Page 76 - Maket 17-11_merged

CHƯƠNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ PHỤC VỤ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

tăng cường; đời sống vật chất và tinh thần của dân cư ở hầu hết các vùng nông thôn ngày
càng được cải thiện; xóa đói, giảm nghèo đạt kết quả to lớn; hệ thống chính trị ở nông
thôn được củng cố; dân chủ cơ sở được phát huy; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
được giữ vững… .
14
Tuy nhiên, bên cạnh nhiều thành tựu đạt được trong tiến trình phát triển nông thôn
sau 20 năm đổi mới, thì bức tranh nông thôn vẫn còn nhiều khoảng tối lớn: phát triển thiếu
quy hoạch, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội còn yếu kém, không gian nông thôn bị phá vỡ,
môi trường ngày càng ô nhiễm, năng lực thích ứng, đối phó với thiên tai còn nhiều hạn chế,
nhiều vấn đề xã hội phát sinh… Chính vì thế, Nghị quyết Tam nông đã đặt ra yêu cầu đối
với xây dựng NTM trong bối cảnh mới: “Xây dựng NTM có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã
hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với
phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định,
giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ;
hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường”.
Căn cứ chủ trương và các mục tiêu, yêu cầu đối với xây dựng NTM của Ban Chấp
hành Trung ương, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng
NTM theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009. Đây là lần đầu tiên khu vực
nông thôn có một bộ tiêu chí bao phủ hầu hết các lĩnh vực khác nhau ở khu vực nông
thôn, nhằm giúp các địa phương có cơ sở phấn đấu thực hiện, đồng thời là công cụ
để đánh giá những kết quả đạt được ở các địa phương. Trước đó, trong suốt giai đoạn
2001-2009, đã có 2 chương trình thí điểm xây dựng NTM được triển khai là Chương
trình xây dựng mô hình phát triển nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại
hóa, hợp tác hóa, dân chủ hóa giai đoạn 2001-2005 và Chương trình thí điểm xây dựng
NTM cấp thôn, bản giai đoạn 2006-2009. Kinh nghiệm thực tế từ các chương trình
thí điểm cho thấy, để đạt các mục tiêu của NTM, cần phát triển một cách hài hòa trên
các lĩnh vực khác nhau chứ không chỉ tập trung vào xây dựng cơ sở hạ tầng như các
chương trình, dự án thí điểm.
Chính vì thế, bộ tiêu chí NTM được ban hành đã tạo nên một cách tiếp cận phát
triển nông thôn toàn diện, trở thành một đặc trưng nổi bật của phát triển nông thôn ở Việt
Nam. Bộ tiêu chí là công cụ để các địa phương đối chiếu với thực trạng và là mục tiêu
để tạo nên động lực phấn đấu. Nhằm thử nghiệm áp dụng bộ tiêu chí NTM, Ban Bí thư
đã trực tiếp chỉ đạo thực hiện Chương trình thí điểm xây dựng NTM thời kỳ đẩy mạnh
CNH, HĐH giai đoạn 2009-2011. Bài học kinh nghiệm từ các chương trình thí điểm và
những chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng NTM là cơ sở để chính

(14) Kết quả điều tra của Tổng cục Thống kê năm 2006 cho thấy: nếu như năm 1994 chỉ có trên 50% số hộ nông
thôn có điện thì đến năm 2006 điện đã được thắp sáng tới 93,3% số hộ nông thôn; có 96,7% số xã có đường ô tô đến trụ
sở xã; 99,6% số xã có trường tiểu học; 90% số xã có điểm bưu điện văn hóa; 99,3% số xã có trạm y tế.

75