Page 14 - สปาเพื่อสุขภาพ

2

1.2 ควำมเป็นมำของสปำเพื่อสุขภำพ
ิ
สปามีวิวัฒนาการมาตั้งแต่สมัยอียิปต์ กรีก โรมัน ที่มีการท าพธีกรรมทางศาสนาด้วยการช าระล้าง
ี
ร่างกาย จิตใจและวิญญาณด้วยน้ าโดยมีการน าศาสตร์ของอโรมาเธอราพใช้บ าบัดสุขภาพแบบองค์
ุ
รวม ถือได้ว่าชาวโรมันเป็นผู้ที่มีรสนิยมในการใช้ชีวิตอย่างมาก การอาบน้ าพร้อนถือเป็นเรื่องส าคัญ
เพราะใช้ทั้งการอาบท าความสะอาดร่างกายแล้วยังใช้ดูแลสุขภาพที่ดีอกด้วย การนวดด้วยน้ ามันหอม
ี
ระเหยในกลุ่มชนชั้นสู’งเป็นสิ่งที่กระท ากันแพร่หลาย ค าว่า สปา ถือว่าก่อก าเนิดราวศตวรรษที่ 17 มา
จากเมืองเล็กๆ ในประเทศเบลเยี่ยมที่ตั้งอยู่ในดินแดนที่เรียกว่า เทือกเขาแห่งอาร์เดนเนส (Ardennes

Mountains) ที่มีน้ าพร้อนใช้ในการดูแลสุขภาพ เมืองนี้ได้รับการขนานนามว่า “Gem of the
ุ

Ardennes” การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมยังรวมถึงการท าสมาธิ การฝึกลมหายใจ การออกกาลังกาย
วิธีการเหล่านี้จะช่วยในการลดระดับความเครียดได้ Rojas and Kleiner กล่าวว่า การท าสมาธิ โยคะ
จะท าให้ภาวะจิตเข้าสู่ความสมดุลและท าให้ร่างกายได้ผ่อนคลาย แม้แต่ประเทศจีนยุคก่อนก็ใช้
สมุนไพรรักษาโรคควบคู่กับการฝังเข็มและการนวดรักษาคนเจ็บไข้ได้ป่วยเป็นจ านวนมาก

(Wildwood, 1997 )
ประเทศไทยถือว่าเป็นประเทศแรกของโลก ที่มีการก าหนดมาตรฐานการบริการด้านสปาเพอ
ื่
สุขภาพออกมาอย่างชัดเจน โดยได้มีการก าหนดค าจ ากัดความตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข ว่า
ื่
ด้วยเรื่องก าหนดสถานที่เพอสุขภาพและเสริมสวยในการประกอบธุรกิจสปา สปา ตามความหมายของ
กองการประกอบโรคศิลป์ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข "สปา" หมายถึงสถาน
ื่
บริการเพอสุขภาพ หรือสถานพยาบาลที่ให้บริการลูกค้าทั่วไปด้วยศาสตร์การนวดเพอสุขภาพ การ
ื่
ื่
ปฏิบัติต่อร่างกายเพอสุขภาพ และการใช้น้ าเพอสุขภาพเป็นบริการหลัก เพอปรับความสมดุลของ
ื่
ื่
ร่างกายและจิตใจ โดยให้ค าแนะน าด้านบริการที่จัดไว้ตามหลักวิชาการ รวมถึงอาจจะมีการให้
ค าแนะน าการส่งเสริมสุขภาพด้วยการออกก าลังกาย โภชนาการ การปรับพฤติกรรมตามหลักการ
แพทย์สากล และสร้างหลักสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์ทางเลือก ทั้งนี้ให้มีมาตรฐานตามที่กระทรวง
สาธารณสุขก าหนด

ส าหรับประเทศไทยมีจุดเด่นในการบ าบัดด้วยวิธีธรรมชาติโดยเฉพาะการนวดที่มีหลักฐานที่
่
ปรากฏอยู่ในศิลาจารึกของพอขุนรามค าแหงที่ขุดพบที่ป่ามะม่วง จังหวัดสุโขทย เมื่อถึงยุคสมัยกรุงศรี
ั
อยุธยารัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชการแพทย์แผนไทยรุ่งเรืองมากโดยเฉพาะการนวดไทย ใน
สมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ได้มีการแบ่งส่วนราชการด้านการแพทย์ให้กรมหมอนวด ศาสตร์การ
นวดไทยบางส่วนได้สูญหายไปจากการเกิดภาวะสงครามสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จนกระทั่ง

ุ
พระบาทสมเด็จพระพทธยอดฟาจุฬาโลกทรงโปรดให้ปั้นรูปฤาษีดัดตนครบ 80 ท่าและจารึกสรรพ
้
วิชาการนวดไทยลงบนแผ่นหินออน 60 ภาพแสดงถึงจุดนวดอย่างละเอยดประดับบนผนังศาลาราย
ี
่
และบนเสาภายในวัดโพธิ์ วิวัฒนาการของการนวดไทยจึงได้ถูกสืบทอดต่อมาจนกระทั่งปัจจุบัน การ
นวดแผนไทยได้แผ่ขยายเป็นวงกว้างท าให้ชาวต่างชาติมีความสนใจที่จะได้รับบริการนวดไทยมากขึ้น

ไม่ว่าจะเป็นการนวดแบบราชส านักหรือนวดแบบเชลยศักดิ์ ด้วยความโดดเด่นของศิลปะการนวดแบบ