Page 4 - bon-dia-aruba-20220914
P. 4

A4   LOCAL
             Diaranson 14 september 2022

                               Kico ta tras di e calor extremo actualmente na Aruba?


                                                                                                                                di meteorologo David Bark-
                                                                                                                                meyer,  kende  ta  director  di
                                                                                                                                departamento  di  meteorolo-
                                                                                                                                gia di Aruba. Remarcable ta e
                                                                                                                                atakenan y comentarionan pa
                                                                                                                                su origen Curasoleño. Esey a
                                                                                                                                sucede tambe juni ultimo, na
                                                                                                                                momento cu e pronostico pa
                                                                                                                                tormenta Bonnie ainda tabata
                                                                                                                                aceptable.

                                                                                                                                “Tur ta para riba nos website,
                                                                                                                                pues  eynan  ta  unda  hende
                                                                                                                                mester bay mira”, Barkmey-
                                                                                                                                er a bisa Caribisch Netwerk
                                                                                                                                den  un  reaccion.  “Esaki  ta
                                                                                                                                hopi normal. E periodo mas
                                                                                                                                cayente di e aña y e por dura
                                                                                                                                hasta comienso di october.”
                                                                                                                                Pakico hende ta kehando ma-
                                                                                                                                salmente  awo?  E  no  tin  un
                                                                                                                                splicacion  pa  esaki.  “Hende
                                                                                                                                ta yama nos hopi tambe. E ta
                                                                                                                                calor, berdad, pa esaki nos a
                                                                                                                                adverti tambe. Pero esaki no
                                                                                                                                ta abnormal.”

