Page 409 - MESNEVİ - 1.CİLT

B.2362. Kafdağı; “kiler” dünyayı kuşak gibi kuşatan bir dağdır ki zümrüdüanka kuşunun yuvası da buradadır. Sofiler Kafdağına türlü türlü mânalar vermişlerdir ki bu beyitten de anlaşılır.
!
B. 2972. Beyitteki cümle, 48 inci surenin (Feth) 10 uncu âyetindedir • "Tann'nm eli. onların ellerine den üstündür" demektir. Tekmil âyetin mânası şudur: "Şüphesiz, sana biat edenler, Tann'ya biat etmişlerdir. Tann'nın eli, onların ellerinden üstündür. Bu biatten dönen, kendisine zarar etmiştir. Tanrı ile ahdettiği şeye vefa edene gelince: Tanrı, ona pek büyük bir ecir ve mükâfat verecektir” Peygamber, haccetmek İçin eshabiyle Mekke'ye hareket etmiş, fakat Mekkeliler, henüa şehir kendilerinde olduğundan buna müsaade etmemişlerdi. Bunun üzerine Hudeybiye denilen yerde bir ağaç altına oturup eshaba ölünceye kadar savaştan dönmemek üzere kendisine biat etmelerini buyurmuş, sahabe de bu suretle biat etmişti. Aynı surenin 18 İnci âyetinde biatte bulunanlardan Tann'nın razı olduğu bildirildiğinden bu biate "Biy'at-ür Rıdvan — Razıhk Biati" denmiş, bir ağaç altında biat edildiği için ağaca da e'Şeceret- ür Rıdvan — Razıhk ağacı" adı verilmiştir. Sofilerin mürşit lerine biatleri, bu esasa bağlanır. Onlarca mürşidin eli, şeyhten şeyhe, Peygamber'e kadar gider. Peygamber'in eliyse Tanrı eli demektie. Hattâ bunu 'El ele, el Hakka" diye anlatırlar.
!
B.3006. Efchab-ı Kehf. mağaralarında uyurlare ken beyitte, âyetten alınarak söylendiği gibi güneş, üstterine vurmaz, doğunca mağaranın sağına, batarken de soluna dokunurda (Sure: 18 — Kehf, âyet: 17. 392 nci beytin izahına da bakınız).
!
B.3019. “ŞAvlrhûmM onlarla danış, onlarla meşverette bulun demektir. 3 fincü surenin (Âl-l tmran) 159 uncu âyetinde geçer.
!
B.30SS. Bu mesel, yemi devenin iğne yordamından geçmesi meseli, Cur'an'da da geçer (Suret 7 — A'raf. âyet: 40).
!