Page 150 - Ky yeu Hoi thao khoa hoc Con duong... (21x29)
P. 150
150. THAØNH UÛY MOÙNG CAÙI
một chiến sỹ cộng sản kiên trung đang trên con đường tìm đến ánh sáng của chủ nghĩa
Mác - Lê nin và con đường giải phóng dân tộc.
Dấu chân của đồng chí Trần Phú và đoàn xuất dương đã từng in trên những địa điểm
mà ngày đó còn hoang vu với những cái tên mộc mạc như Mũi Ngọc, Giếng Guốc (nay là
ngã ba Xuân Lan), xóm Pồ Hển (nay là khu 1, phường Hải Hoà), đồi Phổ Xíu Lẻng (nay
là đồi Trần Phú)... Những địa danh ấy không chỉ ghi dấu một chặng đường lịch sử cụ
thể, mà còn trở thành biểu tượng sống động cho tinh thần yêu nước, cho quyết tâm dấn
thân vì lý tưởng cách mạng của thế hệ thanh niên Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ngày hôm
nay, mỗi tấc đất, mỗi địa danh ấy ở Móng Cái đều là chứng tích lịch sử thiêng liêng, phản
chiếu ánh hào quang của một giai đoạn cách mạng hào hùng, mở đầu cho cuộc hành
trình giải phóng dân tộc mò đồng chí Trần Phú là một trong những người tiên phong.
Vì sao đồng chí Trần Phú và đoàn xuất dương lại chọn Móng Cái làm địa bàn xuất
dương sang Trung Quốc để hoạt động cách mạng, đặc biệt là để gặp lãnh tụ Nguyễn Ái
Quốc và theo học lớp huấn luyện chính trị do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc cùng các đồng chí
của Người trực tiếp giảng dạy? Câu hỏi đó không chỉ gợi mở về tính chiến lược trong lựa
chọn địa điểm mà còn khẳng định tầm nhìn sâu rộng, sự chuẩn bị công phu, chu đáo
và tinh thần cách mạng quyết liệt của nhhững người cộng sản tiên phong. Ngoài lý do
quan trọng là đã có cơ sở của ta bên kia biên giới chuẩn bị đón những người yêu nước
Việt Nam theo kế hoạch bí mật, cụ thể và thận trọng để qua mắt bọn mật thám Pháp,
chắc chắn còn những nguyên nhân khác đã được đề cập trong một số tài liệu hiện có.
Đặc biệt là báo cáo khá chi tiết của đồng chí Đào Duy Kỳ, Chủ tịch Hội đồng Khoa học
Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, Trưởng đoàn khảo sát của Bảo tàng tiến hành vào cuối
năm 1963, đã cung cấp thêm những chứng cứ xác thực, góp phần làm sáng tỏ lựa chọn
có tính lịch sử này.
Theo báo cáo của đồng chí Đào Duy Kỳ, Đoàn khảo sát của Bảo tàng cách mạng Việt
Nam gồm có 2 ủy viên của Hội đồng Khoa học Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, 3 vị lão
thành cách mạng (đồng chí Phan Trọng Bình, đồng chí Phan Trọng Quảng và đồng chí
Nguyễn Ngọc Ba) đã cùng đồng chí Trần Phú xuất dương tháng 7/1926, 1 cán bộ sưu tầm
và 1 cán bộ nhiếp ảnh. Sau một số buổi tiếp xúc với các đồng chí lãnh đạo tỉnh Hải Ninh
(cũ), Đoàn khảo sát đã cùng với một số đồng chí cán bộ Ban Nghiên cứu Lịch sử Đảng
tỉnh Hải Ninh, Ty Văn hóa tỉnh Hải Ninh đi lại hành trình của đoàn xuất dương của
đồng chí Trần Phú trên đất Móng Cái, bắt đầu từ bến tàu Mũi Ngọc, qua Giếng Guốc,
xóm Pồ Hển, đồi Phổ Xíu Lẻng đến bến đò Nà Sáo Tù, nơi phân chia biên giới Việt Nam
và Trung Quốc trên dòng sông Bắc Luân. Sau khi khảo sát phần hành trình trong nước,
đoàn tiếp tục thực hiện khảo sát tại các địa điểm trên đất Trung Quốc mà đồng chí Trần
Phú và đoàn xuất dương đã từng hoạt động.
Từ những ghi chép, khảo sát và tư liệu quý giá ấy, chúng ta có thể đánh giá rằng:
Móng Cái là địa bàn có ý nghĩa đặc biệt trên con đường xuất dương của đồng chí Trần
Phú, bởi căn cứ vào các yếu tố quan trọng sau:
