Page 7 - AHATA
P. 7

Diasabra, 2 Augustus 2025                                      AWEMainta                                                  LOCAL             3




                                                        E Ansiedad di Muri Bo So
        Un Miedo Scondi pa Hopi Hende








       MORTO ta un di e experiencianan mas personal di bida—y un                  rando con  profundamente  nos  ta balora presencia  y  contacto
       di esunnan mas universal. Pero entre e hopi miedonan mara na               fisico den nos ultimo momentonan.

       morto, tin uno cu ta keda keto bou di superficie pa hopi hende: e
       miedo di muri bo so.                                                       Kico nos por haci anto?
                                                                                  Prome, nos por papia di dje. Bisa na bos halto, "Mi no kier muri

       No ta trata solamente di soledad fisico den bo ultimo momen-               mi so," no ta haci bo debil of dependiente—e ta haci bo humano.
       tonan. Ta trata di wordo lubida, di no wordo mira, of di no sinti          E combersacionnan aki, aunke incomodo, por yuda sernan keri
       bo stima na final. E idea di hala bo ultimo rosea sin ningun hende         compronde bo deseonan y miedonan.
       na bo banda por activa un soledad profundo y existencial—y pa
       hopi hende, e miedo ey ta bira mas fuerte cu edad, malesa, of              Di dos, nos por construi lasonan mas fuerte awor. Amistad,

       isolacion.                                                                 lasonan comunitario, famia scogi—tur e relacionnan aki ta conta.
                                                                                  Inverti den nan mientras nos ta na bida ta haci'e mas probabel cu
       E ansiedad aki no ta irracional. Den nos mundo cada bes mas                nos lo no enfrenta final nos so.

       desconecta, mas hende ta biba nan so cu nunca antes. Famianan
       ta plama rond pais  y continente. No tur hende tin yiu of un               Di tres, nos  por apoya sistemanan cu ta honra esnan  cu ta
       pareha. Hasta esnan rondona pa otro hende por preocupa cu ora              muriendo. Cuido di 'hospice', 'doula' di fin di bida, y ekiponan di
       e momento yega, ningun hende lo tey.                                       cuido paliativo compasivo ta tur entrena pa ofrece no solamente
                                                                                  sosten medico, pero tambe presencia emocional. Ningun hende

       Nos no ta papia mucho di e miedo aki, kisas pasobra e ta inco-             mester bandona e mundo aki sintiendo nan mes lubida.
       modo. E ta forsa nos pa confronta tanto mortalidad como nos
       necesidad humano pa conexion. Den algun cultura, morto ta un               Finalmente, laga nos corda cu "muri bo so" no semper ta nifica

       experiencia  comunitario—un  tempo  pa  reuni,  pa  refleha,  y  pa        sin amor. Algun hende ta scoge soledad na final, y otronan kisas
       comparti emocion.  Pero den hopi sociedad moderno, morto a                 no tin e escogencia—pero esey no ta kita nan balor, nan historia,
       bira un evento keto, priva, y hasta clinico—scondi tras di muraya          of nan impacto riba otronan.
       di hospital of facilidadnan di cuido.
                                                                                  E miedo di muri bo so ta toca nos necesidad mas profundo: di ta

       Durante e pandemia di COVID-19, e miedo di muri bo so a bira un            importante, hasta den nos ultimo momentonan. Door di reconoce
       realidad tragico pa miles di persona rond mundo. Restriccionnan            e miedo ey—y door di construi un mundo mas atento y conecta—
       na hospital a nifica cu hopi no por a tin sernan keri cerca nan.           nos por duna otro loke nos tur ta merece na final: dignidad, pres-

       E experiencia colectivo ey a trece e combersacion na cla, must-            encia, y paz.
   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12