Page 50 - AHATA
P. 50

A5
                                                                         EDITORIAL/cOLOfOn Dialuna 16 Maart 2020





















                                                                               Coronavirus a yega …

                                                                               Mester enfrent’e cu loke tin …





                                                  Nos a conclui un siman turbulento y ta habrien-  lugar di concentra riba nos prioridadnan. Esaki
                                                  do uno cu por ta pio. E prome casonan di coro-  ta por ehemplo e grupo mas vulnerable, hende
                                                  navirus a yega na nos porta y nos mester enfrenta  di edad y principalmente persona cu un salud
                                                  e problema aki cu ta tocando porta di mayoria di  menos  bon,  hopi  biaha  causa  pa  enfermedad
                                                  pais na mundo. Simultaneamente cu nos prome  cronico, cu ademas ta abunda cerca nos. Ta na
                                                  dos casonan di e virus, a anuncia esaki tambe na  e  momentonan  aki  nos  ta  bin  realisa  con  im-
                                                  tur e bisiñanan mas cerca, Curaçao, Colombia y  portante ta pa nos tin informacion, y educacion,
                                                  Venezuela. Tambe gran parti di unda nos fluho  adecua pa nos poblacion pa nan por tin mayor
                                                  di bishitante ta bin, practicamente henter Mer-  probabilidad di sobrevivi e crisis aki, cu ta haci
                                                  ca, Hulanda y gran parti di Europa, tambe demas  hopi menos victima bao di e poblacion mas ho-
                                                  paisnan riba nos propio continente.           ben  y  den  miho  condicion  fisico.  Un  prome
                                                                                                conclusion mester ta cu e inversion cu no a haci
                                                  Cu esaki asina, no tin caminda di sconde mas,  den ultimo decada, atacando realmente cu forsa
                                                  nos  mester  enfrenta  e  crisis  cu  loke  nos  tin.  e problema grandi di obesidad, diabetes, prob-
                                                  Nos ta bisa esey cu enfasis pasobra esaki ta un  lema cardiaco y cancer, cu tur tin relacion grandi
                                                  catastrofe particular cu mas cu den otro caso ta  cu nos manera di biba y di alimenta. Y loke no
                                                  laga nos literalmente ‘cu loke nos tin’ na recurso.  a inverti caba, nos no por cosecha awor. Loke si
                                                  Pakico esaki? Pasobra e diferencia cu otro tipo di  por haci ta siña di e episodio aki y cuminsa or-
                                                  calamidad ta cu nos por conta cu ayudo inme-  ganisa nos mes miho, pasobra nos por haya otro
                                                  diato di otro pais, ya cu tur pais, nos tambe, ta  calamidad.
                                                  cerando frontera pa otronan, den un intento pa
                                                  isola e problema internamente y para eventual  Bolbiendo na e actual crisis, nos no ta bay ripiti
                                                  contagio di exterior. Esaki ta haci un diferencia  tur e bon consehonan duna caba. Si ta bon pa
                                                  grandi, pasobra otro cu den caso di un horcan  comenta cu te awor e consehonan aki ta bon y
                                                  por ehemplo, por lo pronto nos no por conta cu  acerta, pero nos ta haya falta di mas detaye den
                                                  ayudo di otronan. Tuma e caso di material med-  loke ta divulga. Por ehemplo, e ciudadano co-
                                                  ico y personal profesional. Nos tin un capacidad  mun  y  coriente  sa  perfectamente  kico  ta  isola
                                                  limita di facilidad di hospital y unidad di cuido  y kico ta cuarentena? Ora ta bisa cu pa percura
                                                  intensivo y di equipo di respiracion, y cu esey  pa nos hendenan di edad bin lo menos posible
                                                  nos lo mester traha. E recursonan limita aki no  den contacto cu otronan cu por contagia nan, ta
                                                  ta algo specifico di nos situacion, e ta un prob-  pensa tambe ta con esnan cu ta cuida nan mes-
                                                  lema den mayoria di pais, aunke den nos caso e  ter actua pa mantene un higiena maximal den e
                                                  situacion ta mas complica ya cu como isla chiki-  tarea cu nan tin? No mester lubida cu mayoria
                                                  to nos no tin e resto di e pais cu por aporta mate-  di nos ancianonan no ta biba den un cas di cuido
                                                  rial y profesional pa yuda combati e epidemia na  specialisa y tampoco tin atencion profesional di
                                                  unda e ta mas severo.                         Witgele Kruis. Ta importante pa informa opti-
                                                                                                mamente e hendenan cu mester duna cuido na
                                                  Awor, nos ta bisa tur esaki pa desanima nos mes  cas, sigur si esaki ta un famia cu varios genera-
                                                  prome cu nos cuminsa? Sigur cu no. Mas bien e  cion  bibando  hunto,  unda  mester  yega  na  un
                                                  mester sirbi como un yamado pa nos ta mas con-  tipo di proteccion di e persona concerni.
                                                  sciente ainda di e situacion y ta mas consciente
                                                  tambe di e papel grandi cu e ciudadano individ-  Y ora ta trata di informacion adecua, nos ta bin
                                                  ual lo mester hunga pa yuda nan famia na prome  ripara  cu  informacion  digital  por  ta  un  ayudo
                                                  lugar y tambe den e situacion en general. Kico  grandi,  o  un  estorbo  enorme  pa  e  cantidad  di
                                                  esaki ta implica? Naturalmente tuma na serio e  informacion eroneo, di forma delibera o tambe
                                                  informacion oficial y actua consecuentemente.  pa ignorancia. Den ambos caso esey no ta yuda
                                                  Nos a mira riba e prome dia caba cu a surgi un  pa calma e tensionnan innecesario pa hende por
                                                  ‘rush’ riba supermercado como si fuera nos ta  enfoca  riba  e  cosnan  cu  ta  di  importancia  pa
                                                  preparando pa un horcan cu potencialmente por  tene nan mes y nan famia sigur. Si ta necesario
                                                  corta lineanan logistico, lagando nos sin cum-  lo  mester  cera  scol  y  tur  empresa  ta  haya  nan
                                                  inda y otro producto basico pa basta tempo, loke  cu e problema con pa continua trabao, cu tanto
                                                  no ta e caso.                                 mucha na cas den un situacion no planifica. No
                                                                                                tin otro opcion cu usa sano huicio, siguiendo e
                                                  Nos no por permiti nos e tipo di panico aki na  situacion di cerca.
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55