Page 4 - bon-dia-aruba-20200723
P. 4
A4 LOCAL
Diahuebs 23 Juli 2020
Nota di informacion ta splica balor di Ley di Proteccion di Naturalesa
Sin Gutu, coralnan di Aruba no lo sobrevivi
of desaparece, e impacto riba
henter e sistema ecologico lo
ta enorme.
E tipo di especienan aki, cu
ta bou menasa, tin cu cumpli
cu dos rekisito. E prome ta cu
nan ta cuminda pa e animal
cu ta rekeri proteccion. Pues
si baha e cantidad of elimina
su presencia, e ta nifica cu e
especie endemico tambe lo
desaparece. E otro condicion
ta cu nan ta di balor pa ciclo
di bida pa e especie protegi.
Mangel, of mangroven, por
ehempel ta luga di sconde of
unda piscanan chikito y jong
ta busca nan cuminda. Ade-
mas nan ta luga unda parha ta
broei.
Gutu
Un di e piscanan cu mas
ta hayando atencion den e
temponan aki – despues cu
hasta Ministernan di Husti-
cia y Minister di Sector Pri-
mario, Andin Bikker y Chris
Romero respectivamente a
Tin un presion grandi bira supervisor y ambtenaar E flora di Aruba tambe ta bou mester investigacion adicio- pidi pa sak’e di e lista di ani-
riba e sistema ecologico di cu autoridad specifico. DNM presion. Matanan endemico nal pa asumi cu tur e animal- malnan protegi – ta e Gutu.
Aruba. Aruba, cu 614 per- como tal lo percura cu tin di Aruba ta poco y e lista di nan y vegetacion cu ta riba E Gutu, of Parrot Fish, segun
sona pa kilometer cuadra curso y medionan di trans- proteccion ta inclui Palisia e lista di proteccion of lista e ley cu ta dirigi aworaki e 16
y mas di un miyon bishi- porte, ademas di campañanan Cora, Azufro, Stoki, Batata di menasa actual, ta rekeri terenonan di reserva natural,
tante pa aña, ta confronta di informacion pa e super- di Zumbi, Orkidia di Mondi cu Aruba ta cumpli. E solo ta conoci di ta responsabel pa
mas urgencia cu nunca pa visornan por cumpli cu nan y Yerba Stinki. Mayoria di e hecho cu nan ta riba e lista di e beachnan blanco di Aruba.
proteha su naturalesa. encargo. Gobierno lo aloca especienan cu a sobrevivi ta Proteccion di Naturalesa ta Pero e pisca ta mas cu esey.
fondonan den e presupuesto concentra den Parke Nacio- nifica cu nan ta core peliger y E Gutu ta come alga for di
Segun e nota di informacion di DNM pa logra e meta aki. nal Arikok. no por saca nan for di e lista. e coralnan. Esaki ta balor sin
riba e ley cu a pasa recien E seccion di inspeccion lo ta precendencia den e epoca ac-
unda a otorga 16 tereno pro- reforsa cu cursonan na Scol Ademas di e lista di Ley di Menasa tual. E ta un hecho cu cambio
teccion como area natural, e di Polis y pa esaki si ya tin Proteccion di Naturalesa, Kizas no tur riba e lista ta di clima cu henter e planeta
base di e proceso ta e ley di medionan financiero reserva. Aruba ta mara na e Tratado coriendo peliger di extincion ta experiencia, ta hisa e tem-
Proteccion di Naturalesa. di Cartagena, cu ta dirigi riba actualmente. Pero asina mes peratura di lama. E ta nifica
E ley aki ta califica flora y Sistematica di e ley proteccion y desaroyo di am- ta necesario pa proteha nan. creacion di alga cu ta daña
fauna specifico, como balor- Tin cuater categoria cu ta de- biente marino di henter e Motibo ta cu e especienan, coralnan. Pero e Gutu ta per-
nan importante di Aruba. E termina cua ta e tipo di flora region Caribense. E tratado sea ta vegetacion of animal, cura pa elimina e alga cu na
proteccion di bida marino ta y fauna cu mester di protecci- aki ta obliga Aruba pa res- ta crucial pa sobrevivencia di su turno ta nifica cu coralnan
sigui den e ley nobo, basa riba on. E liña cora entre mayoria peta y proteha animalnan cu ecosistema y habitat. Si e can- por sigui biba y sostene un
e mesun Ley di Proteccion di ta cu tur ta especienan di Aru- no ta den peliger di extincion tidad di especienan aki baha biodiversidad rico.
Naturalesa. ba, of cu ta crece unicamente ainda. Nan ta califica como
na Aruba y mester di protec- especienan menasa. Aruba no
E impacto financiero di e cion, ya cu nan ta den peliger a conoce investigacion specif-
ley nobo aki ta limita, ya cu di extincion. Esaki basa riba ico pa identifica e grupo aki,
un parti di flora y fauna ta diferente estudio cu a keda sinembargo mirando e escala
protegi caba y unicamente ta agrega como informacion pa chikito di nos pais y e can-
sigui e situacion nobo, inclu- sostene e ley. E motibo pakico tidad di persona cu ta trafica
so den e 16 terenonan cu ta e proteccion ta mara na ley ta riba y rond di e isla, nan ex-
protegi awor aki. Tanto polis pasobra Aruba tin un respon- istencia ta keda afecta. Pues,
como Kustwacht ta encarga sabilidad pa sigura cu e espe- no ta rekeri investigacion pa
pa mantene e ley vigente pa cienan unico aki keda existi. determina cu ta trata di es-
loke ta lama y beach. Sinem- Shoco por ehempel ta un di pecienan cu ta bou menasa.
bargo, te cu awor nan no tin nan y mester percura pa su Riba dje, Aruba ta mara y le-
e tarea specifico pa proteha sobrevivencia. galmente responsabel pa pro-
flora y fauna endemico, esta teha animalnan cu ta crusa e
cu ta aparece unicamente na Tambe a inclui otro especie teritorio segun temporada,
Aruba. cu kizas por a desaparece caba sea ta den lama of riba e isla
for di Aruba, manera e Lora. mes. Y ta papia di ‘migratory
Pa tal motibo mes a dicidi cu Pero e ley ya ta brinda pro- animals.’
e encargo aki lo ta den man teccion den caso cu mester
di park rangernan cualifica cu reintroduci e lora y automati- No por saca animal di lista
ta bay haya e responsabilidad camente e ta protegi. Otro Algun yamativo den e nota
di inspectornan na Direccion animalnan protegi ta entre di informacion pa e ley, ta cu
di Naturalesa y Medio Ambi- otro e Bludeifi, Coneu, Falki, ta reitera tur e proteccionnan
ente, DNM, pa asina nan por Patrishi y Dori. existente y ta enfatisa cu no