Page 82 - 22_LiryDram_2019

Określenie przyszłej Polski jako „prawa” jest zbieżne z myśleniem judaistycznym, upatrującym trwanie narodu w dochowa- niu wierności zakonowi. Jeszcze wyraźniej taki tryb myślenia ujawnił Krasiński w me- sjanistycznym poemacie Przedświt. Polska nazwana tu zostaje wręcz „zakonem”.
Ty nie jesteś mi już krajem, Miejscem – domem – obyczajem, Państwa skonem – albo zjawem: Ale Wiarą – ale Prawem!
Ten już odtąd Bogu kłamie,
Kto cię zdradzi – kto cię złamie; Bo myśl Boga w twoim łonie
I los świata – w twym Zakonie.
Polska w tej profetycznej wizji staje się kra- jem Księgi Objawionej przez wieszcza – proroka, który, jak prorocy starotestamen- towi, napomina swój naród, by nie zszedł nigdy z drogi prowadzącej do „Nowego Hieruzalem” – drogi do wolności.
Analiza kwestii żydowskiej w twórczości Zyg- munta Krasińskiego musi doprowadzić do konstatacji, że kwestia ta realizowała się jak- by w dwóch, nie do końca skoordynowanych
BIBLIOGRAFIA
Burdziej B., Izrael i krzyż, Toruń 2014.
Cichy C., Przykłady stereotypu Żyda w literatu- rze polskiego romantyzmu [w:] Kłamstwo w li- teraturze, red. Zo a Wójcicka i Piotr Urbański, Kielce 1996.
Eisenbach A., Kwestia równouprawnienia Ży- dów w Królestwie Polskim, Warszawa 1972.
Fuks M., Żydzi w Warszawie, Poznań 1992.
Janion M., Tematy żydowskie u Mickiewicza [w:] Tajemnice Mickiewicza, red. M. Zielińska, War- szawa 1998.
ze sobą płaszczyznach: wyniesionej z domu rodzinnego niechęci do Żydów, antysemity- zmie wyrażającym się w paranoicznym lę- ku przed destrukcyjną rolą, jaką w Europie odegrać by mogli przechrzci, dezaprobacie wobec rozwijającej się wówczas gospodar- ki opartej na produkcji przemysłowej i han- dlu, ale także na fascynacji tą wielką analo- gią spinającą w jedność i tłumaczącą losy Po- laków i Żydów. Przetrwanie polskości widział Krasiński tylko w dochowaniu wierności ro- mantycznemu testamentowi, którego główną myślą był mesjanizm. Przekonanie, że Polsce przypada szczególne miejsce w historiozo- cznym rozwoju świata. W ten sposób anty- semityzm poety zostaje zniesiony przez du- żo istotniejszy w jego myśleniu trop wzorców judaistycznych. Ten najsilniej antyżydowski twórca okazuje się konsekwentnym propa- gatorem zbieżności, jakie zachodzą między odwiecznym mesjanizmem żydowskim i ro- mantycznym mesjanizmem polskim. I w ten sposób Krasiński oddaje jednak Izraelowi na- leżne mu miejsce w kulturze europejskiej. Miejsce zajmowane tylko przez te nacje, któ- re w najistotniejszy sposób zaważyły na kul- turowym i cywilizacyjnym pro lu Europy.
Krasiński Z., Dzieła literackie, opr. P. Hertz, Warszawa 1973.
Krasiński Z., Irydion, opr. Stefan Treugutt, Warszawa 1958.
Krasiński Z., Listy do Adama Sołtana, opr. Z. Sudolski, Warszawa 1970.
Krasiński Z., Listy do Cieszkowskiego, Jaroszyńskiego, Trentowskiego, opr. Z. Sudolski, Warszawa 1988.
Krasiński Z., Listy do Del ny Potockiej, opr. Z. Sudolski, Warszawa 1975.
80 LiryDram styczeń-marzec 2019