Page 105 - 12_LiryDram_2016

itmotivem stały się pospołu rozgorycze- nie i ironia. Publiczność zaakceptowała tę prześmiewczą wersję „moralności” Księcia. Libretto dość swobodnie traktuje zarówno Mandragorę, arcydzieło włoskiej komedii renesansowej, jak i postać jej autora, który we własnych wyborach etycznych kierował się zupełnie innym kanonem niż ten, który nazywamy dziś makiawelizmem. Teatralny Machiavelli, pod pretekstem pomocy swo- jemu uczniowi Kallimachowi, wykorzystuje daną mu od losu szansę i postanawia ze- mścić się na wrogu Calfuccim, przez któ- rego został skazany na wygnanie. Praw- dziwy, ten historyczny Niccolò Machiavelli, autor Księcia, różni się od Machiavellego obecnego w zbiorowej świadomości i różni się od tytułowego Machiavellego, którego przyszło mi zagrać w Kujawsko-Pomorskim Impresaryjnym Teatrze Muzycznym na to- ruńskiej scenie. A właśnie z tym przede wszystkim dziełem nierozłącznie i jedno- znacznie kojarzy się Machiavelli. Poznając Księcia, trudno jest ocenić autora pozy- tywnie, ale z pewnością dzieło to pozwala nam poznać człowieka i jego złożoną natu- rę. Autora Księcia i jego słynnej maksymy, że cel uświęca środki, możemy z pewno- ścią umiejscowić w tradycji amoralistycz- nej, choć wielu badaczy twórczości Niccolò Machiavellego podkreśla, że dosłowna in- terpretacja tej maksymy wskazuje na brak głębszego zrozumienia traktatu. Podkre- ślają oni, że w wielu miejscach Machiavelli wyraźnie stwierdza, w jakich sytuacjach można tę zasadę stosować – wyraźnie ją ograniczając.
Należy pamiętać spiżowe słowa Niccolò Machiavellego, że „okrucieństwo i terror
Agnieszka Płoszajska jako Sostrata i Dariusz Bereski jako Niccolò Machiavelli
lipiec–wrzesień 2016 LiryDram 103
fot. P. Modliński