Page 15 - AHATA
P. 15

A2   LOCAL
                     Diamars 25 maart 2025
               Mercado Laboral di Aruba na 2023: Recuperacion, resiliencia y gapnan

                                                                         emergente


            Recientemente,     Oficina  menta na 60.2%, un aumento  Maske  desempleo  hubenil      aumento  den  integracion  di  mita, di mas di 4,800 pa ap-
            Central  di  Estadistica,  di  casi  10  punto  porcentual  a baha skerpi – di 25.9% na   muhe  den  mercado  laboral,  enas 2,330. Esaki por refleha
            CBS a comparti su Statis-    riba e 50.5% registra na 2020.  2020  pa  11.1%  na  2023  –  e   potencialmente  impulsa  pa  contratacionnan  fuerte post-
            tical  Overview  of  Aruba.  E  recuperacion  aki  ta  dem-  tasa  general  di  inactividad   areglonan  di  trabao  mas  ac-  pandemia den turismo y sec-
            Den esaki a comparti da-     ostra e resiliencia di mercado  entre  hoben  ta  keda  alar-  cesible  of  flexible  den  era  tornan relaciona, maske mas
            tonan  importante  riba  laboral  dilanti  shocknan  ex-  mantemente halto. Segun ci-  post-Covid.                  data  specifico  pa  industria
            mercado laboral.             terno, particularmente esnan  franan di 2023, mas cu 5mil   Sinembargo, e gap di genero  lo  ta  necesario  pa  confirma
                                         relaciona  na  interupcionnan  individuo  entre  15-24  aña   ta  persisti  den  participacion.  esaki.
            Despues di varios aña di in-  den turismo y medidanan di  di  edad  ta  particularmente   Na 2023, e tasa di participa-
            terupcion causa pa pandemia  lockdown durante pandemia.   notorio:  79.5%  pa  homber   cion den forsa laboral tabata  Reduccion  den  sector  pu-
            di Covid-19, mercado laboral                              y  82.6%  pa  muhe.  Esaki  ta   67.8% pa homber y 58.6% pa  blico
            di Aruba a haci un recupera-  E  recuperacion  ta  impulsa  sugeri  un  participacion  sig-  muhe, un diferencia di nuebe  Empleo  den  gobierno  na
            cion  notable  pa  2023.  Em-  principalmente  pa  e  pobla-  nificante  di  hoben  no  ta  ni   punto  porcentual.  Mientras  Aruba  ta  den  un  tendencia
            pleo no solo a recupera, sino  cion central den edad di traha  traha  ni  ta  buscando  trabao   cu  empleo  di  hende  muhe  di reduccion durante ultimo
            den algun segmento clave, a  (25-44 aña), cu e tasa di em-  activamente.               ta  aumentando,  sosten  con-  decada. Despues di alcansa un
            hasta surpasa e nivelnan pre-  pleo  a  recupera  na  84.9%  –                         tinuo  den  politica  –  manera  peak di 4,455 na 2013, e can-
            pandemia. Toch bao di esaki  igualando  e  peak  di  2019.  E  E tendencia aki ta punta riba   acceso  na  cuido  di  mucha,  tidad di empleado den sector
            tin  un  panorama  matiza  di  grupo  aki  ta  keda  e  pilar  di  posible problemanan manera   proteccion  pa  zwangersc-  publico  a  baha  na  3,416  na
            cambionan      generacional,  forsa  laboral  Arubano,  tanto  oportunidadnan  limita  di   hapsverlof,  y  practicanan  di  2023, a pesar di recuperacion
            gapnan persistente di genero,  den  cifra  absoluto  (22,626  trabao pa trahadornan entry-  contratamento di igualdad di  menor  den  añanan  despues
            un sector publico den reduc-  emplea  na  2023)  y  den  tasa  level,  mal  alineacion  entre   genero  –  ta  bay  ta  necesario  di Covid-19.
            cion,  y  inactividad  hubenil  di  participacion  (78.6%  na  educacion y demandanan di   pa cera e gap aki totalmente.
            persistente. Datonan di CBS  2023).                       mercado  laboral,  of  descu-                             Ministerio  di  Husticia  y
            y Banco Central di Aruba ta                               rashamento pa motibo di in-  Trahadornan  mas  bieu  ta  Asunto  Social  ta  keda  e  du-
            revela  tanto  progreso  y  ar-  Den  contraste,  e  grupo  di  certidumbre  economico.  Si   bolbe,  pero  inactividad  ta  nado  di  trabao  mas  grandi
            eanan di preocupacion cu ta  15-24  aña  ta  keda  bao  pre-  no atende esaki, un actividad   continua              den  e  sector,  cu  1,470  em-
            bay duna forma na resiliencia  sion. A pesar di un aumento  halto  asina  entre  hoben  por   Empleo entre e grupo 45+ a  pleado na 2023. Sinembargo,
            economico di e isla bayendo  den  desempleo  for  di  2,341  resulta den falta di participa-  alcansa 27,625 na 2023, rep-  otro ministerionan a pasa den
            dilanti.                     na 2020 pa 4,272 na 2023, e  cion  den  mercado  laboral  a   resentando  un  recuperacion  consolidacion of recorte. Por
                                         tasa di empleo pa e segmento  largo  plaso,  y  oportunidad-  completo  for  di  e  caida  den  ehemplo,  ministerio  di  La-
            Empleo ta recupera forsa pre-  aki ta keda na apenas 35.7%.  nan  perdi  pa  productividad   pandemia di 23,193 na 2020.  bor,  Energia  y  Integracion
            pandemia                     Mientras  esaki  ta  marca  un  economico.                E tasa di empleo pa e grupo  a  baha  di  287  empleado  na
            E  cantidad  total  di  persona  mehoracion  solido  for  di                           aki  a  subi  back  na  53.2%,  2021 pa apenas 185 na 2023.
            emplea  na  Aruba  na  2023  a  20% den pandemia, e ta ap-  Muhenan lider den recuper-  e  mesun  nivel  cu  na  2016.  E  datonan  ta  refleha  re-
            alcansa  54,523,  un  aumento  enas marginalmente mas hal-  acion laboral              Sinembargo,  un  preocupa-   structuracion  andando  den
            for  di  43,672  na  2020  den  to cu e tasa pre-pandemia na  Un di e cambionan mas no-  cion principal ta e inactividad  administracion  publico,  po-
            peak di e pandemia. Esaki ta  2019 (35.5%), sugeriendo cu  table en forsa laboral ta e rol   economico  persistentemente  siblemente vincula na esfuer-
