Page 11 - bon-dia-aruba-20200522
P. 11

A11
                                                                                                      opinion Diabierna 22 Mei 2020


            Armand Hessels:
                                   ‘ Djis Imagina ’Bo…’




            ORANJESTAD         -   Djis  rabioso: hamas y nunca!      su situacion ta sali mas for di
            imagina’Bo  cu  B’a  studia  Mientrastanto  su  Hummer  man ainda.
            duro,  consecuentemente  tin  un  problema  serio  y  ta  Te  cu...ta  bin  un  crisis  den
            ta gana un bon salario cu a  rekeri un reparacion intensi-  cual  e  ta  perde  su  trabou  y
            permiti’Bo cumpra un cas  vo. Su cas tin necesidad gran-  entrada. E no por paga ni su
            di  cunucu  modesto  y  un  di di mantencion, e sistema di  debe ni e interes na Banco y
            auto economico. Hasta Bo  riool a daña y su personal ta  tampoco ta haya otro presta-
            ta  resta  placa  pa  spar  pa  pidi aumento di salario. Den  mo.  Den  su  maximo  deses-
            cos  bunita  of  tempo  difi-  combinacion  cu  ‘schoolgeld’  peracion  e  ta  bati  Bo  porta
            cil.  Y  imagina’Bo  cu  Bo  e  ta  confronta  problema  fi-  atrobe  pa  ayudo.  Kico  Bo
            ruman  chikito  a  caba  di  nanciero  serio.  Imagina’Bo  ta haci? Di mes Bo lo yud’e
            cumpli  18  aña,  a  haya  un  cu Bo ruman ta desespera y ta  como  ruman,  pero...Abo
            bon trabou y cu su prome  bin cerca Bo pa ayudo. Kico  tambe  ta  sufri  e  consecuen-
            salario di biaha a cumpra  Abo  ta  haci?  Bo  ta  yud’e  cu  cianan  di  e  crisis  y  ta  haya
            un  Hummer  cu  ta  gasta  Bo placa cu Bo ta gana y spaar  menos  entrada.  Pues,  Bo  ta
            Afl. 100 na gasolin den tres  cu Bo sodo, djis pasobra e ta  yud’e bou di e condicion sine
            dia.                         Bo ruman chikito? MI no ta  qua non, cu por fin e mester
                                         kere! Ken ta yuda un persona  pone di biaha tur conseho cu  Structuralmente  tur  nos  go-  mente si e kier bin sikiera na
            Bo no ta hay’e sabi, pero...Bo  financieramente sin mas cu ta  Bo  a  dun’e  aña  den  aña  fo,  biernonan consecutivo a tira  remarke di ayudo financiero
            ruman ta ‘adulto’ y no ta per-  hiba un estilo di bida di cual  den  practica.  Y  en  berdad,  e  literalmente  tur  e  bon  con-  pa sobrevivi. Den esey no por
            miti  Bo  ‘metemento’.  Poco  tur hende sa cu nunca e por  biaha aki si, como cu no tin  sehonan (caro!) aki den bari  tin ningun luga pa grupo den
            despues  e  ta  cumpra  un  cas  paga riba su mes? Pues, Bo ta  otro escapatorio, Bo ruman ta  sushi.  Nan  tawata  sa  miho  comunidad,  maske  con  im-
            di dos piso cu cura grandi y  nenga di yud’e tanten cu Bo  scoge di guli manda’bou!    y...”nos  mes  por!”  Pues  no!  portante, pa scapa di e ‘adap-
            piscina.  Pa  tur  e  trabou  e  ta  ruman no ta scoge pa un es-  Awor...imagina’Bo cu Abo ta  Consecuencia  di  e  posicion  tacion’  aki.  Al  fin  y  al  cabo
            tuma  un  hardinero  den  ser-  tilo di bida mas modesto.  Hulanda y Bo ruman terco ta  terco  y  iresponsabel  tawata  hopi hende na Aruba ta carga
            vicio mas un ayudo den cas.  Seguidamente  Bo  ruman  ta  Aruba.  Y  imagina’Bo  tambe  entre  otro:  finansas  publico  co-responsabilidad pa e situ-
            Riba  dje  e  ta  manda  su  dos  bay banco y ta logra di haya  cu tur e añanan cu Bo a ad-  totalmente  den  ruina,  fayo  acion  financiero  economico
            yiunan Internacional School.  prestamo nobo pa paga gasto.  verti  Bo  ruman  y  a  dun’e  structural  den  cuido  social,  actual,  sea  pa  nan  compor-
            Den  poco  tempo  el  a  yega  Pero e pago di interes extra ta  conseho,  tur  su  bon  amigo-  enseñansa,  combatimento  di  tacion oportunista di vota y/
            na  fin  di  su  posibilidadnan  haci cu e ta cay mas pisa ainda  nan tambe a adverti’e contin-  criminalidad y infrastructura,  of e buscamento intensivo di
            financiero:  dentro  di  apenas  den  debe.  Nan  ta  bira  asina  uamente.  Pa  Aruba  eseynan  ademas di  daño serio na me-  privilegio. Riba dje, e grito di
            cinco  dia  casi  henter  su  en-  pisa cu al fin y al cabo e ta bin  tawata Conseho di Consulta,  dio ambiente.    politico  cu  e  condicionnan
            trada ta bay na paga gasto. E  cerca Bo atrobe pa ayudo. Bo  Servicio  Central  di  Accoun-  P’esey no ta dificil pa imagina  ta  afecta  ‘nos  autonomia’,
            ta  resta  apenas  suficiente  pa  ta dispuesto, pero solamente  tant,  Controlaria  General,  cu mescos cu e ruman chikito  no  mester  ta  dirigi  na  e  ru-
            cuminda.  Riba  Bo  conseho  bou  di  e  condicionnan  bieu  Banco Central, Comision Fi-  mester  haci  algun  paso  atras  man grandi, sino na e ‘adulto’
            pa  baha  gasto  y  busca  un  cu  Bo  a  yega  di  dun’e  cada  nanciero, Comision Nacional  pa sobrevivi, cu Aruba tambe  chikito cu nunca kier a scu-
            auto, cas y scol mas barata y  bes  atrobe.  Pero  e  ta  sigui  pa  Finansas  Publico,  Fondo  mester retrocede varios paso  cha  ni  e  bon  consehonan  di
            kita  personal  e  ta  reacciona  nenga,  cu  consecuencia  cu  Monetario Internacional, etc.  y  baha  su  gastonan  drastica-  su miho amigonan.