                                                                                                                                Si e calor extremo den ultimo
                                                                                                                                dianan ta pa motibo di cam-
                                                                                                                                bio climatico, no por bisa di-
                                                                                                                                rectamente.  “No,  realmente
                                                                                                                                no,  pasobra  e  clima  ya  tin
                                                                                                                                mas di cincuenta aña ta cam-
                                                                                                                                bia.”  Barkmeyer  ta  splica  cu
                                                                                                                                den  e  temponan  aki  ta  sinti
                                                                                                                                asina  cayente  tambe  pa  mo-
                                                                                                                                tibo di e forsa di solo: 12 riba
            Fundacion     pa   scolnan  problema, tin residentenan ta  nan  a  experiencia  prome.  precaucion.  Principalmente  UV index. Esey ta asina halto
            Catolico na Aruba, SKOA,  keha cu nan por hole Parki-     Segun  Sr.  Van  der  Linden  a  pa  e  cinco  scol  cu  no  tin  cu e conseho pa cu esaki ta pa
            a  demostra  su  preocupa-   etenbos.                     bisa Bon Dia Aruba, e capa-  airco”,  Baly  a  bisa  Caribisch  keda paden.
            cion pa e calor extremo e                                 cidad ta na 256 megawatt di  Netwerk.  “September  sem-   Algo cu tambe ta comun den
            dianan aki door di imple-    Siman  pasa,  e  calor  severo  transformer, kiermen tin su-  per ta asina cayente.”   e temporada aki ta falta di bi-
            menta un variedad di me-     a  genera  problema  cu  cori-  ficiente espacio di capacidad.  Hasta  gabinete  di  Aruba  a  ento, ya cu disturbionan den
            dida: no mag tin les di gym  ente.  E  uso  di  electricidad  Pero aki aya tin incidentenan  duna  un  conseho  relaciona  e area ta chupa e biento bay
            pafo,  mester  permiti  tur  riba e isla nunca tabata asina  cu por pasa. Esaki ta cosnan  cu e calor.              cune. Siman pasa, e culpable
            mucha  bebe  suficiente,  y  halto manera den ultimo di-  cu  por  pasa  full  rond  Aruba                          tabata Horcan Earl.
            hasta  a  reduci  e  cantidad  anan. E peak promedio na e  pues  no  ta  cuestion  cu  un  Pero asina cayente? Baly no a
            di ora na scol.              productor di energia WEB ta  bario  por  wordo  afecta  mas  mira advertencianan pa calor,  E  biento  friu  cu  ta  bin  di
                                         135 megawatt, y siman pasa e  cu e otro.                  loke p’e a bira un motibo pa e  lama, cu ta haci nos isla de-
            Asina  e  directivanan  di  e  46  tabata 150 megawatt. “Esey ta                       mes gara telefon y yama de-  sierto toch soportable, awo ta
            scol di e fundacion a ricibi un  bin en berdad door di e au-  Pero cu un temperatura cu ta  partamento  meteorologico.  sinti  mas  manera  un  forno.
            carta pa tuma medida, segun  mento  den  consumo  di  en-  sinti entre 36 te mas di 40 gra-  “Mi  ta  sigui  Meteo  di  Cor-  “Biento ta cayente, pasobra e
            director Anuesca Baly a bisa  ergia  pa  via  di  calor”,  segun  do  Celsius  merdia,  ta  dificil  sou,  cu  ya  anteriormente  a  ta bin di sur occidente, for di
            portal  noticiero  Caribisch  vocero  Asja  Dongen.  “Hopi  pa haya frescura na otro lugar  adverti  pa  e  calor  extremo.  continente  Sur  Americano.”
            Netwerk.                     hende awo ta bisa cu uso di  cu no ta paden cu airco cendi.  Mi tabata kier sa con esaki lo  Barkmeyer ta splica loke hopi
                                         coriente ta bon pa nos, paso-  E airco ademas ta keda cendi  bay pa Aruba.”            habitante no sa: maske islan-
            Di  su  banda,  Jonathan  van  bra e ta genera mas entrada”,  henter anochi den mayoria di                          an ABC ta rondona pa lama, e
            der  Linden,  Maintenance  el a comenta. “Pero esey no ta  camber na Aruba – ya cu has-  Medionan  di  comunicacion  clima ta wordo determina pa
            Specialist  na  NV  Elmar  a  e caso.”                    ta ora e solo ta baha pa 7or y  Arubano ya tabata riba esaki.  e  continente.  “Si  nos  tabata
            splica Bon Dia Aruba cu ber-  Ta costa e compania net mas  mey di anochi, e temperatura  “Incomprendible  cu  e  ad-  sinta  dos  pa  tres  grado  mas
            dad  ultimo  tempo  Elmar  ta  pa  laga  e  motornan  produci  ta keda rond di 30 grado.   vertencianan  pa  clima  di  e  den  nort  occidente,  e  ora  lo
            confronta nan mes cu varios  mas  energia,  loke  ta  nifica                           institutonan  di  clima  aki  ta  tabata mas fresco. E ora nos
            storing den e red di Elmar, y  inversionnan   adicional   y  Medionan  di  comunicacion  varia  mientras  cu  e  islanan  lo  tin  un  clima  berdadera-
            tin  parti  di  calor  cu  ta  hun-  mas combustible, loke no ta  critico riba Meteo   ta asina cerca di otro”, segun  mente di lama.”
            gando un factor grandi.      un  solucion  duradero.  “Pa  “Ya durante e tres aña cu mi  un  website  noticiero  local.
                                         e  motibo  aki  semper,  tambe  ta director, cada aña ta bin un  Esey  a  genera  reaccionnan  Potret di Sharina Henriquez
            E biento friu cu normalmente  riba dianan cayente: haci cui-  carta  asina  cu  medidanan  di  negativo  tocante  e capacidad  pa Caribisch Netwerk.
            ta supla for di lama, awo no  dadoso cu energia”, Dongen
            t’ey. Tin comentarionan serio  ta destaca.
            tambe  di  residentenan  den
            area di e dump na Parkieten-  Tambe  por  mira  cu  den  e
            bos, kehando di e mal holor  dianan aki rond 9’or di ano-
            cu ta keda den e sitio.      chi  e  ‘peak’  ta  halto  pasobra
            Algun  residente  ta  huy  di  tur hende ta yega cas, nan ta
            nan  hogar  pasobra  nan  no  sende nan airco , tambe awor
            ta  soporta,  segun  e  articulo  tin mas vehiculo di coriente,
            di  periodista  Sharina  Hen-  pues e demanda ta halto. Den
            riquez.  Hasta  barionan  cu  e ultimo siman, Elmar a ex-
            usualmente  no  ta  sufri  di  e  periencia un ‘peak’ cu nunca
   1   2   3   4   5   6   7   8   9