Page 3 - BNDIA ARUBA
P. 3
A3
LOCAL Diaranson 21 Maart 2018
Aruba na Hulanda pa negosha normanan financiero
ORANJESTAD – Actualmente un delegacion di gobierno, pero di parlamentarionan
tambe a bay Hulanda pa purba di convence nan riba e necesidad di bin cu un
negociacion di nobo riba e reglanan di e ley di LAft (Landsverordening Aruba
financieel toezicht), y supervisa pa CAft pa sanea nos deficit financiero.
Te ainda e plan di rescate financiero cu e escenario of otro tipo di solucionnan. “Pero
mandatario di Financia, Xiomara Ruiz Mad- si nan acept’e, e ta mas suave!”, parlamentario
uro (MEP) a biaha cu ne pa presenta na e go- Yarzagaray a bisa. Awor e ta consciente cu go-
bierno Hulandes, no ta conoci. Parlamentario bierno no ta bay soluciona e problema finan-
Setty Yarzagaray (MEP) kende ta miembro di ciero den un aña, sino den cuater aña.
e comision di financia di nos organo legisla- Tambe nan ta considera cu teniendo cuenta
tivo, a indica cu pa 2018 - segun reglanan di cu e ley di supervision financiero, tin mas cu
LAft- mester tin un surplus financiero riba un motibo pa Hulanda bin cu tres KB riba
presupuesto di pais Aruba di 0.5% di nos Aruba y no awor, sino for di 2017 caba. “Nos
GDP of ingreso di nos pais. Pero esaki no ta ta den e riesgo aki hopi tempo caba”, el a bisa.
posibel, segun e. Minister Ruiz Maduro a bay Tambe el a declara cu si e presupuesto ta
presenta na Hulanda un presupuesto cu 3.9% wordo aproba manera cu e ta actualmente, un
di deficit riba nos GDP. Mientras mester ta deficit riba nos GDP di 91%, e conseho ta pa
un surplus segun normanan di e organo di no aproba.
supervision CAft. Nan tin pensa pa acerca Hulanda tambe pa
Parlamentario Yarzagaray -kende ta un cono- nan realisa, cu pais Aruba mester mas tempo.
cedo y experto den cifranan- a bisa cu logica- Ya cu e tempo cu nan tin awor no ta e mesun
mente 3.9% ta deficit. Pero e punto ta awor si tempo cu e gobierno anterior a haya pa drecha
Hulanda ta acepta e proposicion aki. E ta haya su situacion financiero, locual nan no a haci.
cu e plan financiero di gobierno lo ta uno Pero e gobierno actual tampoco tin e mesun
minimalisando tur efecto riba pueblo. Pero e filosofia politico di e gobierno anterior. “Nos
discusion ta, si Hulanda ta bay acepta e plan ta buscando e espacio aki di Hulanda tambe
aki cu no ta cumpli mucho cu e ley di LAft. pa mustra cu nos ta ocupa cu esaki y duna nos
e chens pa asina mitiga e efecto riba pueblo.”
Ley di LAft cu reglanan nobo E meta ta pa yega na un presupuesto balansa y
Den su proposicion financiero, minister Ruiz sostenibel final di dia.
Maduro ta bisa cu LAft ta caba na 2018, y e
no ta duna gobierno nobo hopi espacio pa sa- Recomendacion y Hulanda
nea e situacion aki. Pues nan ta considera cu Pa e motibo aki, gobierno di coalicion (MEP-
mester traha un ley nobo y den e ley aki nan POR-RED) ta ocupa pa atende palabracion
ta pensa cu Hulanda a base di un negosha- cu Hulanda, y den e caso aki cu secretario di
mento, nan por yega na normanan diferente estado. Parlamentario Yarzagaray ta haya cu
cu tabata para den e ley anterior. Hulanda tabata full desvia di informacionnan Hulanda.’
E plan di gobierno ta depende di e decision- cu a wordo presenta anteriormente. E ta kere E situacion aki ta demanda no solamente vision, sino curashi
nan cu ta bay logra awor entre Hulanda y cu Hulanda mester duna espacio necesario pa saca nos pais di e situacion financiero dificil aki. Ya cu den
Aruba, pa sa kico nan ta bay presenta na pueb- pa drecha e situacion realistico cu nos ta para e plan cu gobierno a bay presente na Hulanda, nan ta papia di
lo. Ya cu den caso cu Hulanda no ta bay di riba dje, y tambe nos comunidad. E ta kere cu un debe riba nos GDP di 91%. Nan como parlamentario di
acuerdo cu un 3.9% den su deficit presupu- ta necesario pa nan bin di biaha cu un pan- fraccion di MEP ta den palabracion cu gobierno con e situa-
estario pa 2018, gobierno mester bin cu otro orama realistico pa ‘no gaña niun hende y ni cion ta. E panorama cu nan ta haya, ta crea cerca nan un preo-
cupacion grandi. Ya cu si nos ta yega cerca di 100% di paga
debe for di nos GDP, nos pais ta bay failliet.
Segun parlamentario Yarzagaray, no solamente Hulanda, pero
IMF (Fondo Monetario Internacional), den varios ocasion a
bin cu recomendacion of consehonan riba parti fiscal, camin-
da e organismo internacional aki a adverti den varios ocasion
cu si Aruba ta sigui den e tendencia ey, nos lo confronta prob-
lemanan serio. Esaki inicialmente cu e proyectonan di ener-
gia alternativo, sin inclui ainda e proyectonan grandi di infra-
structura, ya cu Aruba no por carga e tipo di proyectonan aki,
entre nan PPP, ya cu nan tabata exigi inversion hopi grandi.
Nan ta evaluando e recomendacionnan di IMF, ya cu algun
di nan ta valido ainda. For di parlamento nan ta dispuesto pa
contribui cu ideanan na gobierno. Nan kier mantene un ac-
titud pro-activo di no limita nan mes den parlamento, warda
ki ora nan ta bay controla. Sino cu nan por yuda evita pa yega
na cierto puntonan.
Di otro banda, parlamentario Endy Croes (MEP) a bisa cu
Hulanda ta complice di e disaster financiero di pais Aruba,
y cu nan mester carga tambe parti di e responsabilidad aki.
Segun e parlamentario te ainda, e no a wak nada documenta
riba plan di gobierno pa atende e crisis financiero. P’esey e no
por duna un opinion corecto riba e punto aki. Tambe el a haci
un apelacion na pueblo den caso cu mester bin cu medidanan.
“Nan ta compronde e situacion desastroso cu nos a haya e
luga aki aden”, el a declara.
Nan ta bay sondea tur caminda of instancia gubernamental
unda nan por corta, prome cu dado caso mester pidi ‘pueblo
un ayudo’. Encuanto aumento of introduccion di mas be-
lasting, el a bisa cu nan lo trata lo menos posibel esaki. El a
recorda cu cualkier medida cu lo por bin for di gobierno ta
parlamento ta esun cu mester aproba finalmente. Nan tin te
hasta dia 30 di april pa aproba e ley di presupuesto, y prome cu
e ta wordo aproba, nan por bin cu cambionan tambe.