Page 68 - metallurgy

‫تصویر شماره ‪ – 54‬عیب جای خالی‬

‫با توجه به رابطه ی زیر تعداد این جای خالی « ‪ » ‬بدست خواهد آمد که با دما و انرژی فعال‬
‫سازی ارتباط دارد‪:‬‬

‫)‪ = × exp(− ‬‬

‫رابطه ی شماره ‪– 41‬تعداد جای خالی در یک کریستال‬

‫در رابطه ی بالا« ‪ » T‬دما برحسب کلوین ‪ » R « ،‬ثابت گاز ها در ترمودینامیک ‪ » « ،‬انرژی‬
‫فعال سازی و « ‪ » ‬تعداد اتم در یک شبکه کریستالی می باشد ‪.‬‬

‫با افزایش دما‪ ،‬تعداد جای خالی اتمی در شبکه کریستالی افزایش یافته و به طبع آن هدایت الک یتیکی‬
‫کاهش می یابد ‪ .‬در عمل تعداد جای خالی مهم نیست بلکه غلظت این جاهای خالی اهمیت دارد که‬
‫این غلظت به معنای نسبت تعداد جای خالی به تعداد اتم های شبکه کریستالی می باشد که با « ‪» ‬‬
‫نمایش می دهند ‪ .‬با توجه به نمودار لگاریتمی غلظت جاهای خالی بر حسب معکوس دما ‪ ،‬شیب این‬

‫نمودار مقدار ثاب ین می باشد ‪:‬‬

‫‪Ln ‬‬

‫‪ ‬‬
‫‪− ‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ ‬‬
‫نمودار شماره ‪ – 7‬منح ین لگاریتمی غلظت جاهای خالی بر حسب عکس دما‬

‫‪ ‬‬ ‫‪ 2‬‬ ‫=‬ ‫‪ 1‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ 1‬‬ ‫‪− ( 2‬‬ ‫)‪ 1‬‬

‫رابطه ی شماره ‪– 42‬نسبت تعداد جاهای خالی با تغیتات دما‬

‫‪68‬‬