Page 11 - gheshm air2_Neat
P. 11
اردبیل
سابق ه عزاداری دراردبیل بیش از ۶۰۰سال است .مردم اردبیل پیش ازآغازمحرم ،عزاداری خود را اغازمیکنند و با فرارسیدن
این ماه سیاه میپوشند .ازروزدوم تا هشتم ماه محرم ،محلات ششگان هی شهراردبیل یعنی اونچی میدان ،سرچشمه ،عالی
قاپو ،پیرعبدالملک ،اوچدکان و طوی به همراه خولاهای (شاخهها) خود ،در بازارتاریخی اردبیل عزاداری میکنند .بازاراردبیل
نیزدراین روزها برای استقبال ازعزاداران ،تعطیل میگردد .اردبیل به پایتخت عزاداریکشورشهرت یافته است .ازمعرو فترین
مراسمات این استان ،آئین طشتگذاری است .همچنین دراین استان ،درروزهای مهم محرم نیزمراسمات بهخصوصی برگزار
میشود.
مراسم طش تگذاری نماد اهمیت آب درروزعاشورا و وقایع روز ۲۷ذی الحجه است؛ یعنی روزیکه لشگریان حرراه را برکاروان
امام حسین میبندد و امام حسین دستور م یدهد ذخیر‌‌ه آبی که داشتند را در طشتها ریخته و تقدیم لشگریان و اسبهای
تشن ه حرکنند .این مراسم به این صورت انجام میشودکه دستههای عزاداری با خواندن نوحه ،نواختن طبل و شیپورو حمل
علم ،مشکهایی را پر از آب کرده و به همراه طشتهای مسی یا برنزی برروی دوش ریشسفیدان تا مسجد حمل میکنند.
حاضرین درمسجد درجلوی آنها با شعار«الدخیل یا ابوالفضل» سینه م یزنند؛ سپس ری شسفیدان طشتها را درجای مقرر
شده قرارم یدهند و با خواندن دعا ،طشتها را با آبهاییکه درمشکها ریخته بودند ،پرازآب م یکنند .جایگاهی مخصوص
که برای طشتها درمساجد اردبیل دریکی ازاضلاع دیوارمساجد بهصورت «طاق نما» وجود دارد ،دردوره صفوی احداث شده
است .آب موجود دراین طشتها متبرک شمرده شده و عزاداران مقداری ازآن را بهعنوان تبرک برای برآورده شدن حاجاتشان
ازجمله شفای مریض ،برم یدارند .قدیم یترین طشتیکه ازاین مراسم وجود دارد ،متعلق به مسجد «بازارچاقوسازان» اردبیل
استکه قدمت آن به دوران سلطنت «شاه عباس» بازمیگردد .این طشت منقش به نقوشگیاه و ماهی است و روی لبه آن
عبارت «وقفکرد به حضرت عباس »۱۰۳۸وجود دارد .دعای روزطشتگذاری تلفیقی اززبا نهای فارسی ،ترکی و عربی است.
درروزتاسوعا مردم اردبیل با بیش از ۴۰۰هیئت و دست ه عزاداری درمیدان عالی قاپوی اردبیل (بقع ه شیخ صفی الدین اردبیلی)
دور نیز جمع میشوند و با نوحهخوانی و سین هزنی عزاداری میکنند .معر فترین نوح های که در این روز خوانده میشود به این
صورت آغازمیگردد :کیمدی بومولایولی ایثاریدی /رهبرونون پیروی نیزیاریدی
دراین روزهمچنین آئین شمع پایلاما یا (شمعگردانی) نیزبرگزارم یگردد .به این صورتکه ازصبح روزتاسوعا عزاداران به ۴۱
مسجد شهراردبیل و به یاد ۴۱اسیرکربلا که درجریان اسارت خود و سفرازکربلا تا شام را درتاریکیگذراند‌هاند ،شمع روشن
میکنند .درروزعاشورا نیزعزاداران ،اعم ازمردم و دستهجات و هیئتها درمیدان عالی قاپوگردهم م یآیند ،شبیهخوانی برگزار
میکنند و مداحان نوحه میخوانند .بعد ازاذان مغرب ،هم مراسم شام غریبان برگزارمیشود نوحههایی ازاین دست میخوانند:
گلمیشیک ای شیعهل هر ،شام غریبانه بیز /وئرمهگ ه باش ساغلغی ،زینب نالانه بیز
شیعه باخین زینبین نالـه و فغانینه /بوگئجه بیزگلمیشیک ،شام غریبانینه
فصلنامه قشمایر شماره یک 11
