Page 16 - rakbig_Neat
P. 16
14
ื
ภูมิปัญญาชาวบ้านก็น้ากิ่งไม้มาช่วยเป็นเครื่องมอจับจอก กรณีที่ปลายร่องอยู่ระดับสูง เมื่อเก็บน้้ายาง
เป็นครั้งที่ 3 แล้ว ลิ้นที่ถูกตัดจนหมดจะท้าให้น้้ายางที่ไหลซึมออกมาแห้งและจับตัวเป็นก้อนแข็งปิดทางไม่ให้
น้้ายางซึมไหลออกมา จ้าเป็นต้องเปิดแผลใหม่ตามวิธีการเดิมต่อไป ระยะเวลาที่ใช้ในการเจาะและเก็บยางรัก
แผลหนึ่ง ๆ จึงกินเวลานานตั้งแต่ 28-40 วัน ปริมาณน้้ายางมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ต้นรัก และ
ุ่
ฤดูกาลในการกรีดยาง เช่น อากาศร้อนจัด หรือฝนตกชุก ยางจะไหลออกมาน้อย แต่ถ้าหากอากาศอบอนหรือ
เย็น เช่น ตอนกลางของฤดูฝนยางจะไหลออกมาดีและมาก เป็นต้น
การเก็บน ายางรัก
การเก็บน้้ายางจากการใช้จอกหรือลี้รองรับในแต่ละครั้งจะใช้เวลาราว 7-10 วัน ดังที่กล่าวแล้วนั้น คน
ท้ายางรักจะเก็บยางที่ไหลมาขังรวมอยู่ในจอกลงเก็บในภาชนะเก็บยางรักที่ห้อยติดตัว โดยใช้เหล็กปาดเก็บยาง
รัก ควักหรือขูดน้้ายางออกจากจอกจนหมด ท้าดังนี้เรื่อยไปทุกต้นจนครบรอบ จึงน้ายางไปเก็บรักษาไว้ใน
่
ภาชนะที่มิดชิด เช่น โอ่งหรือไห เพื่อส่งจ้าหน่ายไปยังผู้ผลิตเครื่องเขิน ยางรักอาจถูกปนเปื้อนได้งาย เช่น ฝุ่น
ละออง เปลือกไม้ น้้าค้าง หรือน้้าฝน ที่ร่วงหล่นปนเปื้อนมากับยางรักเข้าไปในจอกและภาชนะเก็บยางรักหรือ
แม้แต่โอ่งไหที่ปิดไม่มิดชิด อาจท้าให้ยางรักเสื่อมคุณภาพได้ ซึ่งคงจะได้ระมัดระวังในเรื่องเช่นนี้ไว้เป็นเบื้องต้น
ด้วย ยางรักที่ได้จากกระบวนการนี้เรียกว่า “รักดิบ” หรือ “รักสด” ก่อนใช้ต้องน้าไปปรับคุณภาพโดยการ
กรองและปรุงแต่งด้วยสารหรือเคมี (ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคเหนือ, 2538: 49)
