Page 78 - Τεύχος

δομή του ως προς το περιβάλλον, αλλά το πλαίσιο στο οποίο αυτός λειτουργεί, λοιπόν, για ένα αρκετά μεγάλο διάστημα, ασχολήθηκε με το θεωρητικό υπόβαθρο
που δεν είναι άλλο από την πλήρη απομάκρυνση του από την έννοια του όρου των εμπορικών κέντρων, κατανοώντας από τα σκίτσα του και τις καταγραφές
«δημόσιος». Μια αστική πλατεία για παράδειγμα είναι ένας δημόσιος χώρος, του την κλειστή μορφή που στόχευε να δημιουργήσει. Στη συνέχεια, το 1952,
τόσο από ιδιοκτησιακής οπτικής, όσο και από τις έννοιες που συνδέονται με αυτή, του ανατέθηκε η κατασκευή του πρώτου εσωστρεφούς, ελεγχόμενου εμπορικού
όπως η ελεύθερη πρόσβαση και χρήση. Αντιθέτως, η φύση της ιδιοκτησίας των κέντρου στην Μινεάπολις (Trufelman, 2015).
εμπορικών κέντρων, που αποτελούνται αποκλειστικά από ιδιωτικούς χώρους,
δικαιολογεί την ύπαρξη κανονισμών λειτουργίας όπως το ωράριο, ο έλεγχος μέσω
συστημάτων παρακολούθησης, το προσωπικό φύλαξης στις εισόδους αλλά και
στο σύνολο των χώρων, η απαγόρευση χρήσης των καθιστικών για μεγάλο χρονικό
διάστημα κ.ά. Επομένως, παρά την οικειοποίηση χαρακτηριστικών του δημόσιου
χώρου της πόλης, τα οποία θα αναφερθούν εκτενέστερα στη συνέχεια μέσω των
διάφορων παραδειγμάτων εμπορικών κέντρων, πρόκειται για χώρους με απολύτως
κερδοσκοπικού χαρακτήρα στόχους.

Σύμφωνα με την ιδέα του Gruen, η δομή του εμπορικού κέντρου θα
περιελάμβανε πράσινους χώρους και καταστήματα. Το σχεδιασμένο περιβάλλον
θα οργανώνονταν με χαρακτηριστικά, όπως μια εσωτερική κεντρική πλατεία με Εικόνα 85 : Σκίτσο του V. Gruen του εμπορικού κέντρου στο Fort
Worth στο Τέξας που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ
στόχο την επίτευξη της σύνδεσης και αλληλεπίδρασης, ενώ παράλληλα επιθυμούσε
να προάγει την απομάκρυνση του ανθρώπου από τα αυτοκίνητα, ώστε να
Το project αυτό που αποτέλεσε το πρώτο μεταπολεμικό mall, βασισμένο
περπατήσουν-περιπλανηθούν μέσα σε αυτά. Για να το πετύχει αυτό, δημιούργησε σε αυτές τις αρχές ήταν το Southdale Center, που κατασκευάστηκε το 1956. Ήταν
μεγάλους πεζόδρομους και χώρους στάθμευσης που έχουν κατασκευαστεί
σκόπιμα όχι σε πολύ κοντινή απόσταση από το εμπορικό κέντρο (Quito, 2015). μια φιλόδοξη προσπάθεια να μεταφέρει την αστική πυκνότητα συνδυαστικά με
τα πεζοδρομημένα καφέ, διαθέτοντας παράλληλα χώρους όχι μόνο σε μεγάλες
αλυσίδες καταστημάτων αλλά και σε μικρότερους χώρους εμπορίου (Salcedo,
Όπως υποστηρίζει και ο ίδιος ο Gruen (1948), «πεποίθηση μας είναι η
ανάγκη ύπαρξης, ενός «πραγματικού» εμπορικού κέντρου, αφού οι χώροι αγοράς 2003, 1085). Μάλιστα, το αρχικό σχέδιο του, περιελάμβανε ένα πολυλειτουργικό
κέντρο που θα διέθετε ιατρικό κέντρο, σχολεία και κατοικίες, όχι μόνο μια σειρά
αποτελούν κέντρο της κοινότητας και της πολιτιστικής δραστηριότητας. Είμαστε
πεπεισμένοι ότι το «πραγματικό» εμπορικό κέντρο θα είναι ο πιο κερδοφόρος πολυτελών καταστημάτων. Ακόμα, το σχέδιο περιελάμβανε μεγάλους πεζόδρομους
τύπος των αλυσίδων καταστημάτων που είχε ξεκινήσει να αναπτύσσεται. Αυτό και χώρους στάθμευσης που έχουν κατασκευαστεί σκόπιμα όχι σε πολύ κοντινή
απόσταση από το εμπορικό κέντρο για να ενθαρρύνουν το περπάτημα (Quito,
είναι ο λόγος που η δομή αυτή θα περιλαμβάνει δυνατότητες που θα επηρεάζουν
τους ανθρώπους να διανύουν σημαντικές αποστάσεις για να απολαύσουν τα 2015).
πλεονεκτήματα του» (Hardwick, 2004, 3).

Το πρώτο μοντέλο που πρότεινε ο Gruen βασίστηκε στη λογική των
ευρωπαϊκών στοών-arcades και το μοντέλο του περιελάμβανε τις υποδομές
διαμερισμάτων, σχολείου, ιατρικού κέντρου, ενώ διέθετε ακόμα πάρκο με λίμνη.
Στο κέντρο του συγκροτήματος αυτού, πρότεινε τη χωροθέτηση μια κλειστής
δομής εμπορικού κέντρου. Το μοντέλο αυτό δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, αλλά
ουσιαστικά αποτέλεσε τη σύλληψη που εγκαινίασε τη νέα τυπολογία του shop-
ping mall, ενός δηλαδή αυτόνομου χώρου που περιλαμβάνει ποικίλες επιλογές και
δραστηριότητες (Ward, 2002, 192). Ο Gruen πριν πραγματοποιηθούν οι ιδέες του
Εικόνα 86 : Southdale Shopping Center, Μινεσότα 1956

77 Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου Εμπορικά κέντρα και τάσεις ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου 78