Page 6 - BNDIA ARUBA
P. 6
a6 regional
Dialuna 20 Januari 2020
Brasil: Lidernan indigena di Amazonia ta enfrenta politica di Bolsonaro
SAO PAULO (ElPais/ como na otro luga di mundo,
AFP) – Casi 40 aña a pasa ta uni na un presidente cu
desde e ultimo biaha cu riba di consideracion ambi-
lidernan indigena di Bra- ental pa sigura e preservacion
sil a uni pa un cumbre di e di Amazonia, kier promove
magnitud aki. Tabata den e desaroyo economico den
añanan 80, pa sigura cu reservanan indigena. E go-
nan tabata inclui den pro- bierno cu ta dirigi e ultimo
ceso constituyente despu- proyecto di ley pa autorisa
es di e dictadura. den dje e mineria, extraccion
di petroleo y gas y construc-
Awor mas di 500 represent- cion di empresa hidroelectri-
ante di varios pueblo cu ta co, segun loke un documento
biba den e selva tropical a di diario O’Globo ta bisa.
uni durante cuatro dia na un E presion riba e indigenanan,
reserva di Amazonia pa acor- como riba otro grupo menor,
da strategianan y organisa un a aumenta cu e yegada di Bol-
movemento di resistencia pa sonaro na poder. Den ultimo
e plannan di Gobierno di Bol- luna, cinco di nan a ser ase-
sonaro di asimila y autorisa e sina na Brasil. Y, na e prome
explotacion comercial di nan aña di mandato, a aumenta
teranan. “Nos ta denuncia cu diabierna anochi. promove e violencia contra e comun entre nan. grandemente e deforestacion
Gobierno di Bolsonaro tin Nan ta añadi cu derechonan pueblo indigena’. E version Indigenanan ta busca unidad y candelanan cu intencion
den marcha un proyecto po- di nan comunidad ta re- definitivo di e texto, negocia pa motibo cu e desafio cu nan den Amazonia pa converti e
litico di genocidio, etnocidio garda den e Constitucion y durante oranan, tin cuatro ta enfrenta ta hopi grandi. E selva den pasto y cultivo, y e
y ecocidio”, nan a afirma den cu ‘menasanan y discurso di pagina y ta skirbi den Portu- efectonan di e crisis climati- multanan pa delito ambiental
un documento final, acorda odio di e Gobierno actual ta gues, e segundo y unico lenga co, cu ta sinti den nan teranan a baha.
Chile: Miles di hende bisti na preto ta marcha contra represion
SANTIAGO DE CHILE “Na e momentonan aki, nos y un total di 3.649 persona,
(EFE) – Miles di persona tin 7 trauma ocular den aña segun e reporte ultimo di e
a marcha diasabra ultimo 2020. E represion ta sigui Instituto Nacional di Dere-
den silencio y bisti cu paña igual desde principio y ta de- chonan Humano (INDH).
preto den e Centro di San- sagradabel cu Mario Rozas ta
tiago pa denuncia con sigui como director general E protestanan, cu a cuminsa
polis ta trata di contene e di Carabinero (Polis Chil- pa via di e aumento di e tick-
mayor explosion social di eno), pa via di e cantidad di et di metro, y a bira un keha
e democracia Chileno y victima di violacion di dere- contra desigualdad y Gobi-
tambe pa pidi e renuncia chonan humano” e vocero erno, ademas a laga episo-
di e presidente, e conser- di e organisacion Victima di dionan di extremo violencia
vador Sebastián Piñera. Trauma Ocular, Marta Valdes y grave señalamento contra
a bisa. agentenan pa violacion di
Conoci como ‘marcha pa e E protestanan, esunnan mas derechonan humano di parti
represion’, a sali for di Plasa la Moneda, sede di Ehecutivo nan wowo, na homenahe pa grave desde e fin di e dicta- di organismo internacional
Italia, e rotonde di e capital cu Chileno, unda e assistent- e mas di 400 persona herida dura di Pinochet y cu diasa- como ONU of Amnistia In-
a bira e centro di e crisis, y a nan a hisa man robes mien- den wowo pa via di bala di bra ultimo a cumpli tres luna, ternacional.
termina dilanti di e Palacio de tras cu e otro man tabata tapa agentenan di polis. a laga por lo menos 27 morto
Autoridad Mexicano ta ofrece ‘oportunidad’ pa migrante drentando den
frontera sur
cional Rodolfo Robles, un di Algun di nan a acepta di bi-
pasonan formal di Mexico y aha e condicionnan di e au-
Guatemala, pero na final nan toridadnan y nan a cuminsa
tin cu warda. drenta den e centro di mi-
General Vicente Hernandez, gracion, den grupo di 20 per-
coordinador di operacion sona.
di Guardia Nacional na riu General Hernandez a infor-
Suchiate, frontera natural ma, cu prome cu e yegada di
entre ambos pais, a acerca te e caravana, a reforsa siguridad
cura cu ta dividi e brug fron- den henter e frontera sur, sin
teriso y a dirigi na e migran- duna detaye di e cantidad di
tenan y a sigura nan cu lo tin agente den e frontera.
un ‘recepcion humanitario’ E anuncionan ta señala cu
mediante un ‘entrada con- dos lo pone den marcha dos
trola’. programa di empleo na ocho
“Cu ordo y respet tur lo ta departamento di Honduras y
atendi. Tin oportunidadnan na 14 departamento di El Sal-
CIUDAD DE HIDALGO Guatemala, pa warda cu Mas trempan, miembronan pa tur. Nos ta compronde e vador.
(France24) – Diasabra ul- ‘ordo y respet’, siguran- di e denomina caravana 2020 situacion, boso ta nos ruman- Human Rights Watch dia-
timo, autoridadnan Mexi- do nan ‘cu tin oportuni- forma pa miles di migrante, nan di Honduras, El Salvador mars ultimo a acusa den su
cano a pidi pa migrant- dad pa tur’ esunnan cu ta den su mayoria Hondureño y Guatemala” Hernandez a informe anual cu Mexico ta
enan Centro Americano drenta den pais pa sigui e y Salvadoreño, a bringa cu bisa pa e Centro American- viola e derechonan humano
cu a purba di drenta pa procedura regular. efectivo di Guardia Nacional onan, cu a contesta atento y di e migrantenan cu ta tran-
via di forsa na frontera cu cu ta cuida e brug interna- cu aplauso e mensahe. sita den su teritorio.