Page 48 - alice-kbd_text.qxp_9781904808169_text
P. 48

А Л И С Э Т Е ЛЪ Ы ДЖ Э ЩӀ Ы М  З Э Р Ы Ш Ы Ӏ А Р

           «Итӏани сыӏущ цӏыкӏуу жаӏэ,» и щхьэм хуэгубжьыжащ Алисэ
         ӏуфэм есылӏэн пылъыурэ. «Мис иджы дэгъуэу уатхьэлэжынщ уи
         нэпс дыдэхэм (атӏэ, емыкӏукъэ, уи нэпсхэм ухитхьэлыхьыжмэ).
         Дэгъуэр къыпщыщӏащ! Ауэ уегупсысмэ къысщыщӏар къызыры -
         мыкӏуэу акъыл иувэпӏэншэщ. Арщхьэкӏэ нобэ къэхъу псори
         акъылым пхуигъэувэфынукъым.»
           Алисэ и гукъеуэхэм псы макъ къэӏуам къыпыришащ. И гъунэ -
         гъубзэу зыгуэрым апхуэдизу ину «цӏампӏ-цӏампӏ» жэуэ псым
         хэухьыу щӏидзати, пщащэм гурыщхъуэ ищӏащ ар хьэщхьэ -
         вылъэу, е жэму. Тӏэкӏуи къэшынащ, итӏанэ зэрыцӏыкӏужьейр игу
         къыщыкӏыжым (тӏум щыгъуэкӏи сыкъилъагъунукъым, жыхуиӏэу),
         нэхъ гъунэгъуу есылӏащ. Къилъэгъуар сыт?—Дзыгъуэ цӏыкӏу!
         Ари псым и щхьэр къызэрыхихыжынум пылът.
           «Дзыгъуэм сепсэлъэн? Хьэмэ семыпсэлъэн?» хэдэурэ егупсысащ
         Алисэ.«Нобэ къэхъуам ялеижкъым, дзыгъуэр псэлъэфу къы -
         щӏэкӏмэ,» жери Алисэ, и гур зэригъэубыдри, зыхуигъэзащ Дзы -
         гъуэм: «Уэ ди Дзыгъуэр!» Дзыгъуэм апхуэдэу зыхуэбгъэзэн хуейуэ
         къилъытащ Алисэ (аращ, зэрегупсысамкӏэ дзыгъуэм игу къе -
         мыуэн щхьэкӏэ пщӏэ хуэпщӏу узэреджэн хуейр). «Си гур зэпы -
         щӏащ псым сесурэ. Мы псы хъурейм и къэхэкӏыжыпӏэр умыщӏэу
         пӏэрэ уэ Дзыгъуэм?» (Зы дзыгъи Алисэ зэи епсэлъэн и гъащӏэм
         къыхудэхуатэкъым, ауэ и дэлъхум и тхылъым «Дзыгъуэ» псалъэр
         зэраӏуантӏэр иту зэрилъэгъуар занщӏэу игу къэкӏыжащ: «Цӏэры -
         джэ (именительнэ падеж)—Дзыгъуэ-р; Щӏэрыджэ (эрга тивнэ
         падеж)—Дзыгъуэ-м; Хуэгъэзэджэ (послеложнэ падеж)—
         Дзыгъуэ-мкӏэ; Къыхэхыджэ (обстоятельнэ падеж)—Дзыгъуэ-у.»)
         Дзыгъуэр Алисэ нэбгъузкӏэ къыхуеплъэкӏри, накӏэ ищӏащ (е
         апхуэдэу къыщыхъуа пщащэм), ауэ зыри къыжриӏакъым.
           «Адыгэбзэ къыгурымыӏуэу пӏэрэ?» къэгузэващ Алисэ, «Нэ -
         гъуеймэ-щэ? Е лъакъуэ пцӏанэ и бынхэм ящыщу псэукӏэ дигъэ -
         щӏэну къытхуеблэгъамэ щэ? Е франджыуэ пӏэрэ? (Алисэ тхыдэр
         къызэрымыкӏуэу ищӏэ щхьэкӏэ, пэжу жыпӏэмэ, къэхъуари къы -
         щӏэхъуари быдэу хищӏыкӏтэкъым). Дзыгъуэм еплъыпэри: «Хьэуэ,
         нэгъуеифэ теткъым, мыр франджыуэ къыщӏэкӏынщ», жери, Алисэ

         22
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53