Page 12 - HCCA
P. 12

10 AWEMainta Diabierna, 22 Mei 2015

Minister di Salud, dr. Alex Schwengle                                                                                                           tre e edadnan aki caba e salud
ta preocupa cu cifranan di presion                                                                                                              faya, ora cu yega na edad pa co-
halto riba nos isla                                                                                                                             bra pensioen probablemente ya
                                                                                                                                                tin manifestacion di malesanan
DIA 17 di mei tabata Dia Mun-     pasonan preventivo y haci tur lo  mihor control di nan presion y      onnan subi y keda halto pa un           di curazon y di circulacion.”
                                  posibel pa preveni e ocurencia    un mihor condicion di salud.        periodo largo, e por haci daño          “Locual ta mas importante ta
dial di Presion Halto y na Aruba  di e enfermedad aki.                                                  n’e curpa den e diferente orga-         cu presion halto ta influencia
e Plataforma di Salud a scoge pa  Minister Schwengle ta encu-       E cantidad di persona cu pre-       nonan, manera e.o. e curazon,           grandemente nos cifranan di
dedica un siman completo n’e      rasha tambe tur persona cu        sion halto ta alarmante. Un di e    celebro y riñon.                        mortalidad,” e mandatario ta
factor di riesgo aki cu ta wordo  ya a yega di sinti e efectonan    factornan cu Minister Schwen-                                               subraya.
considera e “Silent Killer”.      di presion halto un tempo of      gle ta pidi atencion p’e t’e cono-  Segun acuerdonan mundial                Mortalidad causa pa malesanan
Minister dr. Alex Schwengle       ta biba cu e condicion aki, pa    cemento propio di e paciente,       di WHO/PAHO (Organisacion               di curazon y ader ta di 33%;
ta uni n’esaki y ta subraya e     contribui na nan mesun salud,     pues p’e persona conoce su          Mundial di Salud/Organisacion           esaki ta e causa “number un” di
esfuersonan di e plataforma       pa percura pa nan tuma decisi-    “numbernan”, esta e interpre-       Panamericano di Salud) pre-             fayecimento na Aruba.
aki pa motiva nos comunidad       onnan corecto cu ta resulta den   tacion di e “numbernan” cu ta       sion halto ta ora cu presion             
pa ta mas consciente, pa tuma                                       wordo midi ora un profesional       sistolico, esta e “bovendruk” ta        Dor cu presion halto no ta duna
                                                                    medico tuma su presion.             riba 140 y presion diastolico,          señal of sintoma un persona
                                                                    Ta importante pa no solamente       pues e “onderdruk” ta riba 90.          por tin presion halto pa añanan
                                                                    un persona cu ya tin presion        “Na Aruba uno di cada dos               largo sin cu e sa.
                                                                    halto sa su “numbernan”, pero       hende homber entre 25 pa 64             Durante di e periodo aki, e pre-
                                                                    pa tur persona ta consciente        aña tin presion halto y entre           sion halto por causa daño na
                                                                    cu mester midi presion a base       muhernan di e mesun edad, e ta          curazon, ader, wowo, riñon y
                                                                    regular.                            uno pa cada tres persona.               otro parti di e curpa.
                                                                    Presion di sanger t’e forsa cu e    E cifranan aki ta di gran preo-          
                                                                    sanger ta pusha contra e mu-        cupacion pa mi ya cu esaki              “Esaki ta motibo pa cual ta hopi
                                                                    rayanan di e adernan ora cu e       ta e añanan productivo di un            importante pa midi presion,
                                                                    curazon ta pomp.                    persona,” Minister dr. Alex             aunke bo no ta sinti nada y con-
                                                                    E ta wordo duna den dos midi.       Schwengle ta comenta.                   oce bo numbernan,” Minister
                                                                    Uno t’e presion ora cu e curazon                                            Schwengle ta urgi.
                                                                    ta pomp sanger den e curpa.                                                 E Minister ta conseha tur per-
                                                                    Esaki ta wordo yama                      E ta añadi cu “durante di          sona pa midi nan presion, man-
                                                                    presion sistolico.                                 e edadnan aki e          tene un estilo di bida saluda-
                                                                    Presion diastolico                                     persona ta mas       bel  y mantene un bon presion
                                                                    t’e otro number,                                          activo na cas,    cu mester ta bou di 140/90 y
                                                                    cu ta refleha e                                            cu famia y       preferiblemente na 120/80.
                                                                    presion ora e                                               na trabao.      “Si bo presion ta halto, haci e
                                                                    curazon ta yena                                             T’e añanan      cambionan necesario p’asina
                                                                    bek cu sanger                                               di mas im-      baha e presion y evita daño na
                                                                    prome cu e                                                  portante pa     bo organonan.
                                                                    siguiente presion                                          prepara pa       Baha man na salo y producto
                                                                    sistolico.                                                 ora cu baha      cu ta contene salo manera
                                                                    Si un di e dos                                            cu pensioen y     condimento, saus y cuminda
                                                                    presi-                                                              si en-  procesa. Haci actividad fisico
                                                                                                                                                cinco biaha pa siman y por lo
                                                                                                                                                menos 30 minuut cada biaha y
                                                                                                                                                si por tur dia 30 minuut,” e ta
                                                                                                                                                conseha.
                                                                                                                                                 

                                                                                                                                                  “Mantene un peso di curpa
                                                                                                                                                    saludabel (BMI < 25). Ca-
                                                                                                                                                      nalisa stress na un forma
                                                                                                                                                       positivo, relaha, drumi
                                                                                                                                                        tempran. Hopi impor-
                                                                                                                                                         tante ta pa bishita bo
                                                                                                                                                          dokter di cas cu cierto
                                                                                                                                                           regularidad p’e con-
                                                                                                                                                            trola y guia bo trata-
                                                                                                                                                             mento pa mantene e
                                                                                                                                                              presion bou di con-
                                                                                                                                                              trol,” Minister dr.
                                                                                                                                                               Alex Schwengle a
                                                                                                                                                                conclui bisando.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17