Page 10 - ประวัติศาสตร์สากล ม 4-6
P. 10
๑) สภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์
สภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์ประกอบด้วยลักษณะท่ีตั้ง ภูมิอากาศ และความ อุดมสมบูรณ์ของดิน ซึ่งล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งเสริมการสร้างสรรค์อารยธรรมของมนุษย์ในดินแดนต่าง ๆ ปัจจัยทางภูมิศาสตร์ที่สาคัญ ได้แก่ ลักษณะที่ต้ัง สภาพภูมิอากาศ และทรัพยากรธรรมชาติ
ชุมชนที่ตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้า เช่น แม่น้า จะมีโอกาสใช้ทรัพยากรน้าในการบริโภค เพาะปลูก และเลี้ยงสัตว์ จึงดึงดูดผู้คนจากแหล่งต่าง ๆ ให้เข้ามาพานักอาศัย และสามารถขยายตัวเป็น สงั คมเมอื งไดใ้ นเวลาตอ่ มา นอกจากนชี้ มุ ชนทอี่ ยรู่ มิ นา้ ยงั สามารถใชแ้ มน่ า้ เปน็ เสน้ ทางคมนาคม เพอื่ ตดิ ตอ่ กับโลกภายนอกและเพ่ือค้าขายหรือแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ทาให้เกิดการพัฒนาความเจริญในด้านต่าง ๆ เช่น ระบบการค้า การปกครอง กฎหมาย การก่อสร้าง วรรณกรรม จะเห็นได้ว่าแหล่งอารยธรรม แรกเริ่มของโลก ๔ แห่ง ล้วนเกิดขึ้นในลุ่มแม่น้าทั้งสิ้น ได้แก่ อารยธรรมเมโสโปเตเมียซึ่งอยู่ระหว่าง ลุ่มแม่น้าไทกริสและยูเฟรทีส อารยธรรมอียิปต์ในลุ่มแม่น้าไนล์ อารยธรรมจีนในลุ่มแม่น้าหวางเหอ และ อารยธรรมอนิ เดยี ซง่ึ ถอื กาเนดิ ในลมุ่ แมน่ า้ สนิ ธุ นอกจากนแี้ ลว้ ดนิ แดนทตี่ งั้ อยใู่ นเขตทะเลเมดเิ ตอรเ์ รเนยี น ทะเลอาหรับ อ่าวเปอร์เซีย ทะเลจีนใต้ ฯลฯ ก็สามารถพัฒนาเป็นเมืองท่าติดต่อกับโลกภายนอกได้ตั้งแต่ สมยั โบราณ ทา ใหม้ โี อกาสรบั และแลกเปลย่ี นวฒั นธรรมจากดนิ แดนอนื่ ทเ่ี จรญิ รงุ่ เรอื ง และนาความเจรญิ นั้น ๆ มาพัฒนาบ้านเมืองของตนให้เจริญก้าวหน้า
เมืองดูไบ ประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ดินแดนของชาวอาหรับ ที่พัฒนาจากสังคมของชาวทะเลทรายเป็นสังคมเมืองในปัจจุบัน
อน่ึง ลักษณะทางภูมิอากาศท่ีเหมาะสม ไม่ร้อนจัดหรือหนาวจัดจนเกินไป ก็ส่งเสริมให้ มผี คู้ นอาศยั อยหู่ นาแนน่ เชน่ เดยี วกบั พนื้ ทที่ มี่ คี วามอดุ มสมบรู ณ์จะดงึ ดดู ใหม้ กี ารตง้ั ถน่ิ ฐานกระทงั่ ชมุ ชน น้ันขยายตัวเป็นเมือง
8 ประวัติศาสตร์สากล ม.๔-๖
