Page 57 - MAKSİMUM BİZ | BAHAR 2009

fik yerlilerinde kötü güçlerden korunmak ve mevkii tan›mla- mak, Japonlarda Yakuza olarak an›lan illegal oluflumlarda hiye- rarfliyi ve ihanet-mertebe statü- lerini belirlemek, eski Viking- lerde kutsal güçlerin sembol- lefltirilmesi gibi bütün toplum- larda ve kültürlerde her dö- nemde çeflitli amaçlarla dövme yap›lm›flt›r.
M›s›rl›lar›n d›fl›nda Bri- tonlar›n, Galyal›lar›n ve Trakla- r›n da dövmeleri vard›. Eski Yu- nanl›lar ve Romal›lar, "barbar- lara özgü bir u¤rafl" sayd›klar› dövmeyi suçlulara ve kölelere yaparlard›. H›ristiyanl›k inanc›n- da dövme yasaklanm›flt›. Buna karfl›n ilk H›ristiyanlar, bedenle- rine ‹sa'n›n ad›n› ya da haç de-
senleri tafl›yan dövmeler yapt›rm›fllard›r. Aradan yüzy›l- lar geçince Avrupal›lar dövmeyi unuttular. 18. yüzy›l sonlar›nda denizafl›r› gezilerde Amerika Yerlilerinde ve Polinezyal›lar’da dövmeyle yeniden karfl›laflt›lar. Avrupa dilleri, dövme karfl›l›¤› olan tattoo sözcü¤ünü Tahiti di- lindeki tautau kelimesinden alm›flt›r. Dövme 20. yüzy›l›n bafllar›ndan sonra, özellikle denizciler aras›nda yayg›n- l›k kazand›. Romantik duygular›, yurtseverli¤i ya da din- darl›¤› belirtmek amac›yla dövme yayg›n olarak kullan›l- d› ve günümüzde de kullan›lmaktad›r. Ama hijyene önem verilmedi¤i ve baz› hastal›klar› bulaflt›rd›¤› gerek- çesiyle lisanss›z dövme yapmaya yasal s›n›rlamalar ge- tirilmesi için çal›flmalar da yap›lmaktad›r.
Anadolu’da da (özellikle Do¤u ve Güneydo¤u Anadolu) çokça karfl›m›za ç›kan dövme özellikle kad›n- larda anaçl›¤›, do¤urganl›¤›, bereketi simgelemek amac›yla kullan›lm›flt›r. Urfa bölgesinde kad›nlarda çene ve al›nda, erkeklerde ise flakaklarda dövme ol- dukça yayg›nd›r. Bölgede yaflayan insanlar›n vücutla- r›nda s›kça görülen dövmeler, bölge insan›n›n estetik yönüne göre önem tafl›yor. Bölgede dövme; dinsel, bü- yüsel, toplumsal ve cinsel rollerin belirleyicisi olarak görülüyor.
Dövme ço¤u yerde önceleri hep yeralt›ndayd›. Suç dünyas›n›n üyeleri, bir tak›m gruplar kendilerine ait olan simgeleri, flekilleri, yaz›lar› vücutlar›na iflleye- rek farkl›l›klar›n› belli ediyorlard›. Sözgelimi Japon, Yakuza’lar›nda dövmeler hemen hemen tüm vücudu
kaplar ve genelde bir hikayeyi anlat›r. Hikayenin ana temas› vücudun s›rt bölümünde olup, ön bölümünde giyilen kimonolar›n önünün aç›kl›¤› nedeniyle vücudun görünen k›sm› d›fl›nda her yere yap›l›r. Dövmenin çok- lu¤u ve temas› kiflinin yap›lanma içindeki statüsü aç›- s›ndan da bilgi vermektedir.
Bugün eski geleneklerden farkl› olarak tama- men kiflisel tercihler çerçevesinde dövme motifleri se- çilmekte olup, kategorize etmek neredeyse olanaks›z bir hale gelmifltir. An-
cak sözgelimi; hayvan
motifleri, çiçekler,
burçlar, çok bilinen
armalar/temalar,
spor kulüpleri, ünlü
portreler, ailesel mo-
tifler/yaz›lar uzakdo-
¤u karakterleri, özel
yaz›lar veya karakter-
ler gibi baz› ana bafl-
l›klar say›labilir.
Günümüzde dövme, yayg›nl›¤›n› ve sayg›nl›¤›n› tekrar el- de etmifl olup, özellik- le popüler ve ünlü ki- flilerde oldukça s›k karfl›m›za ç›kmakta-
d›r.
Dövme kiflinin
kendini ifade etme biçimidir. Ça¤›m›zda sözümüzü ge- çirebildi¤imiz bir tek vücudumuz var. Hükmetmekte oldu¤umuz bu bünyeyi istedi¤imiz gibi flekillendirmek tamamen bize kalm›fl. Gene de doz ayar› yapmakta fay- da görmekteyim. Her ne kadar Anadolu kültüründe dövmenin özel bir yeri olsa da günümüz koflullar›nda ve ifl hayat›nda çeflitli elefltirilere neden olabilir. Öyle motif/motifler seçilmelidir ki ilerleyen yafllarda hayat- ta olabilecek de¤iflikliklerle uyumlu olmal›.
Ç›nar’›n dibinde uykusuz geceler...:))
55
LEVENT KÜTÜKÇÜO⁄LU
‹ç Anadolu Bölge Müdürlü¤ü