Page 6 - BNDIA ARUBA
P. 6

a6   regional
                    Dialuna 20 Januari 2020
              Brasil: Lidernan indigena di Amazonia ta enfrenta politica di Bolsonaro



            SAO     PAULO      (ElPais/                                                                                         como na otro luga di mundo,
            AFP) – Casi 40 aña a pasa                                                                                           ta  uni  na  un  presidente  cu
            desde  e  ultimo  biaha  cu                                                                                         riba  di  consideracion  ambi-
            lidernan indigena di Bra-                                                                                           ental pa sigura e preservacion
            sil a uni pa un cumbre di e                                                                                         di  Amazonia,  kier  promove
            magnitud aki. Tabata den                                                                                            e  desaroyo  economico  den
            añanan  80,  pa  sigura  cu                                                                                         reservanan  indigena.  E  go-
            nan tabata inclui den pro-                                                                                          bierno  cu  ta  dirigi  e  ultimo
            ceso constituyente despu-                                                                                           proyecto  di  ley  pa  autorisa
            es di e dictadura.                                                                                                  den dje e mineria, extraccion
                                                                                                                                di petroleo y gas y construc-
            Awor  mas  di  500  represent-                                                                                      cion di empresa hidroelectri-
            ante  di  varios  pueblo  cu  ta                                                                                    co, segun loke un documento
            biba  den  e  selva  tropical  a                                                                                    di diario O’Globo ta bisa.
            uni durante cuatro dia na un                                                                                        E presion riba e indigenanan,
            reserva di Amazonia pa acor-                                                                                        como riba otro grupo menor,
            da strategianan y organisa  un                                                                                      a aumenta cu e yegada di Bol-
            movemento di resistencia pa                                                                                         sonaro na poder. Den ultimo
            e plannan di Gobierno di Bol-                                                                                       luna, cinco di nan a ser ase-
            sonaro di asimila y autorisa e                                                                                      sina na Brasil. Y, na e prome
            explotacion comercial di nan                                                                                        aña  di  mandato,  a  aumenta
            teranan. “Nos ta denuncia cu  diabierna anochi.           promove e violencia contra e  comun entre nan.            grandemente e deforestacion
            Gobierno  di  Bolsonaro  tin  Nan ta añadi cu derechonan  pueblo  indigena’.  E  version  Indigenanan ta busca unidad  y  candelanan  cu  intencion
            den marcha un proyecto po-   di  nan  comunidad  ta  re-  definitivo di e texto, negocia  pa motibo cu e desafio cu nan  den  Amazonia  pa  converti  e
            litico di genocidio, etnocidio  garda den e Constitucion  y  durante  oranan,  tin  cuatro  ta enfrenta ta hopi grandi. E  selva den pasto  y cultivo, y e
            y ecocidio”, nan a afirma den  cu ‘menasanan y discurso di  pagina y ta skirbi den Portu-  efectonan di e crisis climati-  multanan pa delito ambiental
            un  documento  final,  acorda  odio di e Gobierno actual ta  gues, e segundo y unico lenga  co, cu ta sinti den nan teranan  a baha.

