Page 31 - 19_LiryDram_2018

W książce pisze pani o czterech projektach feministycznych. Co to za projekty?
– Zaczęło się od tego, że zaczęłam zbierać materiały do antologii Chcemy całego życia, która miała zawierać wybór tekstów eman- cypacyjnych. To była mrówcza, „archeolo- giczna” praca; grzebanie w archiwach bi- bliotecznych, przeglądanie setek mikro l- mów, kserowanie, przepisywanie. Wtedy też zaczęłam pracować nad moim doktoratem, którego celem było uporządkowanie zebra- nego materiału, nadanie mu struktury i po- kazanie, jakimi torami przebiegała polska myśl emancypacyjna. Wyznaczyłam czte- ry projekty feministyczne, które obrazowo można porównać do coraz szerszych krę- gów wywołanych przez wrzucone do wody kamienie. Pierwszy projekt, najlepiej znany, bo coś o nim słyszeliśmy zapewne w szko- le, to projekt pozytywistyczny. Chodzi w nim głównie o uzyskanie przez kobiety dostę- pu do edukacji i pracy. Po upadku powsta- nia styczniowego wiele kobiet zostało bez mężów, ich majątki zostały skon skowane, więc aby się utrzymać, musiały podjąć pra- cę zarobkową – dostęp do nauki i pracy był więc emancypacyjną koniecznością życio- wą. Następny projekt, który został zupełnie zapomniany, to projekt sufrażystek walczą- cych o uzyskanie praw wyborczych. Polskie sufrażystki, skupione w dwóch głównych ośrodkach: w Krakowie i Warszawie, dzia- łały bardzo prężnie – organizowały zjazdy, czasami legalne, czasami nielegalne, związ- ki, towarzystwa, prowadziły działalność lite- racką i publicystyczną, bardzo aktywnie pra- cowały nad świadomością społeczną. Chcia- ły zbudować społeczeństwo bez różnicy płci. Oczywiście wątki nauki i pracy nie zostały porzucone, ale zostały wyznaczone nowe,
ANETA GÓRNICKA-BORATYŃSKA
Pisarka, dziennikarka, krytyczka literacka, autorka książek o historii emancypacji
kobiet. Pracę doktorską z literatury obroniła
na Uniwersytecie Warszawskim. Autorka antologii polskich tekstów feministycznych Chcemy całego życia. W książce Stańmy się sobą przeanalizowała cztery projekty idei emancypacji w kulturze polskiej na przykładzie twórczości Elizy Orzeszkowej, Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit, Zofii Nałkowskiej oraz Ireny Krzywickiej. Jest autorką wielu tekstów dla „Wysokich Obcasów” oraz książki Zielone pomarańcze, czyli PRL dla dzieci. Mieszka w Brukseli. Założycielka i prezeska stowarzyszenia kulturalno-edukacyjnego Brukselskiego Klubu Polek.
kwiecień–czerwiec 2018
LiryDram 29
fot. archiwum autorki