Page 72 - isgaldebursa
P. 72

İtilâf Devletleri Bursa’nın Yakılmaması          verebiliyoruz.    Çünkü      hem     General
                        İçin Çaba Gösteriyor                   Soumelas  hem  de  Albay  Ciolaç  Kapulo,
            Türklerin  bu  tepkileri  temelsiz  değildi.       Bursa’nın yakılmaması konusunda olumsuz
            Rumbold’un 8 Eylül 1922 tarihli raporunda,         cevap vermişti.
            “Bursa’nın  da  Eskişehir  ve  Uşak’ın
            akıbetine  uğramasından  korkmak  için             Burada  şuna  da  dikkat  çekmek  gerekir  ki,
            sebep  vardır.  Pelle  Yunanlıların  Bursa’yı      Müttefiklerin    ilk    hedefi      Bursa’nın
            yakmak  niyetinde  olduklarını  Fransız            yakılmaması  değil;  azınlıkların  korunması
            Başkonsolosluğu  ajanının  bir  telgrafından       problemiydi.  Mudanya  Liman’ında  İngiliz,
            öğrenmişti...   Üç  müttefik      subayından       Fransız ve İtalyan harp gemileriyle iki ya da
            mürekkep       bir    misyonun       Bursa’ya      üç Yunan torpidosu beklemekteydi.
            gönderilmesini  muvaffık  gördük.  Müttefik
            devletlerin    Yunanlıların     hareketinden       Rumbold,     Lord     Curzon’a     gönderdiği
            doğabilecek       misillemelerden       dolayı     telgrafta: “... Böyle bir hareketin, hele Yeşil
            azınlıkların  akıbetleri  için  hiçbir  mesuliyet   Cami’ye  zarar  verilmesinin  havsalaya
            kabul  edemeyecekleri  hususunda  Yunan            sığmayan  çılgınlığı  ve  bütün  Osmanlı
            Valisine    çok     sert   ihtarlar   yapıldı.”    Türklerince  öylesine  derin  hürmet  duyulan
            denilmekteydi.                                     bir  kentin  vahşice  yakılıp  yıkılmasının
                                                               doğuracağı  dehşetli  sonuçlar  üzerine
            Bundan      sonra     Bursa’ya    bir   heyet      parmak basmaya ihtiyaç duymuyorum...
            gönderilmesine      karar    verildi.   Yarbay
            Ciampi,  Binbaşı  Howell  ve  Yüzbaşı              Yunanlıların    kendi    hareketleri    böyle
            Oliveur’dan  oluşan  heyet,  10  Eylül  sabah      misillemeyi  davet  edecek  biçimde  olursa,
            09.15’te    İstanbul’dan    hareket    ederek      Müttefik        kuvvetler         azınlıkların
            12.30’da  Mudanya’ya  ulaştı.  Heyet,  saat        mukadderatından  sorumlu  tutulamazlar.”
            17.00  sularında  Bursa’ya  3  mil  uzaklıktaki    deniliyordu.
            Yunan Karargâhına gelerek Yunan Generali
            Soumelas  ile  görüştü.  Heyetin  Bursa’nın        Sonuç  olarak  Müttefik  Devletlerin  şehrin
            yakılmaması için istediği güvence General          yakılmaması  yolunda  gösterdiği  çabaların
            tarafından  verilmedi,  bu  istek  reddedildi.     amacının,     Bursa’daki    tarihi   eserlerin
            Yüzbaşı  Oliveur  Bursa’yı  geçici  olarak         yakılmaması      değil;   azınlıkların    can
            korumak  için  Mudanya’dan  bir  Fransız           güvenliğinin  sağlanması  ve  Müttefiklerin
            taburu  getirmeyi teklif etti.  Ama  Soumelas      özellikle   de     Fransızların    ekonomik
            Mudanya ile haberleşmenin kesik olduğunu           çıkarlarının       korunması           olduğu
            söyleyerek buna da yanaşmadı.                      anlaşılmaktadır.

            Bunun  üzerine  Heyet,  Bursa’daki  Mevki
            Komutanı Albay Ciola Kopulo’ya gitti. Aynı
            şeyi bu sefer Yunan Albayından istedi. Bu
            kez Heyete Fransız konsolosu ile iki subay
            daha  katılmıştı.  Mevki  Komutanı  da  böyle
            bir  güvence  vermedi.  Ancak  Bursa’yı  10
            Eylül     günü      20.00’da      boşaltmaya
            başlayacaklarını,  Anadolu  Otel’inde  şehri
            resmen  müttefik  askeri  heyete  teslim
            edeceğini bildirdi.

            Bursa’nın  yakılmasına  Müttefik  Heyeti  mi
            engel  olmuştu?  Sorusuna  ancak  Heyet
            bunun  için  çaba  sarf  etmiştir  yanıtını
   67   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77