Page 13 - 07_LiryDram

wionej praw domatorki, kapłanki ogniska domowego, otoczonej dziećmi, nie wycho- dzącej poza gineceum, czekającej cierpli- wie na swojego pana-męża, całkowicie od niego zależnej, a której przykładem god- nym naśladowania była wierna Penelopa, małżonka Odysa?
Jedynie wolnymi kobietami, prowadzącymi samodzielne życie były hetery – (w dzisiej- szym znaczeniu luksusowe „damy do to- warzystwa”), często bardzo zamożne, wy- kształcone i piękne, jak np. Aspazja, której uroda i błyskotliwa inteligencja oczarowała nie tylko Fidiasza – autora monumentalnej rzeźby Zeusa, ale i samego Peryklesa – go- ścia jej otwartego dla polityków i ludzi sztu- ki, salonu.
Swoją miłość do Aspazji sławny satrapa przypieczętował małżeństwem.
Ale Safona nie była heterą, tylko mężatką, matką ukochanej córki Kleis.
Wyszła wcześnie za mąż. Może w starszym od siebie mężczyźnie poszukiwała ojca, imieniem Skamandronymos, którego stra- ciła w wieku 6 lat?
Było to małżeństwo prawdopodobnie nie z uczucia a z rozsądku. Rodzina poetki, uwikłana w ostre walki o władzę, została bowiem wygnana z Mityleny na Sycylię, do Syrakuz.
Tam przez 5 lat żyła w warunkach dość trudnych pod względem finansowym.
To przyspieszyło śmierć ojca i chyba mał- żeństwo z rozsądku z bogatym kupcem imieniem Kerkilos.
Safona dość szybko stała się kobietą wy- zwoloną.
Po śmierci męża założyła na wyspie Lesbos szkołę dla dziewcząt dobrze urodzonych,
w której uczyła poezji, tańca, muzyki i do- brych manier.
Tam też powstawały jej urzekające wiersze, pisane w stylu tzw. eolskim, a o strofach sofickich – (wprowadzonych do poezji przez Safonę) – uczą się studenci wydziałów hu- manistycznych i licealiści na całym świecie, również w Polsce.
Wierszy napisała aż 10 000 zebranych w 9 tomach, z których pozostało niewiele. Fragmenty ocalałe na zwojach papirusów zniszczonych przez pożar biblioteki alek- sandryjskiej, a później w 380 r. w Bizan- cjum – (jej wiersze przez dłuższy czas były na indeksie) – pozwalają nam się tylko do- myślać całokształtu tej twórczości.
Poezja Safony związana jest z bezpośredni- mi przeżyciami poetki i ludzi jej bliskich. Poetka opiewa głównie miłość, rozstania z przyjaciółkami, uroczystości rodzinne, jak np. wesela. Brak natomiast odbicia gło- śnych wydarzeń z ówczesnego świata, jak np. zrównanie z ziemią Niniwy, zburzenie Jerozolimy, wzrost potęgi Kartaginy.
Czy poetka o tych wydarzeniach nie wie- działa? „Zaszyta” w swoim gineceum z gronem uwielbiających ją uczennic? Czy świadomie nie chciała poruszać tematów związanych z polityką?
Praca dydaktyczna i uczenie dziewcząt pie- śni na cześć Afrodyty, gry na lirze, tańca wypełniały poetce życie.
A łączyły ją z uczennicami więzy namiętnej, czułej przyjaźni, zahaczającej o zmysłowy eros, które późniejsi komediopisarze grec- cy nazywali „lesbijską miłością”, a filozof Maximos z Tyru jej miłość do uczennic po- równuje do uczucia Sokratesa do uczniów. Safona również wywoływała gorące uczucia dziewcząt. Miła powierzchowność poetki,
kwiecień-czerwiec 2015 LiryDram 11