Page 32 - Ringkesan X-A

isih dawa (bacaan masih panjang). Panganggone tandha iki yaiku
manggon ing saben-saben salin pupuh, utawa pupuhing tembang kang
ana ing tengah-tengah. Dene prelune kanggo aweh sasmita marang
wong kang maca, yen anggone maca lagi tekan tengah-tengahan,
dadi isih adoh.
 Wasana pada, tegese pada wekasan. Ing kono tinemu aksara sandhi
kang manggon ing tengah, yaiku aksara I [I] minangka cekakan

(singkatan) saka “Iti”=tamat, dadi kang dikarepake yaiku minangka
pratandha yen crita utawa surasaning layang kidung utawa kakawin
mau wis rampung aliyas tamat. Wondene panganggone tandha iki ana
ing pungkasaning pada sajroning pungkasaning tembang (pada akhir
tembang).
 Pada lingsa (tanda koma), tegese aweh pepeling, pamacane mandheg
sedhela, awit ukarane durung ganep, isih ana teruse.
 Pada lungsi (tanda titik), tegese mandheg sauntara. Ukarane wis
nduwe pangreti kang ganep.
 Pada pangkat, tegese mratandhani yen tembung-tembung kang ana
ing saburine premati (penting), dadi kudu digatekake.
 Pada guru, tegese padha karo adeg-adeg. Kanggone ing wiwitane bab
gedhe lan uga ing layang.
 Pada adeg-adeg, minangka tandha pambuka alinea anyar.
 Pada pancak, tegese padha karo pada lungsi, dadi tetimbangane pada
guru.

I. Angka Jawa

1 2 3 4 5

1 2 3 4 5
6 7 8 9 0

6 7 8 9 0
Katrangan:

 Panulise angka ing aksara Jawa kanthi ditengeri pada pangkat (;...;)
 Angka Jawa digunakake kanggo nuduhake: (a) ukuran cendhak-dawa,
abot-entheng, amba-ciyut, lan isi (volume); (b) petungan wektu; (c)
angkaning dhuwit; lan (d) kuantitas.
 Angka Jawa bisa digunakake kanggo nulis nomer dalan, omah, kodhe
pos, lan nomer tilpun ing sajrone alamat.
 Angka Jawa ing aksara Jawa digunakake kanggo nomeri perangan-
perangan rerangken apadene ayat kitab suci.
 Angka Jawa ing aksara Jawa bisa kanggo nulis lambang wilangan sing
bisa ditulis nggunakake satembung utawa rong tembung, ditulis kanthi
aksara. Kajaba upama lambang wilangan dianggo sacara runtutan,
kaya dene sajrone princenan.
 Angka Jawa uga bisa kanggo pratandha wektu. Pratandha wektu iku
nglimpud tanggal, wulan, taun, jam, lan liya-liyane.

32