Page 16 - gheshm air2_Neat
P. 16
خراسان جنوبی
مردم خراسان جنوبی در ماه محرم مانند دیگر ایرانیان با نصب علمها و پرچ مهای سیاه و سبز ،سخنرانی ،نوحهخوانی،
سین هزنی و غیره عزاداری میکنند و مراسمات بهخصوص خود را بهجا م یآورند .از مراسمات این منطقه عبارت است از:
مراسم علمبندان یا عقد علم :این مراسم در بیرجند و برخی مناطق دیگر این استان در غروب آخرین روز ماه ذ یالحجه
انجام میشود که مقدم های برای ورود به ماه محرم است .در برخی از روستاها این مراسم در روزهای پنجم ،ششم و هفتم
محرم انجام میشودکه علت آن را ورود اهل بیت بهکربلا است .علمها اغلب بانی و علمچی دارندکه صاحب علم محسوب
میشوند و این منصب به شکل موروثی از پدر به پسر بزرگ آن خانواده م یرسد .روز علمبندان را با چاووشیخوانی یا بلندگو
اعلام میکنند و سپس بزرگان و سادات محل پارچ ه و توغ علم را میبندند ،اسپند دود میکنند ،چاووشخوانی میکنند و
صلوات میفرستند.
مراسم تکیهبندان :دردوم محرم نمایندگانی ازاولاد حاج عبدالرسول درتکیه حاج عبدالرسول روستای سرخنگ شهرستان
درمیان حاضر میشوند .در این مراسم که پس از آیین علمبندان صورت م یگیرد ،تکیه را برای انجام مراسمات با تزئین آن
با پارچ ه و کتیبه آماده میکنند.
مراسم علم گردانی :در نیمه دوم دهه نخست محرم علمگردا نها ،علمها را به در خانهها میبرند و فاتحه م یخوانند و
سپس صاحبخانه به آنهاگندم یا پول م یدهد .علاوهبرآن ،علمگردانها درمعابرشعرمیخوانند و نزدیک شدن روزتاسوعا
و عاشورا را به مردم اعلام میکنند.
مراسم حسن حسین :عزاداران حسینی با تشکیل حلق های بزرگ شعر میخوانند ،دست چپ خود را بر روی شانه بقل
دستی خود گذاشته و با دست راست دو بار به سینه و پای خود م یزنند و به دور علم حضرت ابوالفضل میگردند .در حین
اجرای مراسم ،بزرگ روستا هم معموًالً اشعاری از این دست میخواند :حسن حسین یا الله ،یزید لعنت الله ،حسین چه
شد ،شهید است ،کشند‌هاش ،یزید است ،تشنه حسین به کربلا ،شیعه تو آب میخوری؟ حسن حسین یا الله ،یزید لعنت
الله .اجرای این مراسم در برخی از مناطق این استان مانند روستای بصیران مرسوم است.
مراسم نخلگردانی :نخل سمبلی از حضرت ابوالفضل است .در شهر فردوس ،پنج هیئت مذهبی نخ لهای تزئین شده را
بعد از نماز ظهر عاشورا به محل امامزادگان سلطان محمد و سلطان ابراهیم از نوادگان امام موسی بن جعفر میبرند و آن را
در صحن حرکت م یدهند .وظیفه حرکت نخل از پدران به پسر بزرگ منتقل میشود.
مراسم روشنکردن شمع :در شب تاسوعا و عاشورا مردم ،بهخصوص جوانترها در اتاقک شیش های سیاری که در جلوی
هیئتها به حرکت در م یآیند شمع روشن میکنند.
مراسم مشعلگردانی :در روستای خور و برکوه مشعلهایی در صحن حسینی هها وجود دارد که در شب نهم محرم آنها
را روشن میکنند و به سین هزنی میپردازند.
16
