Page 15 - bon-dia-aruba-20201001
P. 15

a15
                                                                                                          salud Diahuebs 1 OctOber 2020

                              Prome persona conoci pa cura di HIV a fayece di cancer


            (CNN) – Despues di cinco  a drenta su kolom y cerebro,
            luna di bataya contra leu-   segun IAS.
            kemia,  e  prome  persona
            conoci  pa  cura  di  HIV  a  “Den  nomber  di  tur  su
            fayece  di  cancer,  segun  e  miembronan  y  Conseho
            International  AIDS  So-     Gobernante,  IAS  ta  manda
            ciety  (IAS).  Timothy  Ray  su condolencia na partner di
            Brown,     tambe    conoci  Timothy,  Tim,  y  su  famia  y
            como  ‘pashent  di  Berlin’,  amigonan”,  Adeeba  Kama-
            tabatin 54 aña di edad.      rulzaman, presidente di IAS y
                                         profesor di medicina y malesa
            Brown tabata considera cura  infeccioso na Universidad di
            di  su  infeccion  di  HIV  na  Malaya, a bisa den e anuncio
            2008. Un aña prome, Brown  di IAS ayera.
            a ricibi un transplante di me-  Mundialmente, tin 38 miyon
            dula  (beenmerg)  na  Berlin,  persona actualmente bibando
            Alemania, pa trata un malesa  cu  HIV  of  AIDS,  segun  e
            separa cu a diagnostik’e: AML  Programa  Conhunto  di  Na-
            (acute myeloid leukemia).    cionnan Uni pa HIV/AIDS.

            E medula cu el a ricibi a bin  “Nos  debe  Timothy  y  su
            di un donante kende su genes  dokter, Gero Hutter, un gran  gles, su partner Tim a skirbi  bida hunto pero mi curason  identifica  como  ‘pashent  di
            tabatin  un  mutacion  inusual  cantidad di gratitud pa habri  riba  Facebook.  El  a  wordo  ta kibra cu mi heroe awo no  London  –  a  termina  terapia
            cu  a  haci  e  donante  natu-  e  porta  pa  cientificonan  ex-  diagnostica cu HIV na 1995,  t’ey mas”, el a bisa. “Tim ta-  antiretroviral  HIV,  haciendo
            ralmente  resistente  pa  HIV,  plora e concepto cu un cura  y despues cu AML na 2007.  bata  berdaderamente  e  per-  e segundo persona den histo-
            conoci como CCR5-delta 32,  pa  HIV  ta  posibel”,  segun  e  Brown a ‘compromete trabao  sona mas lief den mundo. Su  ria cura di HIV. A diferencia
            cual a ser transferi na Brown.  declaracion di IAS.       di su bida pa conta su storia  espiritu lo sigui biba y e amor  di  Brown,  Castillejo  a  ricibi
                                                                      tocante  su  cura  di  HIV  y  a  y sosten di famia y amigonan  solamente  un  transplante  di
            Brown  a  keda  liber  di  HIV  Brown  a  biba  na  Berlin  for  bira  un  embahador  di  spe-  lo yuda mi a traves di e tempo  stem cel na luga di dos y no
            –  pero  durante  ultimo  seis  di 1993 te cu 2010 mientras  ransa’,  su  partner  a  skirbi.  ta dificil aki.”     a haci radioterapia riba henter
            luna e tabata bibando cu un  e  tabata  traha  na  un  café  y  “Mi ta berdaderamente ben-  Mas  cu  dos  aña  pasa,  Adam  su  curpa  como  parti  di  su
            recurencia  di  e  leukemia  cu  como  traductor  Aleman-In-  diciona cu nos a comparti un  Castillejo  –  anteriormente  tratamento.


