านเพ่ือให้จิตมีคุณภาพมีกาลังในการศึกษาความทุกข์ อย่างรอบด้าน เรียกว่าการทาปริญญาในทุกข์ ถ้าไม่เรียนรู้ก็จะต้องเวียนวนอยู่ในกองทุกข์ไม่เห็นที่มาที่ไปของทุกข์ เม่ือเข้าใจทุกข์แล้วก็มาศึกษา ความสุขด้วย ความสุขอาจเป็นเหตุให้เกิดกิเลสได้ เพราะเรามักยึดความสุข อยากให้มันเกิดอีกก็จัดเป็นกิเลสได้ และกิเลสก็ทาให้เกิดความทุกข์อีก พูดอีกอย่างหนึ่งว่าเราอยากได้สุขแต่มักสร้างเหตุแห่งทุกข์ มันจึงไม่จบง่ายๆ วิถีชีวิตของชาวพุทธคือการได้พัฒนาจิตใจ พัฒนาทาน ศีล ภาวนา เริ่มจากตัวเราเอง เม่ือเข้าใจวิธีพัฒนาคุณภาพของจิต ก็จะค่อยๆ สั่งสมคุณธรรมไป สิ่งเหล่าน้ีจะนาไปสู่คุณค่าสูงสุดคือการพ้นทุกข์อย่างสิ้นเชิง หรือท่ีเรียกว่าพระนิพพาน สรุปว่า ชีวิตมีคุณค่าเพราะรักษาคุณธรรมทาจิตให้มีคุณภาพได้น่ันเอง
ข้อค้นพบใหม่ทีไ่ด้จากเรือ่ง
1. สาเหตุแท้จริงของการตายคือการเกิด ถ้าเราไม่เกิดเราก็ไม่ตาย
2. คนเราเร่ิมจากหลอกตัวเองก่อน แล้วก็ไปหลอกคนอื่น
3. เราได้อัตภาพมาก็เพราะว่าเราอยากมาก่อน ท่ีเราเห็นรูปทางตาก็เพราะว่าเราอยากเห็นมาก่อน
ปจัจัยแห่งความสาเร็จ
1. การพัฒนาคุณภาพ เริ่มจากตัวเราเอง
2. การฝึกพัฒนาจิตให้ตั้งอยู่บนพ้ืนฐานของการมีปฏิสัมพันธ์ของกายท่ีดี ทั้งสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ
การมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น มีเจตนาที่จะไม่เบียดเบียนคนอ่ืนเป็นพ้ืนฐานของความสงบและปัญญา
3. การรักษาศีล 8 ฝึกไม่หาความสุขจากการกิน จากการดูหนังดูละคร จากการแต่งตัว เราก็จะมีเวลามากขึ้นในการพัฒนาจิตใจให้สูงขึ้น
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน) 57