                       Chile: Miles di hende bisti na preto ta marcha contra represion


            SANTIAGO  DE  CHILE                                                                    “Na e momentonan aki, nos  y  un  total  di  3.649  persona,
            (EFE)  –  Miles  di  persona                                                           tin  7  trauma  ocular  den  aña  segun  e  reporte  ultimo  di  e
            a marcha diasabra ultimo                                                               2020.  E  represion  ta  sigui  Instituto  Nacional  di  Dere-
            den silencio y bisti cu paña                                                           igual desde principio y ta de-  chonan Humano (INDH).
            preto den e Centro di San-                                                             sagradabel cu Mario Rozas ta
            tiago  pa  denuncia  con                                                               sigui  como  director  general  E protestanan, cu a cuminsa
            polis ta trata di contene e                                                            di  Carabinero  (Polis  Chil-  pa via di e aumento di e tick-
            mayor  explosion social  di                                                            eno), pa via di e cantidad di  et di metro, y a bira un keha
            e  democracia  Chileno  y                                                              victima di violacion di dere-  contra  desigualdad  y  Gobi-
            tambe  pa pidi  e  renuncia                                                            chonan  humano”  e  vocero  erno,  ademas  a  laga  episo-
            di  e  presidente,  e  conser-                                                         di  e  organisacion  Victima  di  dionan  di  extremo  violencia
            vador Sebastián Piñera.                                                                Trauma Ocular, Marta Valdes  y  grave  señalamento  contra
                                                                                                   a bisa.                      agentenan  pa  violacion  di
            Conoci  como  ‘marcha  pa  e                                                           E  protestanan,  esunnan  mas  derechonan humano di parti
            represion’, a sali for di Plasa  la Moneda, sede di Ehecutivo  nan wowo, na homenahe pa  grave desde e fin di e dicta-  di  organismo  internacional
            Italia, e rotonde di e capital cu  Chileno,  unda  e  assistent-  e mas di 400 persona herida  dura di Pinochet y cu diasa-  como ONU of Amnistia In-
            a bira e centro di e crisis, y a  nan a hisa man robes mien-  den  wowo  pa  via  di  bala  di  bra ultimo a cumpli tres luna,  ternacional.
            termina dilanti di e Palacio de  tras cu e otro man tabata tapa  agentenan di polis.   a laga por lo menos 27 morto

              Autoridad Mexicano ta ofrece ‘oportunidad’ pa migrante drentando den

                                                                        frontera sur

                                                                                                   cional Rodolfo Robles, un di  Algun di nan a acepta di bi-
                                                                                                   pasonan formal di Mexico y  aha e condicionnan di e au-
                                                                                                   Guatemala, pero na final nan  toridadnan  y  nan  a  cuminsa
                                                                                                   tin cu warda.                drenta  den  e  centro  di  mi-
                                                                                                   General Vicente Hernandez,  gracion, den grupo di 20 per-
                                                                                                   coordinador  di  operacion  sona.
                                                                                                   di  Guardia  Nacional  na  riu  General  Hernandez  a  infor-
                                                                                                   Suchiate,  frontera  natural  ma, cu prome cu e yegada di
                                                                                                   entre ambos pais, a acerca te  e caravana, a reforsa siguridad
                                                                                                   cura cu ta dividi e brug fron-  den henter e frontera sur, sin
                                                                                                   teriso y a dirigi na e migran-  duna detaye di e cantidad di
                                                                                                   tenan y a sigura nan cu lo tin  agente den e frontera.
                                                                                                   un  ‘recepcion  humanitario’  E  anuncionan  ta  señala  cu
                                                                                                   mediante  un  ‘entrada  con-  dos lo pone den marcha dos
                                                                                                   trola’.                      programa di empleo na ocho
                                                                                                   “Cu  ordo  y  respet  tur  lo  ta  departamento di Honduras y
                                                                                                   atendi.  Tin  oportunidadnan  na 14 departamento di El Sal-
            CIUDAD  DE  HIDALGO  Guatemala,  pa  warda  cu  Mas  trempan,  miembronan  pa tur. Nos  ta  compronde  e  vador.
            (France24) – Diasabra ul-    ‘ordo  y  respet’,  siguran-  di e denomina caravana 2020  situacion, boso ta nos ruman-  Human  Rights  Watch  dia-
            timo, autoridadnan Mexi-     do  nan  ‘cu  tin  oportuni-  forma  pa  miles  di  migrante,  nan di Honduras, El Salvador  mars  ultimo  a  acusa  den  su
            cano  a  pidi  pa  migrant-  dad pa tur’ esunnan cu ta  den  su  mayoria  Hondureño  y  Guatemala”  Hernandez  a  informe  anual  cu  Mexico  ta
            enan  Centro  Americano  drenta den pais pa sigui e  y  Salvadoreño,  a  bringa  cu  bisa  pa  e  Centro  American-  viola  e  derechonan  humano
            cu  a  purba  di  drenta  pa  procedura regular.          efectivo di Guardia Nacional  onan, cu a contesta atento y  di e migrantenan cu ta tran-
            via di forsa na frontera cu                               cu  ta  cuida  e  brug  interna-  cu aplauso e mensahe.   sita den su teritorio.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11