Page 11 - BBLP ejournal2018.docx

Journal of Biotechnology in Livestock Production

การประมาณค่าพารามิเตอร์ทางพันธุกรรมส าหรับลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ในโคนมลูกผสม

3/
2/
1/
สายัณห์ บัวบาน จุรีรัตน์ แสนโภชน์ มนต์ชัย ดวงจินดา

บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประมาณค่าพารามิเตอร์ทางพันธุกรรม (ค่าอัตราพันธุกรรม ค่าอัตราซ ้า และค่า

สหสัมพันธ์) ของลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ที่ส าคัญด้วยโมเดลตัวสัตว์แบบวิเคราะห์ทีละลักษณะและแบบวิเคราะห์ร่วม
สองลักษณะทั้งโคสาวและแม่โคของประชากรโคนมลูกผสมในประเทศไทยและเปรียบเทียบค่าพารามิเตอร์ทางพันธุกรรม

ของลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ที่มีข้อมูลไม่ต่อเนื่องด้วย Threshold animal model (TAM) กับ Linear animal model
(LAM) โดยใช้ข้อมูลจากฐานข้อมูลโคนมของส านักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ที่ได้รับการผสมเทียม

และคลอดลูกในช่วงปี พ.ศ.2545-2558 ประกอบด้วยชุดข้อมูลความสมบูรณ์พันธุ์ส าหรับวิเคราะห์ทีละลักษณะ และ
วิเคราะห์ร่วมสองลักษณะพร้อมกันภายในโคสาวและแม่โคจ านวน 71,515 และ 82,633 ข้อมูล (1.81 ข้อมูลต่อแม่โค)

ตามล าดับ และชุดข้อมูลส าหรับวิเคราะห์ร่วมสองลักษณะพร้อมกันของลักษณะเดียวกันในโคสาวและแม่โคจ านวน

148,269 ข้อมูลจากโค 50,804 ตัว ลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ที่ศึกษาครั้งนี้ประกอบด้วย อายุเมื่อผสมเทียมครั้งแรก (AFS)
อายุเมื่อคลอดลูกครั้งแรก (AFC) ช่วงห่างจากคลอดถึงการผสมเทียมครั้งแรก (DTFS) ช่วงห่างจากการผสมเทียมครั้งแรก
ถึงผสมติด (DFTC) ช่วงห่างจากคลอดถึงผสมติด (DO) ช่วงห่างการคลอดลูก (CI) จ านวนครั้งการผสมเทียมต่อการผสม

ติด (NSPC) การผสมติดครั้งแรก (FSC) การตั้งท้องภายใน 56 วันหลังผสมเทียมครั้งแรก (P56) และการตั้งท้องภายใน 90

วันหลังผสมเทียมครั้งแรก (P90) ผลการศึกษาพบว่าความสมบูรณ์พันธุ์ทุกลักษณะในโคสาวดีกว่าในแม่โคค่าอัตรา
พันธุกรรมของลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ส่วนมากมีค่า 0.07 หรือน้อยกว่ายกเว้น AFS (0.18) และ AFC (0.17) สหสัมพันธ์
ทางพันธุกรรมระหว่างลักษณะที่ศึกษาภายในโคสาวและแม่โคมีค่าปานกลางถึงสูง ยกเว้น AFS หรือ AFC กับลักษณะอื่นๆ

ที่มีค่าต ่า ชี้ให้เห็นว่าการคัดเลือกลักษณะ DFTC หรือ DO ส าหรับโคสาว/แม่โคจะส่งผลท าให้ความสามารถในการผสมติด

และตั้งท้องมีความก้าวหน้าทางพันธุกรรมมากที่สุด ดังนั้น DFTC หรือ DO สามารถใช้เป็นดัชนีส าหรับความสมบูรณ์พันธุ์
โคสาว/แม่โคที่ดีที่สุด และร่วมกับลักษณะอื่นที่มีแตกต่างกันทางพันธุกรรม เช่น AFS (ในโคสาว) และ DTFS หรือ NSPC

(ในแม่โค) ในรูปแบบของดัชนีความสมบูรณ์พันธุ์ (Fertility index) ซึ่งท าให้สามารถคัดเลือกลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ได้
อย่างมีประสิทธิภาพ สหสัมพันธ์ทางพันธุกรรมส าหรับลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์เดียวกันระหว่างโคสาวและแม่โคมีค่า

ตั้งแต่ต ่าถึงปานกลาง และมีค่าห่างไปจาก 1 ชี้ให้เห็นว่าลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ในโคสาวมีความแตกต่างทางพันธุกรรม
จากลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์ในแม่โค ดังนั้นในการประเมินค่าทางพันธุกรรมจึงควรพิจารณาลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์

ในสาวและแม่โคเป็นลักษณะที่แตกต่างกันแต่มีความเกี่ยวข้องกัน

ค าส าคัญ : พารามิเตอร์ทางพันธุกรรม ลักษณะความสมบูรณ์พันธุ์โคนมลูกผสม ประเทศไทย

เลขทะเบียนวิจัย : 54(1)-(54:03)0208-026
1/ ส านักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ ต. บางกะดี อ.เมือง จ.ปทุมธานี 12000
2/ กลุ่มพัฒนาวิชาการปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ พญาไท ราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
3/ ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตร มหาวิทยาลัยขอนแก่น อ าเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น 40002

1