            marca un regreso na nivelnan  e bareranan structural pa em-  di hende muhe den impulsa   halto  entre  adultonan:  na  sonan di consolidacion fiscal
            mira ultimo na 2019, tempo  pleo hubenil ta persisti.     e  recuperacion  post-pan-   2023, mas di 23,600 individ-  y reformanan di gobierno.
            cu empleo a peak na 55,445.                               demia. Na 2023, muhenan a    uo mayor di 45 aña tabata cla-
                                         Hubentud luchando cu inac-   conta pa 27,322 di poblacion   sifica como economicamente  Recuperacion
            E tasa general di empleo a au-  tividad halto             emplea  na  Aruba  –  pasando   inactivo.                 En conclusion, mercado lab-
                                                                      homber  (27,201)  pa  prome                               oral  ta  recuperando,  cu  em-
                                                                      biaha den añanan recien. Es-  E inactividad aki ta aumenta  pleo y participacion alcansan-
                                                                      aki  ta  un  logro  significante,   cu  edad.  Pa  esnan  65+,  in-  do nivelnan pre-pandemia. E
                                                                      considerando  cu  muhenan    actividad  tabata  83.4%  pa  grupo di 25-44 aña ta lidera
                                                                      a  sufri  impacto  despropor-  homber  y  89.9%  pa  muhe,  e recuperacion, cu tasanan di
                                                                      ciona den e etapanan inicial   manera por spera pa motibo  empleo  y  participacion  con-
                                                                      di pandemia.                 di  pensioen.  Pero  inactivi-  sistentemente halto. Empleo
                                                                                                   dad tambe ta substancial en-  entre  hende  muhe  ta  mas
                                                                      Muhenan  den  mita  di  nan   tre esnan di 60-64 aña (31%  fuerte cu nunca, maske par-
                                                                      carera en particular ta sobre-  pa homber y 37% pa muhe),  ticipacion ta keda tras di hen-
                                                                      saliendo  den  mercado  lab-  sugeriendo  cu  hopi  ta  ban-  de homber.
                                                                      oral.  Tasanan  di  empleo  pa   dona forsa laboral prome cu  Hobennan ta keda den riesgo,
                                                                      muhe entre 30-44 aña di edad   edad  tradicional  di  retiro  –  cu inactividad halto y tasanan
                                                                      a varia entre 82.2% y 83.3%,   posiblemente  pa  motibo  di  di empleo mas abao.
                                                                      casi  igual  cu  e  hombernan.   salud of insuficiente deman-  Adultonan mayor ta drentan-
                                                                      E  cifranan  aki  ta  sugeri  un   da  pa  trahadornan  di  edad  do  back  den  forsa  laboral,
                                                                                                   mas avansa.                  pero  inactividad  economico
                                                                                                                                ta halto entre esnan mayor di
                                                                                                   Desempleo alcansando nivel-  60 aña.
                                                                                                   nan historicamente abao      Desempleo ta
                                                                                                   Desempleo na Aruba a baha
                                                                                                   na su nivelnan mas abao den  Mientras  Aruba  ta  conti-
                                                                                                   casi un decada. Na 2023, ap-  nua  reforsando  su  econo-
                                                                                                   enas  2,248  individuo  tabata  mia  despues  di  pandemia,
                                                                                                   desemplea, compara cu 4,836  e  tendencianan  aki  ta  bay
                                                                                                   na  2021  y  un  peak  di  5,118  duna  forma  na  e  direccion
                                                                                                   na  2017.  E  tasa  di  desem-  di politica – particularmente
                                                                                                   pleo tabata 4.0%, casi igual pa  den  educacion,  mobilidad
                                                                                                   homber  y  muhe,  señalando  laboral, igualdad di genero y
                                                                                                   un recuperacion balansa den  planeamento  pa  retiro.  Un
                                                                                                   mercado laboral.             mercado laboral cu ta inclui
                                                                                                                                y  empodera  tur  grupo  di
                                                                                                   E  caida  mas  skerpi  tabata  edad ta bay ta vital pa sostene
                                                                                                   entre  2021  y  2022,  cu  de-  crecemento y resiliencia den
                                                                                                   sempleo  total  bahando  na  e añanan binidero.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20