Page 9 - HOH
P. 9

28 SALUD                                                       AWEMainta                                               Diahuebs, 17 April 2025

                           SALUD, BEYESA



                                   + Y Bienestar Personal +







                                                        Comprondiendo hemofilia

        Un bista mas di cerca di e trastorno di sangramento




       HEMOFILIA ta un trastorno di sangramento                                                           vital pa reduci riesgo di herida y maneha
       hereditario y raro den cual e sanger no ta                                                         complicacionnan.

       coagula corectamente. Esaki por conduci
       na sangramento prolonga despues di                                                                 E Federacion Mundial di Hemofilia (WFH)
       herida, operacion of hasta episodionan di                                                          ta enfatisa e importancia di diagnostico
       sangramento spontaneo sin causa obvio.                                                             trempan y acceso na tratamento, special-
                                                                                                          mente den paisnan cu recurso limita unda

       Aunke e ta afecta hende di tur origen,                                                             cuido di hemofilia ta limita.
       crea conscientisacion  ta clave pa sigura
       un diagnostico trempan, un maneho efec-                                                            Biba cu hemofilia

       tivo y un miho calidad di bida p’esnan cu                                                          Tratamento  moderno  a permiti  individ-
       ta biba cu e condicion.                          Señalnan comun ta inclui:                         uonan  cu  hemofilia  hiba  un  bida  relati-
                                                        • Plekinan blauw sin splicacion of excesivo       vamente  normal.  Sinembargo, retonan
       Kico ta hemofilia?                               • Sangramento den articulacion of musculo         ta persisti. Daño na articulacion  door di
       Hemofilia  ta  wordo  causa  pa  un  defi-       (causando dolor y hinchamento)                    sangramento recurente, e riesgo di desa-

       ciencia  of ausencia  di factor di coagula-      • Sangramento prolonga despues  di                roya inhibitor (anticuerpo contra factor
       cion — proteina den sanger cu ta controla        trabou dental of operacion                        di reemplaso) y e peso psicologico di
       sangramento.                                     • Sangramento di  nanishi frecuente of            maneha un condicion pa bida largo por ta

                                                        sanger den orina/fecal                            significativo.
       Tin dos tipo principal:
       • Hemofilia A: Causa pa falta di factor di       Diagnostico tipicamente ta encera test di         Educacion, grupo di apoyo y recurso comu-
       coagulacion VIII.                                sanger pa midi nivelnan di factor di coag-        nitario ta hunga un rol crucial den mehora
       •  Hemofilia  B:  Causa  pa  deficiencia  di     ulacion. Den recien naci, historia familiar       resultado y provee apoyo emocional.

       factor di coagulacion IX.                        hopi biaha ta impulsa screening trempan.
                                                                                                          Manera resalta p’e Federacion di Hemofilia
       Tur  dos  tipo ta wordo hereda den un            Tratamento y maneho                               di  America  (HFA),  empoderamento  a

       patronchi recesivo liga n’e cromosoma X,         No tin un cura universal pa hemofilia, pero       traves di educacion y abogacia ta esencial
       nificando cu e gen responsabel p’e condi-        e por wordo maneha efectivamente.                 pa sigura cuido ekitativo pa tur pashent.
       cion ta localisa riba e cromosoma X. Como
       resultado,  hemofilia  mas  tanto  ta  afecta    Tratamento usualmente ta encera:                  Pensamento final
       hende  homber,  mientras  cu  hende  muhe        •  Terapia  di  reemplaso:  Infundi e factor      Dia  Mundial  di  Hemofilia,  observa  anual-

       tipicamente ta portador.                         di coagulacion cu falta den e corriente di        mente riba 17  di April, ta un esfuerso
                                                        sanger. Esaki por wordo haci regularmente         global pa aumenta conscientisacion  y
       “Alrededor  di  1  den  cada  5.000  nace-       (tratamento  profilactico)  of  como  respu-      impulsa esfuersonan pa acceso na cuido

       mento di mucha homber ta wordo afecta            esta na sangramento (riba demanda).               y tratamento pa  tur hende cu trastorno
       pa Hemofilia A, e tipo mas comun,” segun         • Terapianan  sin factor:  Droganan mas           di sangramento. Aunke hemofilia ta keda
       e Centronan pa Control y Prevencion  di          nobo  manera  emicizumab  (pa  Hemofilia          un condicion pa  bida  largo, avancenan
       Malesa (CDC).                                    A) ta imita actividad di factor VIII y por        den medicina y colaboracion global ta
                                                        reduci episodionan di sangramento.                habriendo caminda  pa un futuro mas

       Sintomanan y diagnostico                         • Terapia fisico: Ta yuda mantene salud di        briyante y mas saludabel p’esnan afecta.
       Hende cu hemofilia por sangra mas largo          articulacion,  specialmente  den esnan  cu
       cu  otro  hende  despues  di un  herida.         ta experencia sangramento frecuente den           Referencianan:
                                                                                                          •  Centronan  pa  Control  y  Prevencion  di  Malesa  (CDC):
       Sintomanan  por varia di leve te  severo,        articulacion.                                     https://www.cdc.gov/ncbddd/hemophilia
                                                                                                          • Federacion Mundial di Hemofilia (WFH): https://www.
       dependiendo di e nivel di factor di coagu-       • Cuido preventivo y monitoreo: Check-up          wfh.org
       lacion presente.                                 regular y adaptacion di estilo  di bida ta        • Federacion di Hemofilia di America (HFA): https://www.
                                                                                                          hemophiliafed.org
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14