Page 5 - BNDIA ARUBA
P. 5
a5
entrevista/colofon Dialuna 2 Maart 2020
Xiomara Frans creado di metodo “Papia Papiamento cu mi”
‘Esey ta un cos cu ta yuda pa conserva nos dushi
papiamento’
ORANJESTAD – E idioma papia-
mento ta forma parti di cultura di
Aruba como pais, p’esey ta impor-
tante pa un stranhero ora e ta dicidi
di bin biba akinan pa e siña y papia e
idioma di e pais, na unda e persona
lo ta haci un bida nobo.
Xiomara Frans ta un juffrouw di scol y
el a naci na Aruba, despues cu el a casa
cu un Boneriano nan a dicidi di bay biba
na Boneiro na unda e ta bibando na e
momentonan aki.
Durante un entrevista cu Bon Dia Aru-
ba a tene cu sra. Frans cu a ta di bishita
na Aruba pa un par di dia so, a splica cu
semper e tabata kier su mesun negoshi
aunke e tin 31 aña dedica na e parti di
educacion.
Frans a duna di conoce cu e tabatin e
idea pa desaroya material, como ehem-
pel skirbi buki pa mucha, pero tambe
duna hermentnan pa hende por siña den
e idioma papiamento di Aruba cu segun
ta sigura cu tin un escasez dje.
‘Esey ta un cos cu ta yuda pa conserva
nos dushi papiamento’ Frans a expresa.
Tocante e bukinan pa mucha, Frans a
menciona cu tur cos a cuminsa basa riba
e tema di siman di buki, na e momen-
tonan ey e tema tabata “Opa and Oma
Forever Young” y el pensa riba su tata
cu tabata un boxdo profesional y cu su
carera di boxeo a cuminsa na Aruba, e
ora ey el a usa su historia y desde su edad
chikito nan a trece dilanti.
Un di e metanan di esaki, Frans a co-
menta cu tabata pa skirbie na cuater idi-
oma pa motibo cu esey ta un di e rike-
sanan di e isla Aruba, e ora ey el a opta pa
papiamento hunto cu Ingles, Hulandes
y Spaño, su bukinan semper ta skirbi
den cuatro idioma, Frans a declara.
Ademas di esey, el a cuminsa riba un piamento den un sistema simpel, ‘hen- complica cu masha hopi teoria mes of
metodo pa siña e hendenan papia pa- denan semper ta haya e bukinan hopi cu algun frase cu no tabata facil pa nan’,
Frans a manifesta.
Na 2013 oficialmente el a lansa e prome
buki di e metodo cu ta yama “Papia Pa-
piamento cu mi”, desaroya specifica-
mente na papiamento di Aruba pa cu e
ortografia y tambe pa e manera di bisa,
fuera di esey el a pone hunto cu Spaño
pa motibo cu ‘e metodo oficial mester
bay na tres idioma, papiamento cu Hu-
landes, Ingles y Spaño’.
Tur esakinan ta disponibel den ortogra-
fia di Corsou, Boneiro y awor e prome
cu nan a opta pa cuminsa na Aruba ta
papiamento cu Spaño pa motibo cu el a
ripara cu “tin hopi hende di habla Spaño
na Aruba, y ta hopi bunita si nan por
conoce e idioma di un manera simpel”,
Frans a expresa y ademas el a finalisa cu
na e momentonan aki no ta disponibel
pa su benta na Aruba pero e ta bezig cu
esey.