Page 15 - AD 8APRIL2017
P. 15
Zaterdag 8 april 2017 Achtergrond 15
van Derek Walcott
Walcotts theater en of men dat vragen te stellen, maakte nie-
zou kunnen (of moeten) vermij- Henry Habibe ontmoet Derek Walcott persoonlijk. FOTO ROB STEVENS mand (maar dan ook niemand)
den, antwoordde Walcott: ,,Ik daarvan gebruik. Een beetje ‘be-
wil het niet vermijden. Kijk, je er verschillen zijn, maar hij vond geen toch wat anders is dan het zoiets wel aan te tonen? Toen labberd’ was dat wel. Het ging
creëert echte karakters en je dat er ook een zeer sterke een- vak of de kunst van het schrijven Walcott door de Werkgroep Ca- om een wereldberoemd gewor-
moet ze dan laten spreken in heid is vanwege de historische (er was sprake van ‘schrijftradi- raïbische Letteren uitgenodigd den dichter uit het Caribisch ge-
hun eigen accent en melodie, achtergrond. Helman liet het tie’). Op de uitspraak van Wal- werd om in 2008 in Amsterdam bied. Ik vond het niet erg gepast
maar niet per se in hun eigen daar niet bij zitten. Hij bleef ha- cott (García Márquez zou van de eerste Cola Debrotlezing te van het gehoor. Ik bewoog snel
idioom. (…) Ik vind het patois ab- meren op een verschil, dat hij Afrikaanse verteltradities ge- geven, dacht ik: dit is mijn kans met mijn wijsvinger en vroeg
soluut niet inferieur aan het En- wél meende te zien. Helmans bruikmaken) had Helman kun- om aan Maestro Walcott (een Walcott iets omtrent het ritme
gels, ik zou zelfs zeggen dat het vraag werd enigszins diploma- nen vragen of Walcott die ‘stel- van de grootste Caribische dich- van zijn verzen. Deze hadden
gevoel voor metaforen in de in- tisch gesteld: ,,Heeft u niet de in- ling’ wel zou kunnen staven. ters) te vragen hoe de vork in de iets weg van een dreunende
heemse dialecten van het Cari- druk dat de schrijvers van het La- Maar dat deed Helman niet. steel zit. Er vond ook master- maat. Ik had eens op de Poetry
bisch gebied beter ontwikkeld is tijnse vasteland een meer epi- Walcott sloeg een andere weg in class plaats in Spui25. Daar kon International (Rotterdam) ge-
dan in het gewone Engels. En de sche aanpak voorstaan in en de zaak werd een beetje troe- ik helaas niet bij zijn. Maar ik hoord hoe de verzen van Joseph
grondslag van poëzie is toch dat vergelijking met de schrijvers bel. De schrijvers bevonden zich kreeg een tweede kans. Walcott Brodsky (dichter uit de Sovjet
instinct voor metaforen.” Hier- van de eilanden?” Helman: ,,Ik toen niet meer op dezelfde golf- zou ook aan de Universiteit van Unie) klinken. Er werd daar een
op volgde de vraag: ,,Deson- vind namelijk dat u zelf die twee lengte. Leuven (België) iets gaan doen. film (documentaire) vertoond,
danks vermijdt u het gebruik benaderingen enigszins synthe- Ik hoopte dat ik hem in Leuven waarbij hij op imponerende wij-
van patois in uw poëzie.” Wal- tiseert.” Wat hierna volgde zou Sinds dat interview tussen de vraag zou mogen stellen die ze voordroeg. In een aan Brods-
cott: ,,Ik denk nu eenmaal in het men, op grond van wat Walcott Helman en Walcott bleef mij de in 1993 niet bij Helman was op- ky opgedragen gedicht typeerde
Engels en niet in het patois. Ik zei, als een afwijking kunnen be- vraag intrigeren: hoe zou Gabo, gekomen. Helaas, Walcott hield Heaney deze ‘dreunende’ tech-
kan alleen schrijven in de taal schouwen. Walcott had het toen die door vele autoriteiten met niet een lezing of iets dergelijks. niek als volgt: ,,Joseph, ja, je kent
waarin ik denk.” namelijk over het ‘kosmopoliti- Cervantes vergeleken wordt, wat Hij las slechts voor uit zijn poë- de maat,/ Waarmee Audens tro-
scher-zijn’ en het ‘vele-reizen’ zijn schrijftrant betreft, gebruik tisch werk. Toen aan het eind de cheevoet/ Streng beklemtoond
Toen Walcott het feit aanhaal- van de huidige schrijvers, het- kunnen maken van bepaalde gelegenheid geboden werd om maar niet stroef/ William Yeats
de dat Caribische schrijvers Afrikaanse verteltradities? Is ten grave droeg (…) Dodenmars
steeds meer erkenning krijgen, en tweelingsterfdag/ Loop ik
gaf hij als voorbeeld: ,,De Caribi- weer met strakke schreden/
sche literatuur groeit verbazing- Langs kwatrijnen in het heden,/
wekkend snel, ik heb zelfs de in- Meet ik leed en rede uit/ Zoals
druk dat de diversiteit en ver- dichtkunst voor jou moest…”
scheidenheid groter zijn dan Zo’n maat, die aan een ‘mars’
elders.” Waarop Helman rea- (marcheren) doet denken,
geerde: ,,Er is grote verscheiden- meende ik ook te horen tijdens
heid, ja. Ziet u wezenlijke ver- de voordracht van Walcott in
schillen tussen de literatuur van Leuven. Mijn vraag was dan ook
de eilanden en die van het vaste- of er misschien sprake kon zijn
land?” Walcott liet hier niet na te van een zekere invloed. Zijn ant-
wijzen op wat Carlos Fuentes woord was ontkennend.
(Mexico) ooit hierover naar vo-
ren heeft gebracht. Het hele ge- Bij de daarna ontstane enor-
bied, aldus de stelling van Fuen- me toeloop (receptie) kwam ik
tes, vanaf het zuiden van de Ver- hem, in hoogsteigen persoon,
enigde Staten (VS) tot de kust tegen. We drukten elkaar de
van Brazilië, met alle eilanden in hand, hieven het glas en dron-
die omgeving, vormen in feite ken op elkaars goede gezond-
één en dezelfde cultuurwereld. heid. Rob Stevens maakte een
En Walcott voegde toe: ,,De Afri- mooi ‘plaatje’ van deze histori-
kaanse invloed heeft in dat ge- sche ontmoeting. De vraag die ik
bied een zekere homogeniseren- Walcott wilde stellen raakte ech-
de werking.” Als voorbeeld gaf ter in het vergeethoekje. Maar er
hij Gabriel García Márquez, die - blijft van hem genoeg over aan
volgens hem - gebruikmaakte universele bellettrie om er in de
van Afrikaanse verteltradities. toekomst van te genieten. Dat
Walcott wilde best toegeven dat hij in vrede moge rusten.
Derek Walcott en zijn partner Sigrid Nama, in 2008, vlak voor- Derek Walcott ontmoet in 2008 meer bekende schrijvers van de Antillen, zo is op de foto bij een erediner
dat hij de eerste Cola Debrot-lezing geeft in Amsterdam. van de werkgroep Caraïbische Letteren te zien met onder anderen Diana Lebacs, geheel rechts. Dit was ter
FOTO BERT NIENHUIS gelegenheid van zijn Cola Debrot-lezing waar Habibe niet bij kon zijn. FOTO BERT NIENHUIS
