Page 78 - LiryDram_17-2017

Najnowsze trendy w poezji Programowy część XV
weredyzm* przekazu
w osobistej liryce Janusza Szota
Magdalena Węgrzynowicz-Plichta
Najnowszy tom poetycki Janusza Szota Bez sztucznej pozy już samym tytu- łem zapowiada chęć uniknięcia społecz-
nego dystansu, który narzuca pełen kon- wencji i fałszu globalny świat. Co oznacza zwrot „bez sztucznej pozy”, nikomu tłuma- czyć nie trzeba, a jednak po lekturze wier- szy Janusza Szota nabiera on dodatkowych znaczeń, gdyż samo słowo „poza” oprócz układu i ułożenia ciała oznacza w gruncie rzeczy wiele zjawisk związanych z okazy- waniem uczuć: afektację, manierę, nawyk i przyzwyczajenie. Jednak zgodnie z inten- cją autora ten przewrotny tytuł wyraża po- trzebę zatarcia istotnych różnic i zniesienia zbędnych barier w komunikowaniu się, na- wiązania intymnej więzi między autorem i czytelnikami, między podmiotem literac- kim i adresatami wierszy. Zatem jeśli zda- niem poety należy postępować tak, żeby
nie można nikomu zarzucić owej „sztucz- nej pozy”, to czy jego utwory zawierają ja- kieś wskazówki? Czy znajdziemy w nich – oprócz słów dezaprobaty i krytyki po- wszechnie panujących zwyczajów – recep- tę na szczere relacje między ludźmi, peł- ne zrozumienia i otwartości mimo odmien- nych poglądów? Może częściej będziemy musieli ją wyczytać między wierszami, gdyż poetyka Janusza Szota, podobnie jak jego gra ki, szokuje dziwną mieszaniną do- słowności i nezji, bezpośredniości i kamu- ażu, autentyczności i fantazji.
Świat przedstawiony w jego poezji zawsze ma podbudowę realistyczną, ale daleko wy- kracza poza ramy zwyczajności, wszak po- ezja zwyczajna nie jest i taka być nie mo- że. Jak choćby niebo w utworze W kulu- arach, które na ten moment staje się dziu- rawą kieszenią. Tym bardziej zastanawiają-
* Jako brak sztuczności oznacza: autentyczność, naturalność, prostolinijność, spontaniczność, wiarygodność.
76 LiryDram październik–grudzień 2017