Page 17 - AM200630

Diamars, 30 Juni 2020 AWEMainta 17

Ta ken mi ta Algun obra di Olga Orman

Pa: Richard de Veer
Traduci pa: Fred de Haas Het werk van Olga Orman (1943, Aruba) is onlosmakelijk
verbonden met de herinneringen aan haar geboorteland,
Wanneer de jaren gaan tellen en men de plaatsen uit zijn jeugd herinneringen die nog scherper zijn geworden door haar

bezoekt, wordt men soms gegrepen door een existentieel gevoel van lange verblijf in Nederland.
diepe ontroering dat alle afgelopen jaren lijkt te omvatten. Wat voor Olga Orman heeft de meeste van haar gedichten in

mij op zo’n moment de Domtoren van Utrecht betekende, was de Nederland geschreven. Haar leven heeft zich immers voor
Hooiberg voor de Arubaan Richard de Veer. Zijn Hooiberg was een het grootste deel in Nederland afgespeeld. Maar nooit is haar
rots in de branding en de ultieme metafoor voor het thuiskomen. geboorteland Aruba ver weg en de beelden die opwellen

Richard de Veer (1929-2014) stond altijd voor zijn moedertaal op de uit haar herinneringen en latere ervaringen op het eiland
bres. Hij belde mij ooit op toen ik bezig was aan de samenstelling zijn krachtig en authentiek. Ze is altijd dichtbij haar land

van een bloemlezing met gedichten en verhalen over het zoeken naar en volk gebleven. Dit blijkt o.a. uit haar verbondenheid met
een eigen identiteit (‘Ta ken mi ta / Wie ik ben, In de Knipscheer,
Haarlem, 2011) en deelde me onomwonden mee dat hij zijn ‘Oda na de voornamelijk Papiamentstalige in Nederland gevestigde

Hooiberg’ in het Papiaments had geschreven en geen fiducie had in dichtersgroep Simia Literario (Literair Zaad) die zij
een Nederlandse vertaling. In goed overleg hebben we toen besloten jarenlang heeft geleid.
dat ik mijn best zou doen en ervoor zou zorgen dat de kwaliteit van Uit de bundel Cas di Biento/Doorwaaiwoning die is

zijn vorm en inspiratie niet verloren zou gaan in het Nederlands. verschenen in 2015 bij Uitgeverij In de Knipscheer te
Haarlem volgt hier een gedicht waaruit blijkt hoezeer de
dichter is doordrongen van de eeuwige verwevenheid van
Oda na Hooiberg Lofdicht op de Hooiberg
leven en dood.

Sinta den stupi di mi wela Ik zit vóór het huis van mijn oma, Het bewustzijn van de betrekkelijkheid van het bestaan gaat
Cara fiha pariba kijk naar rechts, hand in hand met de verwondering over het verschijnsel dat
Mi ta weita y gosa ful geniet met volle teugen het leven zich steeds weer vernieuwt. Symbool hiervoor is
Con mahestuoso bo ta. van je vorstelijke aanblik.
de aarde die - voor het dichterlijk beleven - ’s avonds in
O, wardado di Playa! O, hoeder van Oranjestad, slaap valt en de volgende dag weer door de zon tot leven
Unda cu mi bay waar ik ook heenga
Bo ta mane mi sombra volg je als mijn schaduw wordt gewekt.:
Cu no ta laga mi so. die mij nooit alleen laat.

Ora mi ta core auto Als ik in mijn auto rijd
Bo ta mi Stre’I Nort ben je mijn Poolster Ciclo Kringloop
Pa indica mi sin faya die steeds aangeeft
Na unda asina mi ta. waar ik zo’n beetje ben.
Anochi mundo ta sunu, scur ‘s Avonds ligt de aarde, naakt en donker,
Den tempo di awacero En in de regentijd vind je het fijn scondi den scoch’i shelo te schuilen in de hemelschoot.
Bo ta gusta laba cabes je haar onder die douche te wassen, Madruga rayonan di solo Zij gaat bij ’t krieken van de dag
Mane ta fiesta bo ta bay alsof je naar een feest toe gaat, ta caricia su entraña weer zwanger van de zon
Perfuma pa hole dushi. gehuld in fijne, zoete geuren. Ya pa aurora e ta embarasa die bij haar binnen mag.

Despues flor di kibrahacha Dan dekt de kibrahacha
Ta tapa bo dj’ariba te abou je van top tot teen weer toe Mainta solo ta kibra su flishi ’s Ochtends breekt de zon haar vliezen,
Un bata mane di oro als met een gouden ochtendkleed, pa un dia nobo nace schenkt een nieuwe dag het leven;
Ni si ta rei di Congo bo ta. als ware je een Bantoekoning. Merdia, mundo ta balia in de middag danst de aarde weer,
bisti cu lus abundante gehuld in overvloedig licht,
O, mi guia di tur dia O, dagelijkse gids van mij, ta briya yen di luho vol schittering en weelde.
Con mi por lubida bo nunca! hoe zou ik je vergeten?
Ta bo ta mi compañe Jíj, trouwe metgezel Atardi e ta bisti su mortaha Dan wordt het avond en zij trekt haar
Mainta, merdia, atardi. van ’s morgens vroeg tot late avond! poco poco su colonan di carco doodskleed aan,

ta cambia bira scur haar schelpenkleur dooft langzaam uit,
Awor, cada mi yega dj’afo En altijd als ik uit den vreemde kom
Bo ta di prome pa cuminda mi. ben jij de eerste die me groet; verschiet en donkert.
Mi curason ta mane habri mijn hart springt als het ware óp Para den spil di luna cla
Mirando alomenos un cos als ik je flanken zie en je vertrouwde top. e ta despedi di tur creatura En in de spiegel van de lichte maan
conocí Warda un simia zegt ze gedag aan het bestaan,
pa mayan por habri un otro dia en wacht op levenbrengend zaad
voor nieuwe dageraad.
Richard de Veer Vertaling: Fred de Haas