Page 26 - Trinh bay Than Quang Ninh ky luat va dong tam

Nhaân coâng khai thaùc trong caùc coâng tröôøng cuûa ngöôøi
Vieät phaàn lôùn laø ngöôøi daân ôû nhieàu vuøng queâ khaùc nhau,
chuû yeáu ôû vuøng ñoàng baèng Baéc Boä ñeán moû kieám vieäc laøm.
Moät soá ngöôøi lao ñoäng bò boïn quan laïi duøng aùp löïc baét laøm
khoâng coâng theo kieåu phu dòch, quan heä saûn xuaát trong
caùc coâng tröôøng moû chöa phaûi laø quan heä giöõa ngöôøi chieám
höõu tö lieäu saûn xuaát vaø ngöôøi baùn söùc lao ñoäng. Do ñoù, ñoäi
nguõ coâng nhaân moû Quaûng Ninh chöa ra ñôøi, tuy nhieân ñaõ
xuaát hieän nhöõng maàm moáng cuûa quan heä saûn xuaát tieàn tö
baûn chuû nghóa, do caùc thöông nhaân Trung Quoác aùp duïng
phaân coâng lao ñoäng theo loái daây chuyeàn, cheá ñoä hôïp ñoàng
nhaân coâng chaët cheõ.

Khu moû Quaûng Ninh töø sôùm ñaõ trôû thaønh nôi doøm
ngoù cuûa tö baûn phöông Taây. AÂm möu xaâm löôïc nöôùc ta,
chieám khu moû Quaûng Ninh cuûa thöïc daân Phaùp ñaõ coù töø laâu
nhöng cho ñeán cuoái theá kyû XIX, thöïc daân Phaùp môùi thöïc
hieän aâm möu ñoù. Ngaøy 12/3/1883, thöïc daân Phaùp ñaõ tieán
haønh ñaùnh chieám khu moû Quaûng Ninh - moät vò trí kinh teá
vaø quaân söï quan troïng vaø töø ñoù chuùng thieát laäp chuû quyeàn
cuûa chuùng treân khu moû. Ngaøy 24/01/1884, trieàu ñình nhaø
Nguyeãn vôùi söï saép ñaët vaø eùp buoäc cuûa thöïc daân Phaùp ñaõ
laøm vaên töï baùn khu moû Hoøn Gai - Caåm Phaû khoâng thôøi
haïn cho tö baûn Phaùp. Boán naêm sau, naêm 1888, trieàu ñình
nhaø Nguyeãn tieáp tuïc baùn khu moû Ñoâng Trieàu cho thöïc
daân Phaùp. Nhö vaäy, nhaø Nguyeãn ñaõ trao toaøn boä quyeàn
sôû höõu khu moû giaøu coù cho tö baûn Phaùp. Ngaøy 24/4/1888,
coâng ty moû ñaàu tieân cuûa Phaùp ñöôïc thaønh laäp laø Coâng ty
Phaùp moû than Baéc Kyø, tieán haønh khai thaùc khu moû Hoøn
Gai - Caåm Phaû.
25