Page 29 - 01_LiryDram

Marc, wydawcą arkuszy poetyckich „Les Feuillets de Sagesse”. Pod jego wpływem Brzękowski zasugerował Józefowi Czecho- wiczowi potrzebę powielenia pomysłu na gruncie polskim w ramach kolekcji Arkuszy Poetyckich, powierzając sfinalizowanie pu- blikacji wydawnictwu Hoesicka.
Pod tym względem należy ocenić „L’Art Contemporain” jako dwujęzyczne pismo nowatorskie, bowiem w tamtym okresie niewiele było czasopism zajmujących się interpretacją i promocją najnowszych tren- dów w sztuce, poszukujących odbiorców nie tylko w Polsce i Francji, lecz w innych krajach frankofońskich. W Polsce periodyk znany był jedynie wąskiemu gronu odbior- ców, nie łączono go z żadną istotniejszą po- lemiką literacką.
Niemożliwością wydaje się wyznaczenie chronologii wpływów nadrealistycznych w Polsce. Awangardę oraz futuryzm, szcze- gólnie warszawski, można potraktować jako swoisty dwugłos literacki wobec wpływu nadrealizmu na ówczesną kulturę europej- ską, poparty politycznym i awangardowym wymiarem futuryzmu, peiperowskiej teorii o symbiozie sztuki i literatury oraz o cha- rakterze społecznym genezy dzieła. Nale- żałoby również zadać pytanie, czy nadre- alizm, który zawładnął zaledwie drobną częścią literatury, sztuki, czasopiśmiennic- twa w Polsce w okresie międzywojennym był konsekwencją przenikania nadrealizmu przede wszystkim francuskiego, czy też – jak sugeruje to Adam Ważyk – mógł on wynikać również z wewnętrznych prawideł, naturalnych dla rozwoju polskiej poezji, całkiem niezależnie od eksploatowania filo- zofii Bergsona, psychoanalizy freudowskiej czy recepcji manifestów Bretona.
W Polsce okresu międzywojennego nadre- alizm został przygłuszony obfitością – ja- łowych często – sporów literackich, po- litycznych, skazany był na zbyt żmudne i zbyt czasochłonne oswajanie polskiego odbiorcy ze zwiastunami ruchu: poetyką Apollinaire’a, teorią kubizmu, psychoana- lizą freudowską, rozumianą najczęściej w kategoriach „supremacji zła”. Polska wydała zbyt bujną, zbyt obfitą literaturę romantyczną, by powielać ją w deformacji surrealistycznej nowych czasów. Konfron- tacja polskiego romantyzmu z francuskim była w gruncie rzeczy zwycięstwem poetyki i konwencji paseistycznej nad pozorną siłą konwencji współczesnych.
październik 2013
LiryDram 27