Page 10 - บทที่ 10 เสียง

8

10.5 เสียงดนตรี

10.5.1 ระดับสูงต่ าของเสียง (Pitch)
ความถี่ของเสียงที่หูคนปกติได้ยินมีค่าตั้งแต่ 20 ถึง 20,000 เฮิรตซ์ เสียงซึ่งมีความถอยู่ในช่วงที่ต่ ากว่า
ี่
ิ
20 เฮรตซ์ลงไปเรียกว่า คลื่นใต้เสียง (infrasonic wave) ส าหรับเสียงที่มีความถี่สูงกว่า 20 000 เฮรตช์ ขึ้น
ิ
ี่
ไปเรียกว่า คลื่นเหนือเสียง (ultrasonic wave) จะเห็นว่า มนุษย์ได้ยินความถในช่วงหนึ่ง ๆ เท่านั้น ซึ่งจะไม่
ื่
เท่ากันกับความถี่ของเสียงที่สัตว์อน ๆ ได้ยิน นอกจากนี้แหล่งก าเนิดเสียงต่าง ๆ ก็ให้เสียงได้ในช่วงความถี่
แตกต่างกัน

เมื่อได้ยินเสียงตามปกติ เราจะรู้ได้ว่าเสียงนั้นเป็นเสียงสูงหรือเสียงต่ า ความแตกต่างของเสียงที่กล่าวนี้

ุ้
ั
ขึ้นกบความถี่ของเสียง เรียกว่า ระดับสูงต่ าของเสียง (pitch) คนทั่วไปมักเรียกเสียงที่มีความถต่ าว่า เสียงทม
ี่
(low pitch) ส่วนเสียงที่มีความถี่สูงมาก เรียกว่า เสียงแหลม (high pitch)
10.5.2 คุณภาพเสียง
ที่เราสามารถแยกประเภทของแหล่งก าเนิดเสียงออกได้ว่า เสียงใดเป็นเสียงใด นอกจากระดับสูงต่ า

ิ
ื่
ี
ื่
ของเสียงแล้ว จะต้องมีปัจจัยอนอกที่ท าให้เสียงที่ได้ยินมีความแตกต่างกัน เพอพจารณาคลื่นเสียงจาก
แหล่งก าเนิดเสียงที่มีความถี่เดียว กราฟระหว่างความดันอากาศกับเวลา ณ ต าแหน่งหนึ่งบนแนวการเคลื่อนที่
ของเสียง

รูปที่ 29 กราฟแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความดันของอากาศกับเวลา
ณ ต าแหน่งหนึ่ง เมอคลื่นเสียงความถี่เดียวเคลื่อนที่ผ่าน
ื่
ถ้าคลื่นเสียงจากแหล่งก าเนิดเสียงสองแหล่งที่มีความถ f กับ 2f แต่มีแอมพลิจูดเท่ากันช้อนทับกันผล
ี่
ที่เกิดขึ้นจะเป็นดังรูปที่ 30 ก ถ้าคลื่นเสียงจากแหล่งก าเนิดสองแหล่งมีความถี่ f และ 2f แต่มีแอมพลิจูด
ต่างกัน ผลรวมจะเป็นดังรูปที่ 30 ข ถ้าคลื่นจากแหล่งก าเนิดสามแหล่งที่มีความถี่ f, 2f และ 3f และ

มีแอมพลิจูดต่างกัน รวมกันผลจะเป็นดังรูปที่ 30 ค

รูปที่ 30 ก รูปที่ 30 ข รูปที่ 30 ค
การซ้อนทับกันระหว่างคลื่นเสียง การซ้อนทับกันระหว่างคลื่นเสียง การซ้อนทับกันระหว่างคลื่นเสียง
จากแหล่งก าเนิดเสียงที่มีความถี่ f จากแหล่งก าเนิดเสียงที่มีความถี่ f จากแหล่งก าเนิดเสียงที่มีความถี่ f 2f
และ 2f โดยมีแอมพลิจูดเท่ากัน และ 2f โดยมีแอมพลิจูดต่างกัน และ 3f โดยมีแอมพลิจูดต่างกัน