Page 74 - Đặc san VTLV XUÂN TÂN SỬU 2021

Đặc San Xuân Tân Sửu VĂN THƠ LẠC VIỆT

Riêng về lãnh vực nhân tình thế thái, dân gian ta cũng mượn hình

ảnh con trâu với các cấu trúc ngữ nghĩa khác nhau. Chẳng hạn để ám chỉ
cho một sự việc nếu để lâu nó sẽ giảm bớt đi hiệu quả hay sự quan trọng

của nó cũng bị giảm, tục ngữ ta có câu đơn giản, dễ hiểu:

Cứt trâu để lâu hoá bùn

Thông thường đôi khi người ta không nhận ra tầm quan trọng của sự

việc hay món đồ dùng bởi lẽ khi họ có nhiều xài không hết thì chê thế
này chê thế nọ nhưng gặp lúc thiếu hụt, không có (ví dụ nếu đang đi

giữa bãi sa mạc, sắp chết vì thiếu nước uống), thì đành phải chấp nhận

như sau:
Nước giữa dòng chê trong, chê đục

Vũng trâu đầm hì hục khen ngon

Đề cập đến sự tương trợ lẫn nhau, cũng có câu:

Trâu béo kéo trâu gầy.

Nói đến trâu là gắn với khả năng cày bừa và làm việc vất vả, nặng

nhọc trong ngành nông nghiệp:

Trâu cày ngựa cưỡi.

“Tác giả dân gian” cũng đã mượn con Trâu với đặc tính không thính

tai để đề cập đến triết lý có tính nhân sinh, khi nói chuyện hay làm việc

một cách vô ích, không có hiệu quả với người không hiểu biết qua các
câu ca dao đơn giản như sau:

Đàn đâu mà gảy tai trâu,
Đạn đâu bắn sẻ, gươm đâu chém ruồi!

74