Page 43 - 7_di_april_di_2022
P. 43
Diahuebs, 7 di April 2022|43
16 Djárason 6 aprel 2022
S T A T I
ARUBAA/SABA/ST. MAARTEN
Tayer tokante Restorashon di Seapel pa
Sostené Restorashon di Ref di Koral
SABA –.Métodonan di poko poko te no eksistente.
restorashon di ref di koral Den e tiki áreanan kaminda
ta dunando resultadonan seapelnan a logra di reku-
prometedor den sosten di in- perá di forma natural, e
tentonan regional pa restorá tendensianan akí a kohe
refnan di koral deteriorá na un rumbo kontrario, enfati-
Hulanda Karibense. Ku e sando riba e importansia di
meta akí Dutch Caribbean restorashon di e espesienan
Nature Alliance (DCNA) ta klave akí.
organisá un tayer di resto-
rashon di ref bou di guia di Tayer enfoká
Hogeschool Van Hall Lar- Den e proyekto RAAK
enstein (VHL) riba 5 ku 6 Pro Diadema VHL ta traha
di aprel na Saba. Na e tayer den forma estrecho huntu
lo partisipá biólogonan di ku otro institutonan di in-
ref di koral, ekspertonan di vestigashon i partnernan
restorashon di koral i man- lokal pa restorá e popu-
agernan di parkenan marino lashon di seapel ku spiña
di diferente isla karibense largu riba e refnan di ko-
pa nan enfoká pa di promé ral rònt di Saba i Statia. E
biaha riba restorashon di un proyekto akí ta dunando
di e figuranan klave i im- resultadonan prometedor.
portante riba ref– Diadema E investigadornan na kabes
antillarum, – e seapel ku Alwin Hylkema i Tom Wi-
spiña largu. jers lo kompartí nan hèr-
mèntnan, téknikanan i e
Importansia di seapel deskubrimentunan mas re- Seapel ku spiña largu, Diadema antillarum riba ref.
Diadema sien pa fasilitá restorashon Fuente di foto: MMBockstael – Rubio
Refnan di koral saluda- di Diadema den e region di
bel ta esensial komo ku nan Karibe Amplio durante e suavisá e pèrdida di seapel- Hulandes. Menasanan sig- schappelijk Onderzoek
ta un magnet pa turista i na tayer di DCNA. nan Diadema. nifikante lokal ku mester at- (NWO).
mes momentu un di e fuen- E tayer lo konsentrá riba endé ku nan pa salbaguardiá
tenan di entrada mas impor- e konteksto históriko i e Outor di kambio den e refnan di koral ta enserá Keda bon na altura
tante pa Karibe Hulandes. status di e hèrbívornan re- Restorashon di Ref desaroyo di áreanan na Si bo ke haña sa mas to-
Seapel ku spiña largu (nòm- dusí akí i introdusí téknika Restorashon di ref den kosta ku malamente regulá, kante e tayer di Diadema
ber sientífiko Diadema an- di restorashon di Diadema Hulanda Karibense tabata awa di kloaka i maneho di i di DCNA su aktividat-
tillarum) tin un funshon im- ku a duna resultadonan fuertemente enfoká riba shushi i tambe komementu nan, sigui informashon di
portante den mantenshon di prometedor. Tambe riba e koralnan. E tayer akí ta eksesivo di mata. Ademas, DCNA pa medio di nan
refnan di koral saludabel. agènda tin seshonnan di basá riba investigashon i e falta di fondo duradero i e boletin di notisia grátis
Nan ta yuda sostené e ba- entrenamentu den prák- inovashon ku ta introdusí e sosten di maneho ta stroba BioNews (https://dcna-
lansa delikado denter di e tika, pa mehorá abilidatnan restorashon di Diadema, e maneho di konservashon. nature.org/news/), Face-
ref dor ku nan ta kome alga, práktiko relashoná ku resto- komedó importante di alga. Riba esaki, restorashon book (Dutch Caribbean
ku ta un di e kompetidornan rashon di Diadema. Tambe Dor di restorá komedónan di ref di koral ta un kom- Nature Alliance) òf Insta-
prinsipal di koralnan. Des- lo tin atenshon pa e even- di alga huntu ku koralnan, ponente importante. Tantu gram (DCNAnature). Pa
grasiadamente, den medio tonan di morto i desaparis- e koralnan lo tin un grado restorashon di koral komo mas informashon tokante e
di añanan1980, un malesa hon di Diadema den Karibe di chèns mas haltu di so- di seapel Diadema por proyekto RAAK PRO Di-
a skeiru rònt dor di Karibe, i un update di e deskubri- brebibí. E seapel ku spiña asistí den salbaguardiá e adema bishitá https://www.
kabando ku kasi e popu- mentunan mas resien. Lo ta largu ta kome i kita e alga- refnan di koral importante facebook.com/reefrestora-
lashon kompleto di seapel. posibel pa sigui algun di e nan, ku ta un kompetidor pero frágil i hasi nan mas tionVHL/ òf tuma kontakto
Pronto despues, tabata do- seshonnan online pa perso- importante pa e koralnan. fleksibel pa e impaktonan ku lider di proyekto alwin.
kumentá reportahenan di nanan kende ta traha riba e Dor di krea un supstrato of di kambio di klima. hylkema@hvhl.nl.
kresementu rápido di alga tereno akí i no por a atendé un base limpi (sin alga), e E tayer akí a haña sosten Pa mas informashon to-
rònt di Karibe. E alga ta- na e tayer en persona. seapelnan ta fomentá tambe generoso di parti di Mini- kante e tayer di Diadema,
bata okupá tur e espasio Durante e dianan, lo tin rekluta natural di koral. sterio di Agrikultura, Natu- por fabor tuma kontakto ku:
disponibel, preveniendo diálogonan intenso entre e ralesa i Kalidat di Kuminda Tineke van Bussel, Re-
rekluta di koral i limitando islanan pa interkambiá nan Salbaguardiá Refnan (LNV) komo un sosten di search Communications
e abilidat di ref di koral pa konosementu lokal, kom- di Koral e Plan di Maneho pa Na- Liason na research@dcna-
rekuperá di otro estorbo. Te partí ekspertisio, stimulá DCNA ta hasi esfuerso turalesa i Medio Ambiente nature.org i
ku awor, rekuperashon di koperashon kaminda ku pa salbaguardiá naturalesa, pa e islanan BES, Postcode Dahlia Hassell – Knijff,
e populashon di seapel D. esaki ta posibel i desvelá inkluso e refnan di koral Loterij Nederland i SIA, un Projects Officer na pro-
antillarum a tuma lugá hopi hèrmèntnan nesesario pa ekstraordinario den Karibe parti di Nederlands Weten- jects@dcnanature.org