Page 30 - Pastil 3.Sayı

Yıldız Yaşam Serüveni

Doğada hiçbir şeyin kaybolmadığı, varoluşun Bu kuvvet genellikle bulutsudan bir kuyruk-
dönüşümler ve evrimleşmeler doğrultusunda lu yıldız geçişi, manyetik yerçekimi dengesi-

süregeldiği düşünülebilir. Yerinden kıpırda- zlikleri veya uzak bir süpernovada gelen şok
maya hiç niyeti olmadığını düşündüğümüz dalgaları olabilir. Bu durumlar sonucunda
yıldızların da bir sonu vardır aslında. Sadece Jeans kararsızlığı meydana gelir ve bulutsudaki
bu sonu görmek için insana ömrü yeterli bir iç gaz basıncı kütleçekimsel çöküşü engelleye-
zaman birimi değildir. İçerisinde bulunduğu- mez. Ön yıldız bulutunda Kütle çekim kuvveti
muz güneş sistemini ayakta tutan dinamikler ve basınç etkileri altında nerdeyse hidrostatik
Güneş’in kütleçekim kuvvetine bağlıdır. dengeye ulaşarak bulutsu merkezinde bir ön
Güneş orta büyüklükteki yıldızlardandır ve bu yıldız oluşu. Ardından yeterince ısınıp yoğun-
tarz yıldızlar, büyük kütleli yıldızlara nazaran laşan merkezde nükleer füzyon tepkimeleri

daha uzun yaşar. Güneşten daha küçük kütle- başar. Bu tepkimler sonucu Hidrojen atom-
li bir yıldızın ömrü yaklaşık 200 milyar yıl, ları çarpışarak Helelyum ve ısı açığa çıkarırlar.
güneş büyüklüğündeki bir yıldız 10 milyar Kütle çekim kuvveti sıkıştırmaya çalışırken,
yıl ve on güneş kütlesindeki bir yıldızın ömrü nükleer Füzyon dağıtmaya çalışır. Bu reaksi-
ise 10 milyon yıldır. Bu durumda yıldızların- yonlar eşiğinde yıldız rüzgarları oluşur. Yıldız
da tıpkı bizler gibi varoluşu, yaşamı ve ölümü rüzgarları kütle kaybına sebep olurlar. Küçük
vardır. Bazı rastlantılar sonucu yaşamlarında ve ortaboy yıldızlarda kayda değer olmasa da
kütle, yaşam süresi gibi kavramlar açısından büyük kütleli yıldızlarda kütle kaybı azım-
farklılıklar gözlenir. Yıldızlar gaz ve toz bulut- sanmayacak değerlere ulaşabilir.Küçük yıldı-
ları içerisinde doğarlar. Yıldızların doğumu zların çekirdeğinde; sürekli olarak tepkimeye
için dışarıdan gelen bir kuvvete ihtiyaç vardır. giren Hidrojen, zamanla tükenir ve dış katman

genişleyerek ısı kaybeder.

29 | 3