Page 16 - bon-dia-aruba-20211112
P. 16

a16    ciencia & tecnologia
               Diabierna 12 november 2021

                       A haya spyware NSO Israeli riba celular di oficialnan Palestino



            (AP)  —  Ministerio  Pales-
            tino di Relacionnan Inter-
            nacional ayera a bisa cu a
            detecta  spyware  desaroya
            pa  e  compania  di  hack-
            er-a-sueldo  Israeli,  NSO
            Group, den celularnan di
            tres oficial senior y a acu-
            sa Israel di usa e software
            Pegasus,  di  grado  militar,
            pa spiona riba nan.

            E  acusacionnan  Palestino
            contra NSO a yega mientras
            e compania Israeli a reconoce
            cu a cancela e nombramento
            di su proximo hefe ehecutivo
            mirando  e  acusacionnan  di
            Merca cu gobiernonan repre-
            sivo  rond  mundo  a  usa  su
            spyware.  E  anuncio  ayera  di
            ministerio di Relacionnan In-
            ternacional a marca e prome
            biaha cu oficialnan Palestino
            a declara cu a usa software di
            NSO pa spiona riba nan.

            Anteriormente e siman aki a
            detecta  e  sofware  den  celu-
            lar  di  seis  activista  Palestino
            di derechonan humano, tres
            di ken tabata traha pa organi-
            sacionnan  di  sociedad  civil
            cu  Israel  controversialmente
            a  tacha  di  ta  gruponan  ter-
            orista.  Por  instala  e  spyware
            secretamente sin cu e victima   Ahmed al-Deek, vice-minis-  Citizen  Lab  di  Universidad   Un declaracion di Ministerio  Gobierno  Israeli  ta  regula
            tuma  ningun  accion,  y  e  ta   ter  di  Relacionnan  Interna-  di  Toronto  como  tambe  pa   di Interior a culpa Israel pa e  NSO  Group  pero  no  a  bisa
            duna acceso completo na nan   cional Palestino pa asuntonan  Amnesty  International.  Am-  hacking,  yamando  esaki  un  si ta usa e software. Oficial-
            celular,  incluyendo  comuni-  politico,  a  bisa  cu  un  ‘insti-  nesty a bisa cu no a pidie pa   ‘violacion obvio y inmoral di  nan a nenga cu tabatin algun
            cacionnan en bibo.           tucion  profesional  Palestino’  verifica e hallazgonan di min-  ley internacional’ y a urgi un  vinculo  entre  e  decision  pa
                                         a  inspecciona  varios  celular  isterio di Relacionnan Inter-  boycott  internacional  di  tur  criminalisa  e  gruponan  di
            Oficialnan  Israeli  no  a  re-  y  a  detecta  Pegasus  riba  tres  nacional.  Citizen  Lab  no  a   partido involucra.   derecho y algun uso di soft-
            sponde  inmediatamente  na   di nan. No tabata inmediata-  responde inmediatamente na                               ware di NSO. E compania a
            solicitudnan  pa  comentar-  mente cla si investigadornan  un solicitud pa comentario.   NSO  Group  a  ricibi  critica  bisa cu su productonan ta ser
            io.  NSO  Group  a  nenga  di   externo  a  verifica  e  resulta-                      den  añanan  recien  despues  usa pa agencianan di seguri-
            duna comentario riba acusa-  donan.                       “Nos ta cien porciento sigur   cu a haya su software den ce-  dad pa combati crimen y ter-
            cionnan  specifico,  bisando                              cu a hack e tres celular aki”,   lular di activistanan di dere-  orismo.
            cu no ta revela su clientenan   E hacking di celular di e ac-  al-Deek  a  bisa.  “Nan  tabata   chonan  humano,  periodista,
            y  no  tin  informacion  riba  e   tivistanan a keda verifica in-  pertenece  na  oficialnan  se-  disidente  y  otro  figuranan  Autoridad Palestino ta gober-
            individuonan riba cual nan ta   dependientemente  pa  inves-  nior.”                   publico  desde  Mexico  te  na  na  partinan  di  West  Bank,
            enfoca.                      tigadornan  di  seguridad  na                             Saudi Arabia.                ocupa  pa  Israel,  bao  acuer-
                                                                                                                                donan  cera  na  comienso  di
                                                                                                   Administracion di presidente  añanan 1990. Su forsanan di
                                                                                                   Mericano, Joe Biden  a move  seguridad ta coopera cu Israel
                                                                                                   pa limita e acceso di e com-  contra  Hamas  y  otro  gru-
                                                                                                   pania na tecnologia Mericano  ponan militante cu ambos ta
                                                                                                   anteriormente  e  luna  aki,  mira  como  un  menasa,  y  ta
                                                                                                   bisando cu a usa su herment-  considera  pa  paisnan  occi-
                                                                                                   nan  pa  ‘ehecuta  represion  dental como un partner den e
                                                                                                   transnacional’.              proceso di paz, para pa largo.
                                                                                                   Despues  di  e  anuncio  di
                                                                                                   Merca,  NSO  Group  a  can-  Presidente  Palestino,  Mah-
                                                                                                   cela un transicion di lideraz-  moud  Abbas  a  cancela  e
                                                                                                   go den cual Itzik Benbenisti  prome  eleccion  den  15  aña
                                                                                                   tabata cla pa tuma over como  spring  ultimo,  y  su  popu-
                                                                                                   CEO  for  di  fundador  di  e  laridad  a  cay  hopi  mientras
                                                                                                   compania, Shalev Hulio. Un  Palestinonan  cada  bes  mas
                                                                                                   fuente dentro di e compania  ta mira e PA como un insti-
                                                                                                   a  bisa  ayera  cu  Benbenisti  a  tucion corupto y autoritario.
                                                                                                   renuncia  despues  cu  a  can-  Cooperacion di seguridad ta
                                                                                                   cela e transicion y prome cu  extremadamente  impopular
                                                                                                   asumi  e  posicion  nobo.  E  cu Palestinonan, hopi di ken
                                                                                                   fuente a papia den condicion  ta mir’e como un yudansa pa
                                                                                                   anonimo pasobra e compania  e  ocupacion  Israeli  di  mita
                                                                                                   ainda no a duna un declara-  siglo  riba  teranan  cu  e  Pal-
                                                                                                   cion oficial.                estinonan  kier  pa  un  futuro
                                                                                                                                estado.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21