Page 71 - Đặc san VTLV XUÂN TÂN SỬU 2021
P. 71
Đặc San Xuân Tân Sửu VĂN THƠ LẠC VIỆT
Nhân dịp Xuân TÂN SỬU 2021, chúng ta hãy thử nghiền ngẫm một
số câu tục ngữ – thành ngữ của Việt Nam về “TRÂU”, để có thể tìm thấy
trong đó những nét tương đồng qua tư tưởng, ngôn từ đồng cảm qua kinh
nghiệm phổ quát.
Hình ảnh con Trâu trong ca dao, tục ngữ trước hết là hình ảnh được
diễn tả bằng ngôn từ. Trong hai con vật thân quen với cuộc sống của người
nông dân là Trâu và Bò thì trâu được đánh giá cao hơn bò: “Trâu gầy cũng
tày bò giống”, “Trâu he cũng bằng bò khoẻ” (Tục ngữ). Bò khả năng chịu
rét kém, sức kéo cũng không khoẻ bằng trâu, riêng về việc kéo cày ở đồng
ruộng thì khả năng của bò kém trâu xa. Trâu có sức khoẻ dẻo dai hơn bò,
được ví von qua mấy ca dao như sau:
Trâu năm sáu tuổi còn nhanh,
Bò năm sáu tuổi đã tranh về già,
Đồng chiêm xin chớ nuôi bò,
Mùa đông tháng giá, bò dò làm sao!
Chính vì ưu điểm chịu rét khá, sức kéo mạnh cho nên nhà nông nuôi
trâu để phục vụ cho lao động sản xuất và là ưu tiên lựa chọn hàng đầu
của người nông dân. Nghề nông mà không có trâu thì không thể tiến
hành thuận lợi và đạt hiệu quả cao giống như việc nhà giàu mà không có
thóc gạo:
Làm ruộng không trâu, làm giàu không thóc.
Để khỏi quên những chuyện cần làm trong năm người Việt Nam ta
cũng đã mượn ca dao nhưng khéo léo kết lại thành bài thơ ngắn có vần
điệu cho dễ nhớ:
Tháng giêng là tháng ăn chơi,
Tháng hai trồng đậu, trồng khoai, trồng cà
Tháng ba thì đậu đã già
Ta đi ta hái về nhà phơi khô
71
