Page 10 - 25-RS_april20-PF

tekst Willy Groffils, Heemkring De Semse

De Leuvense vaart

Zicht op de Leuvense kanaalkom in 1804 met links vooraan
een trekschuit. Schilderij van Louis-Marie Autissier.
Olieverf op doek, 1804, Collectie M - Leuven

Reeds vanaf de 14de eeuw zocht Leuven als een van naar platbodems geschikt voor de Dijle) door de aanleg
de belangrijkste steden van het Hertogdom Brabant van een kanaal zagen verloren gaan. Zoals echter al in
naar een vlotte manier om de afzet van haar groei- vorige eeuwen bij de aanleg van de Willebroekse vaart
ende nijverheid te bewerkstellingen. Van oudsher was gebleken was, is vooruitgang door protectionisme niet
de Dijle daarvoor de aangewezen waterweg, doch als blijvend te stoppen en op 29 januari 1750 verleende
gevolg van de onregelmatige waterstanden en haar keizerin Maria-Theresia aan de stad Leuven het octrooi
grillige loop stelde dit vaak grote problemen. Een boot- om een kanaal aan te leggen tussen Leuven en Meche-
tocht van Mechelen naar Leuven via de Dijle duurde in len. Deze beslissing kaderde in de economische poli-
normale omstandigheden anderhalve à twee dagen. Al tiek van het Oostenrijkse bewind, dat het transitover-
in 1430 verleende Filips de Goede een octrooi aan de keer vanuit de zeehavens naar het hinterland (richting
stad om de Dijle te verbreden en te voorzien van sluizen; Oostenrijk) wou stimuleren.
deze werken bleven evenwel zonder het gewenste resul-
taat. Inmiddels konden de Leuvenaars vanaf de tweede
helft van de 16de eeuw het succes vaststellen dat de
nieuwe schipvaert der stadt van Brussele kende en Het stapelrecht hield in dat schippers die op de Dijle
werden initiatieven in dezelfde zin genomen. Dat botste te Mechelen passeerden hun waren (zout, vis en
uiteraard op verzet van de Mechelaars die hun lucra- haver) moesten afladen en gedurende enkele dagen
tieve stapelrechten op de Dijle en de opbrengsten uit te koop aanbieden op de lokale markt. De over-
tolgelden en lastbreken (de overslag van grote schepen schotten konden verder vervoerd worden.

10 Ruimschoots april 2020