Page 281 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ hai: LỊCH SỬ 265

quyết định đổi 24 lộ thành 12 lộ: Thiên Trường (Nam Định),
Long Hưng (Thái Bình), Quốc Oai (Hà Nội), Bắc Giang (Bắc
Ninh, Bắc Giang), Hải Đông (Quảng Ninh), Trường Yên
(Ninh Bình), Kiến Xương (Thái Bình), Hồng (Hải Dương),

Khoái (Hưng Yên), Thanh Hoá (Thanh Hoá), Hoàng Giang
(Hà Nam), Lạng Giang (Lạng Sơn) . Đơn vị phủ tiếp tục được
1
nhà Trần sử dụng, đến cuối thế kỷ XIV lập thêm một số phủ:
Thái Nguyên (nay là Thái Nguyên, Cao Bằng), Lạng Giang

(Bắc Giang, Lạng Sơn), Lâm Bình (Quảng Bình, Quảng Trị) .
2
Dưới lộ, phủ, châu là các cấp huyện, xã, miền núi có sách,
động. Đứng đầu các phủ, lộ là các An phủ chánh sứ, Phó sứ,

Thông phán và Trấn phủ (Tri phủ). Chịu trách nhiệm quản
lý huyện, châu là các viên Chuyển vận sứ, Thông phán, Tri
huyện, Chủ bạ. Ở cấp cơ sở, nhà Trần đặt các chức Đại tư xã,
Tiểu tư xã, Xã sử, Xã giám... gọi chung là xã quan.

Quân đội thời Trần là lực lượng mạnh, cơ động, thiện chiến,
tổ chức bài bản và được tôi luyện qua các cuộc kháng chiến
chống ngoại xâm. Lực lượng gồm các thứ quân: Cấm quân

bảo vệ kinh thành, quân địa phương các lộ và quân của các
vương hầu quý tộc gọi là gia đồng, gia binh. Hai đội quân Tứ
sương coi giữ bốn cửa thành, quân Thiên tử bảo vệ nhà vua
được tuyển chọn từ các lộ Thiên Trường, Long Hưng là quê

hương của họ Trần. Nhà Trần tuyển quân từ các làng xã,
quân lính được trang bị các loại chiến bào, áo da, sử dụng các

_______________

1. Xem Nguyễn Quang Ngọc (Chủ biên): Tiến trình lịch sử Việt Nam,
Sđd, tr.77.
2. Xem Phạm Đức Anh: Mô hình tổ chức nhà nước ở Việt Nam (thế
kỷ X - XIX), Sđd, tr.39.