                                        Con pa papia cu bo hefe tocante salud mental


            (CNN)  –  E  pandemia  Dunadonan  di  trabao  mes-        disponibel y diseña specifica-  no  mester  duna  hopi  in-  mayor.
            global  ta  aumentando  ter  tin  hopi  interes”,  segun  mente pa esaki.”             formacion  personal  na  mo-
            nivel di stress den e dian-  Liza Gold, psikiatra y profe-                             mento  di  solicita  dianan  off  Gold a sugeri bisa algo mane-
            an aki. Y e tin un impacto  sor  clinico  di  psikiatria  na  Por ehempel, algun programa  pa  salud  mental.  E  ta  sugeri  ra: Mi sa cu mi no ta trahan-
            riba nos salud mental, cu  Georgetown University.         por ofrece ayudo profesional  bisa algo manera: Mi ta sinti  do  na  mi  velocidad  normal,
            por  interferi  cu  nos  tra-                             pa e trahadonan. Hopi com-   un tiki burn out, mi a cumpli  mi ta pasando den temporada
            bao.                         Mientras  cu  un  combersa-  pania rond mundo a aumenta  cu e deadline pero a pasa hopi  dificil. Despues, duna un for-
                                         cion  mas  habri  y  duna  re-  nan  beneficionan  di  salud  malo pa logra. Mi por tuma  ma  concreto  con  pa  bay  di-
            “Un di e prome cosnan den  cursonan di salud mental na  mental desde cu e pandemia  algun dia off pa recarga?       lanti, manera asistencia, tuma
            mente  di  tur  hende  ta  e  in-  empleadonan por yuda asun-  a cuminsa, manera agrega app  “Mayoria di hende por rela-  dianan  off,  of  cambia  algun
            certidumbre  rond  di  nos.  tonan des-stigmatisa, toch ta  di  meditacion  gratis  y  duna  ciona  cu  esey  –  na  luga  di  responsabilidad.  “Adopta  un
            Incertidumbre  na  trabao,  un  combersacion  dificil  pa  tempo off cu pago adicional.  bisa: mi ta asina ansioso, mi  posicion  di  resolve  prob-
            famia,  scol,  of  djis  bay  haci  tin cu bo hefe.                                    kier tuma tempo off.”        lema”,  Gold  a  bisa.  “Bo  no
            compras. Tin hopi peso riba                               Pero si tin pregunta specifico                            kier cuminsa necesariamente
            nos”, segun Benjamin Miller,  Considera  bay  cerca  HR  cu  ta  relaciona  directamente  Keda enfoca riba solucion  cu ‘mi no por cumpli cu mi
            psicologo  y  hefe  di  strategia  prome                  na bo trabao, Cooper Hakim  Trece solucion na e comber-   deadline  pasobra  mi  tin  un
            pa Well Being Trust, un fun-  Si bo ta sufri di depresion y  ta  sugeri  bay  na  bo  supervi-  sacion ta haci esaki mas pro-  malesa mental’.”
            dacion  nacional  enfoca  riba  ansiedad, psicologo industri-  sor inmediato. Por ehemplo,  ductivo.
            salud mental y social.       al-organisacional  Amy  Coo-  si  bo  ta  sinti  abruma  y  den                        Ta honesto, pero cuidado-
                                         per  Hakim  ta  sugeri  pa  bay  stress y mester algun dia ex-  Por ehemplo, si e maintanan  so
            E hecho cu e tin un impacto  na departamento di Recurso  tra  riba  un  deadline,  esey  ta  ta abrumando bo mientras bo  Papia tocante bo salud mental
            riba salud mental cu por afec-  Humano  prome,  pa  haya  sa  un combersacion pa tin cu bo  ta purba di yuda bo yiunan cu  ta  importante,  pero  Cooper
            ta  trabao  ta  hacie  un  prob-  tocante  posibel  acomoda-  hefe prome.              nan les online, sugeri cumin-  Hakim  ta  sugeri  ta  selectivo
            lema  di  e  dunado  di  trabao  cion. “Bo mester sigura cu bo                         sa traha mas laat. “Trece algo  cu  ken  bo  ta  comparti  esaki
            tambe.  “Hende  cu  tin  stress  ta cuidando bo mes y benefi-  Limita loke bo ta bisa  back na e dunado di trabao cu  den oficina.
            y  cu  ta  sinti  mas  ansioso,  ciando di cualkier recurso cu  Tene  cuidao  cu  kico  bo  ta  ta permiti pa un win-win, pa
            deprimi,  nan  ta  bira  menos  bo ta haya a traves di bo com-  revela  na  bo  manager,  ya  cu  bo y pa e hefe”, Miller ta  bisa.  Si bo tin un colega cu bo ta
            efectivo y menos productivo.  pania.  Tin  hopi  programa  unabes  bo  pone  algo  eyfo,                            confia  hopi,  ta  un  tentacion
                                                                      bo no por trek e back, Gold  Otro  opcionnan  por  inclui  pa ta honesto riba kico ta pas-
                                                                      a bisa. “Purba bisa net lo sufi-  solicita  recursonan  adicional  ando,  pero  trabao  por  ta  un
                                                                      ciente pero no mas. Si bo bisa  pa yuda termina un proyecto,  espacio competitivo.
                                                                      tur hende cu bo tin un prob-  un schedule mas flexibel, of
                                                                      lema  cu  depresion  severo  y  ayudo  pa  prioritisa  tareanan  “Ainda  nos  mester  mantene
                                                                      mester  tempo  off  pa  regla  y  deadline  pa  facilita  bo  re-  un  comportamento  profe-
                                                                      medicamento,  awo  tur  ora  sponsabilidadnan.            sional”,  el  a  bisa,  agregando
                                                                      bo tin un mal dia den futuro                              cu revela bo problemanan na
                                                                      hende lo cuminsa specula”, el  Sea proactivo              un  colega  por  trece  conse-
                                                                      a  bisa.  “Por  tin  stigma  mara  Si bo sa cu bo trabao ta suf-  cuencia negativo den futuro.
                                                                      na esey.”                    riendo,  chens  ta  cu  bo  hefe  El a conseha pa confia den un
                                                                                                   tambe  a  nota  esey.  Pues  ta  amigo pafo di trabao na luga
                                                                      El a agrega cu hasta si bo tin  miho  pa  trece  esaki  dilanti  di un colega.
                                                                      un bon relacion cu bo hefe,  prome cu e bira un problema
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20