              Robert Arends:

                                         ‘Banco Central y/of gobierno mes por tambe’




              ORANJESTAD  -  Aruba                                                                                            empleadonan di Gobierno ,
              cu  su  propio  moneda                                                                                          pa/cu empleadonan di com-
              AWG ( florin di Aruba) ,y                                                                                       panianan  di  Gobierno  ,  pa/
              nos Banco Central ( BCA                                                                                         cu  empleadonan  di  SVb  y
              ) cu tin cu maneha y pro-                                                                                       Fondo  di  pensioen  APFA
              teha e AWG , ta laga ban-                                                                                       y  tur  otro  instancia  liga  cu
              conan  local  so  haci  ne-                                                                                     Gobierno.
              goshi y gana placa cu nos
              florin  di  Aruba.  Pakico                                                                                      Asina  por  logra  un  sistema
              Aruba/ BCA  mes tambe                                                                                           mas  barata  y  eficiente  pa
              no  por  participa  den  e                                                                                      regla  asuntonan  financiero
              circuito ey ?                                                                                                   entre  un  gran  cantidad  di
                                                                                                                              persona  (  empleadonan/cli-
              Pakico  Banco  Central/  Go-                                                                                    entenan) y tur instancia liga
              bierno mes no por haci ne-                                                                                      cu  Gobierno.  Simplemente
              goshi cu e florin di Aruba y                                                                                    pa  facilita  cobramento  y
              gana placa mescos cu e ban-                                                                                     pagamento ,pero nada di fia
              conan local ta haci ?                                                                                           placa  den  ningun  sorto  di
                                                                                                                              forma den prome instante.
              Banco Central ( BCA ) su so
              of hunto cu Gobierno mes-                                                                                       Si e Banco SG resulta di ta
              ter por bin cu un banco local                                                                                   exitoso cu tempo por pensa
              , un Banco SUI GENERIS                                                                                          di dun’e mas tarea y den fu-
              ( BSG ) cu ta keda encarga                                                                                      turo  competi  cu  banconan
              cu  tur  transaccion  den  flo-                                                                                 local pa loke ta trafico finan-
              rin  di  Aruba  (  AWG)  entre                                                                                  ciero local so !
              Gobierno , su companianan  Tur e banconan local por djis  E  unico  diferencia  ta  cu  e  di e banconan local , unica-
              y  tur  nan  empleadonan/cli-  sigui  cu  tur  loke  cu  nan  ta  Banco SG ( di BCA y Go-  mente pa mantene un saldo  E normal nobo di Aruba pa
              entenan.                    haciendo actualmente.       bierno ) por funciona banda  ,  cobra  y  haci  pago  pa/cu  pensa ariba sin miedo
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16